دیوارهایی که با آب آشامیدنی قد می کشند

چرا از آب تصفیه شده، کلرزده، صاف و شیرین و گوارا باید برای درست کردن ملاط ساختمانی استفاده شود؟ چرا انبوه سازان که ده ها هزار لیتر آب برای احداث ساختمان مصرف می کنند از آب تانکر یا آب خاکستری برای احداث واحدهای خود استفاده نمی کنند؟ چرا باید به راحتی مجوز انشعاب آزاد برای یک انبوه ساز صادر شود اما برای استفاده از آب شرب صدور مجوز به گیرودار اداری بخورد و به امروز و فردا کشیده شود؟ 

** شیلنگ های هدر دهنده آب 
ده ها و صدها طرح ساختمان سازی در شیراز و دیگر شهرهای بزرگ اکنون در حال اجراست و به ‌وضوح شاهد هستیم که برای ساخت این مجتمع ها و طرح های ساختمانی از آب آشامیدنی استفاده می‌شود. کامیون‌ها و بونکرهای حامل بتن آماده هم که به محل پروژه ها می‌آیند بعد از تخلیه کامل بتن، مخزن و دستگاه ها را با شیلنگ متصل به کنتور آب آشامیدنی می شویند و آب دهی بتن‌های ریخته شده در محل دیواره‌ها نیز با همان شیلنگ متصل به کنتور انجام می‌شود. وقتی از کارگران پروژه های ساختمانی درباره این موضوع سؤال کردیم تا مطمئن شویم شاهد قتل‌ عام آب هستیم در جواب گفتند: این آب از کنتور شهری است و نرخ آب با تعرفه آزاد محاسبه می شود. با وجود بحران کم آبی و تداوم خشکسالی و لزوم صرفه جویی و مصرف بهینه آب و این همه شعارهای رنگارنگ که در هفته اول تیرماه داده می شود، چرا نباید انبوه سازان از مصرف آب آشامیدنی در ساختمان سازی منع شوند؟چرا نباید در این زمینه پیشگیری از هدر رفت آب در اولویت قرار گیرد؟ بی توجهی به استفاده از آب آشامیدنی در ساخت و سازهای شهری موجب می شود روزانه ده ها هزار لیتر آب تصفیه شده کلرزده ، صاف و شفاف و گوارا صرفا به خاطر آنکه بهای بیشتری برای نصب انشعاب آن پرداخت شده است به مصرف برسد. 

** آبی نیست جز آب آشامیدنی 
این موضوع را با تعدادی از پیمانکاران و انبوه سازان نیز در میان گذاشتیم که آنها نیز معتقدند که هدر رفت آب در پروژه های انبوه سازی بسیار بالاست و از سویی دیگر معتقدند که تمام چشمه ها و رودخانه ها و منابع آب غیر آشامیدنی اطراف شیراز و آب های چاه های کشاورزی که 20 سال پیش در دسترس بود اکنون خشک شده است و به جز منابع موجود، آبی برای احداث بنا وجود ندارد. سید احمد جعفری انبوه ساز و مجری طرح های ساختمانی در شیراز دراین زمینه به ایرنا گفت: هر متر مکعب آب آشامیدنی حدود 400 تومان در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد در حالی که برای استحصال هر متر مکعب آب و تصفیه و قابل شرب کردن آن بیش از سه برابر این مبلغ هزینه می شود، ما نیز با بیش از سه برابر هزینه معمول انشعابات آب ساختمان را با تعرفه آزاد استفاده می کنیم اما در عین حال این دغدغه را نیز داریم که در شرایط کنونی که با خشکسالی و کم آبی مواجه هستیم چرا باید از آب آشامیدنی در احداث بنا و ساختمان استفاده کنیم. این انبوه ساز و مجری طرح های ساختمانی اضافه کرد: الگوی ساخت‌ وساز در جامعه ما الگوی کاملا درستی نیست ، مقررات ملی ساختمان برخی از الگوها و اجبارها را برای احداث ساختمان تعریف کرده است که باهدف مقاوم سازی و استانداردسازی ساختمان است ، این مقررات حتی در مورد جلوگیری از هدر رفت انرژی و آب در ساختمان برنامه پیشنهادی دارد اما در مراحل ساخت هیچکدام از مهندسان و مجریان ساختمان، دستور العملی الزام آور برای استفاده یا عدم استفاده از آب در ساختمان سازی ندارند. وی اضافه کرد:به‌ طور یقین، تمام آب مصرفی کارهای ساختمانی از ابتدا تا اتمام فرآیند ساخت‌ وساز از آب ‌لوله ‌کشی تأمین می‌شود و بخش عمده ای از این آب هنگام تولید بتن یا آب دادن به سقف ها و ستون ها به هدر می رود. علیرضا حسینی دیگر انبوه ساز شیراز نیز با اشاره به کمبود منابع آب گفت: تاچند سال قبل که استفاده از بتن آماده چندان مرسوم نبود بخش عمده ای از آب برای تولید بتن و مصالح صرف می شد، اکنون با مرسوم شدن استفاده از بتن آماده، هدر رفت آب کاهش یافته است اما باز هم استفاده از انشعاب آب آشامیدنی برای تولید مصالح و احداث ساختمان منجر به هدر رفت آب می شود. 

** چاره ساز نبودن تعرفه های آزاد برای انبوه سازان 
این انبوه ساز و مجری طرح های ساختمانی در مصاحبه با ایرنا اضافه کرد: قیمت آب ارزان است و به‌ راحتی در دسترس مردم قرارمی گیرد، هر چند شرکت های آب و فاضلاب و شهرداری ها تا پایان کار ساختمانی آب‌ بهای مصرفی را با تعرفه‌های بیشتری محاسبه می کنند تا صاحب‌کار از مصرف زیاد آب خودداری کند اما این تعرفه ها نیز بازدارنده نیست،در واقع انبوه ساز راهی دیگر به جز استفاده از آب آشامیدنی در احداث ساختمان ندارد. وی اضافه کرد: ما کمتر پروژه ای سراغ داریم که از آب آشامیدنی در احداث بنا استفاده نکند، شاید در دهه های قبل استفاده از آب تانکر برای احداث ساختمان مرسوم بود اما اکنون تقریبا همه برج ها و ساختمان ها با آب آشامیدنی شهری ساخته می شود و این موضوعی است که جا افتاده است. خبرنگار این موضوع را با مسئولان شرکت آب و فاضلاب شیراز در میان گذاشت، مدیر عامل و معاونان این شرکت هر چند بر لزوم صرفه جویی و مصرف بهینه تاکید دارند اما آنها نیز اذعان می کنند که انبوه سازان چاره ای به جز استفاده از آب شهری برای ساختمان سازی ندارند. این مسئولان معتقدند آب با تعرفه آزاد در اختیار انبوه سازان قرار می گیرد و آنها از این آب برای احداث ساختمان استفاده می کنند و بعد از اتمام کار تعرفه ها به حالت معمولی باز می گردد. مدیر عامل و معاونان شرکت آب و فاضلاب استان فارس می گویند: در سالهای گذشته تانکرهای سیار از رودخانه خشک شیراز یا رودخانه های اطراف برای احداث ساختمان آب حمل می کردند اما اکنون هیچ رودخانه ای در اطراف شیراز وجود ندارد که آب داشته باشد ، رودخانه خشک شیراز حقیقتا خشک شده است و آبی برای برداشت و استفاده در احداث ساختمان ندارد از این رو دادن مجوز و انشعاب آزاد برای ساختمان سازی اجتناب ناپذیر است. 

** همسایگان انبوه سازان، تشنه اند 
برخی از شهروندان شیرازی نیز با گله مندی از این موضوع و با بیان اینکه نباید مردم چوب نبود آب برای ساختمان سازی را بخورند گفتند: انبوه سازان با سود سرشار و میلیاردی به احداث ساختمان مشغولند در حالی که در همسایگی آنان خانه ها آبی برای نوشیدن ندارند ، بسیاری از کوچه ها و محلات شیراز در ساعات روز به ویژه در ماههای گرم سال با افت فشار و قطع آب مواجه است در حالی که در همسایگی آنها انبوه سازان با استفاده از پمپ های قوی، لوله ها را می مکند و در احداث ساختمان از آب آشامیدنی استفاده می کنند. زهرا موسوی بانوی شهروند شیرازی در این زمینه گفت: ما در منطقه میانرود شیراز زندگی می کنیم ، تقریبا هر روز در فصل تابستان با کمبود و افت فشار آب مواجه هستیم، انبوه سازی و شهرک سازی در اطراف این منطقه بشدت افزایش یافته است، بسیاری از انبوه سازان هر چند منابع ذخیره آب دارند اما از آب تصفیه شهری این منابع را پر می کنند، در اینجا کمتر خانه ای می توان یافت که مشکل تامین آب شرب نداشته باشد. مریم حسینی آزاد دیگر شهروند شیرازی نیز بیان داشت: ما به کمبود و افت فشار آب عادت کرده ایم ، بارها برای رفع معضل تامین آب تماس گرفته ایم، در همسایگی ما ساختمان های بلند مرتبه در حال احداث است ، آنها به راحتی شیلنگ آب را روی ستون ها و دیوارهای سیمانی می گیرند و آب را هدر می دهند در حالی که ما درانتظار قطره ای آب له له می زنیم. 

مشخص است تا زمانی که آب آشامیدنی در دسترس سازندگان ساختمان است، کسی از آب تانکر استفاده نمی‌کند و در حال حاضر در تمام طرح های انبوه سازی از آب آشامیدنی در ساخت ‌وسازها استفاده می شود. اگرچه قیمت آب مورد استفاده در کارگاه‌های مصالح ساختمانی و پروژه ها چند برابر قیمت آب آشامیدنی مردم است اماتاکنون نتوانسته اقدام مفیدی تلقی شود. دولت هزینه گزافی برای تأمین آب آشامیدنی تصفیه شده می پردازد، استان فارس و شیراز سالها است که با خشکسالی دست و پنجه نرم می کنند و در عطش تامین آب هستند، دیدن چنین مناظری و چنین صحنه هایی باعث می شود که در زمینه کارکرد برخی مدیران و مسئولان و شعارهایشان برای فرهنگ سازی مصرف بهینه آب شک و تردید ایجاد شود. اگر شعارهای صرفه‌ جویی و مصرف بهینه واقعی است حداقل در هفته صرفه جویی در مصرف آب، طرح های انبوه سازی را با آب غیر شرب ادامه دهند تا فشار کمتری بر مصرف آب آشامیدنی وارد شود. 

** آب آشامیدنی به نام کارگر، به کام ساختمان 
اگر انبوه سازان منابع دیگری به جز آب نوشیدنی شهری برای احداث ساختمان در دسترس ندارند، آب فضای سبز شهری از کجا می آید؟ مگر نه این است که شهرداری ها شبکه های توزیع آب برای آبیاری گل ها و باغچه ها و چمن ها دارند؟ حداقل می توان از این آب برای احداث ساختمان استفاده کرد، انبوه سازان می توانند با استفاده از تانکر، این نوع آب را که هزینه کمتری برای تولید آن صرف شده است در انبوه سازی استفاده کنند. پاسخی که یکی از مدیران شرکت آب و فاضلاب شیراز به خبرنگار داد بسیار قابل تامل است. این مسئول در نشست خبری با خبرنگاران بیان داشت: انشعاب آب آشامیدنی که به انبوه سازان داده می شود برای استفاده در ساختمان سازی نیست بلکه برای تامین آب آشامیدنی کارگران است اما انبوه سازان قانون را دور می زنند و از این آب برای ساختمان سازی استفاده می کنند.