بهار نیوز - چشم‌انداز بازار خودرو تا پایان سال ۱۴۰۰

گروه اقتصادی: سیر نزولی قیمت خودروهای تولید داخل، مونتاژی و وارداتی در حاشیه بازار ادامه دارد. به گفته کارشناسان و فعالان صنفی هنوز حباب قیمت خودرو در بازار به‌طور کامل تخلیه نشده و متقاضیان واقعی کمتر برای خرید خودروهای صفر کیلومتر یا کارکرده ریسک می‌کنند. سرمایه‌گذارانی که در ماه‌های اخیر با هدف سرمایه‌گذاری و کسب سود خودروهایی را خریداری و دپو کرده بودند، حالا حاضر به فروش خودروهایشان با قیمت کمتر و با ارائه تخفیف‌های بیشتر هستند، اما خریداران کمی در بازار حضور دارند. با این روند چشم‌انداز بازار خودرو طی چندماه آینده چگونه خواهد بود؟ با فربد زاوه، کارشناس بازار خودرو گفت‌وگو کرده‌ایم.

با توجه به تشدید روند نزولی قیمت خودروهای داخلی و وارداتی چشم‌انداز بازار خودرو طی چندماه آینده چگونه خواهد بود؟
با توجه به شرایط کنونی و روند عرضه و تقاضای بازار خودرو، به‌نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت بنابر مدل و نوع خودرو کم‌کم با توقف روند رشد و کاهش قیمت برخی خودروها مواجه شویم و در برخی دیگر از خودروها سیر نزولی قیمت ادامه خواهد یافت. با این شرایط در بازار خودروهای گران‌قیمت وارداتی و مونتاژ داخلی تا ابتدای تابستان و انتخابات سال ۱۴۰۰نیز همچنان شاهد سیر نزولی قیمت‌ها خواهیم بود.

پیش‌بینی شما از روند بازار قیمت‌ خودروهای پرتیراژ چیست؟
با توجه به اینکه خودروهای پرتیراژ داخلی افت قیمت زیادی داشته و قیمت این خودروها به نرخ تورم نقطه به نقطه خود نزدیک شده به‌نظر می‌رسد روند کاهش قیمت این نوع خودروها کم‌کم متوقف خواهد شد. البته در ماه‌های آینده بار دیگر قیمت این نوع خودروها با شیب تورمی خزنده‌ای افزایش خواهد یافت.

با این حساب چشم‌انداز بازار خودرو را در شب عید چگونه می‌بینید؟
در کوتاه‌مدت یعنی تا شب عید امسال یا حتی نیمه نخست سال ۱۴۰۰و حتی تا پایان سال آینده نیز شاهد رونق چندانی در بازار خودرو نخواهیم بود، بازار در رکود خواهد بود و بازی قیمت‌ها در محدوده قیمتی کف کنونی ادامه خواهد یافت. با وجود این، ممکن است قیمت برخی از انواع خودرو مانند پژو ۲۰۶وقتی به کف رسید، کم‌کم در باد تورمی قرار بگیرد و شیب قیمت این خودروها مثبت شود.

یعنی این احتمال وجود دارد که قیمت خودروهای پرتیراژ در بازار شب عید صعودی شود؟
سیر صعودی قیمت خودروهای پرتیراژ داخلی چندان زیاد و نگران‌کننده نخواهد بود و در حد تورم است؛ یعنی ممکن است قیمت پژو ۲۰۶تیپ۲معمولی تا کف قیمت ۱۵۵تا ۱۶۰میلیون تومان کاهش یابد و از کف این قیمت به بعد قیمت بازار این خودرو بر مبنای نرخ تورم‌بخشی خودرو تعیین شود. با استفاده از این خط‌کش ساده می‌توان چشم‌انداز قیمت این خودروها را تعیین کرد؛ یعنی با توجه به اینکه بانک مرکزی نرخ تورم ماهانه را در ۲‌ماه گذشته ۵تا ۷درصد اعلام کرده، نرخ تورم ۵۰تا ۸۰درصدی را باید در قیمت خودرو لحاظ کنیم. با این محاسبه ساده می‌توانیم متوجه شویم که قیمت کنونی خودروهای مختلف تا چه حبابی است و آیا امکان کاهش بیشتر وجود دارد یا نه؟ البته در بازار خودروهای پرتیراژ هنوز به این کف قیمتی نرسیده‌ایم، اما به آن نزدیک هستیم.

با این روند حداقل قیمت پراید و پژو۲۰۶تیپ۲ چقدر خواهد بود؟
قیمت پراید در سال گذشته همین موقع حدود ۷۰میلیون تومان بود که با نرخ تورم موجود باید نرخ این خودرو ۱۰۰تا ۱۱۰میلیون تومان باشد، اما اکنون به‌دلیل عرضه زیاد این خودرو از طرف بازار و خروج خودروهایی که قبلا به‌دلیل رشد قیمت در پارکینگ‌ها مانده بودند، قیمت این خودرو در کوتاه‌مدت حتی به کمتر از نرخ تورم‌بخشی یعنی حدود ۹۰میلیون تومان نیز می‌رسد. همچنین قیمت پژو ۲۰۶تیپ۲ معمولی سال گذشته در همین روزها حدود ۱۱۰تا ۱۲۰میلیون تومان بوده که با اضافه کردن نرخ تورم حداقل ۵۰درصدی، کف قیمت این خودرو در بازار حدود ۱۶۵میلیون تومان خواهد بود، اما اکنون احتمال کاهش قیمت بیشتر این خودرو نیز به‌دلیل عرضه شدن خودروهای دپو شده در ۶‌ماه نخست امسال به بازار وجود دارد. نکته‌ای که دولتمردان و مردم از توجه به آن غافل مانده‌اند آن است که حجم تقاضای مؤثر موجود در بازار خودرو همانند ۲سال گذشته یک‌میلیون و ۵۰۰هزار دستگاه نیست، بلکه این تقاضا به ۵۰۰هزار دستگاه کاهش یافته است. دلیل اینکه هنوز هم برخی افراد برای ثبت‌نام خودرو صف می‌کشند، آن نیست که این افراد مصرف‌کننده خودرو هستند، بلکه بخش عمده این تقاضا برای دستیابی به سود مابه‌التفاوت نرخ کارخانه و حاشیه بازار خودروست، اما با این شرایط فروش خودرو در بازار بیش از تقاضای مؤثر ۵۰۰هزار دستگاهی موجود، تقریبا نشدنی است. حتی کسانی که به طمع سرمایه‌گذاری طی چندماه گذشته به بازار خودرو وارد شده‌اند نیز باید این موضوع را درنظر بگیرند که قیمت‌ها باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که بتوان برای فروش ۵۰۰هزار دستگاه خودرو اقدام کرد. این درحالی است که در ۶‌ماه نخست امسال تولید تجاری خودرو کمتر از این میزان و ۲۰۰هزار دستگاه بود و ۱۰۰هزار دستگاه نیز به‌طور ناقص تولید شد و به‌نظر نمی‌رسد تیراژ تولید خودرو در ۶‌ماه دوم امسال نیز بیش از ۳۰۰هزار دستگاه باشد که با این روند تیراژ تولیدخودروهای تجاری در داخل حداکثر به ۶۰۰هزار دستگاه خواهد رسید، اما با تولید و تجاری‌سازی‌ ۶۰۰تا ۷۰۰هزار دستگاه خودرو نیز ۱۵۰تا ۲۰۰هزار دستگاه خودرو مازاد بر نیاز بازار را شاهد خواهیم بود که این موجب کاهش اثر تورم‌بخشی بر قیمت خودرو شده و نرخ این خودروها را کمتر از نرخ تورم‌بخشی کاهش می‌دهد؛ همانطور که در ابتدای تابستان امسال نرخ تورم نقطه به نقطه ۵۰درصد، اما تورم‌بخشی خودرو ۳۰۰درصد بود. این انحراف از نمودار تورمی نیز به عرضه تقاضا و قدرت خرید مشتریان خودروباز برمی‌گردد. با این شرایط است که معتقدم تا شب عید امسال جهش قیمتی را در بازار خودرو شاهد نخواهیم بود، اما نرخ تورم در قیمت تمام‌شده خودرو انباشته خواهد شد و از آنجا که به‌نظر نمی‌رسد تنش شدید اقتصادی در ۴سال آینده را شاهد باشیم، این فشار تورمی خیلی آرام تخلیه خواهد شد و نمی‌توان انتظار افزایش شدید قیمت خودرو حتی طی سال ۱۴۰۰را داشت.

تأثیر کاهش قدرت خرید مردم بر چشم‌انداز بازار خودرو چیست؟
اتفاقی که افتاده آن است که سطح عمومی درآمدها متناسب با سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات افزایش نیافته؛ یعنی درآمدها ۲۰درصد، اما سطح عمومی قیمت‌ها ۳برابر افزایش یافته است. سطح عمومی قیمت‌ها در برخی کالاهای اساسی‌تر مانند پوشاک، خوراک، آموزش، مسکن و... در سبد مصرفی خانوارها به‌شدت افزایش یافته است. این شرایط موجب شده تا سهم کالاهایی مانند خودرو در سبد هزینه خانوارها به‌شدت کم شود؛ یعنی اینکه خانوارها اگر درآمدی داشته باشند نیز باید صرف خوراک، مسکن و پوشاک و دریافت خدمات کنند. وقتی مثلا قیمت مرغ ۷برابر می‌شود، این امر باعث می‌شود تا سهم کالاهای غیرضروری مانند خودرو از سبد مصرفی خانوارها کم شده و حجم تقاضای مؤثر در بازار را حداقل برای خودروهای صفر کیلومتر به‌شدت کاهش دهد. کسانی که طی چندماه گذشته خودرو را به قصد سرمایه‌گذاری خریداری کردند و حتی سیاستگذاران و برنامه‌ریزان خودرو در وزارت صمت و قطعه‌سازان نیز بر مبنای محاسباتی نادرست اقدام می‌کنند و خودروهای تولیدی به‌راحتی در سال ۱۴۰۰وارد بازار نخواهد شد؛ مگر اینکه قیمت خودرو به‌شدت کاهش یابد. با این شرایط، با توجه به‌وجود خطر افزایش تورمی قیمت خودرو، مشتریان واقعی و کسانی که قصد خرید خودرو نه برای کسب سود را دارند، نباید خودرو بخرند و تنها زمانی نسبت به این کار اقدام کنند که قیمت خودرو حداقل به‌مدت یک هفته افزایش یابد؛ چراکه کسی نمی‌داند چه تعداد خودرو مثلا پراید یا پژو۲۰۶صفرکیلومتر پلاک شده و آماده تحویل وجود دارد که از کارخانه خارج شده، اما در پارکینگ‌ها موجود و در انتظار عرضه به بازار است.