دلار ۱۵ هزار تومانی ؛ از وعده تا واقعیت

گروه اقتصادی: حسن روحانی صبح امروز طی سخنانی کم سابقه گفت: «امروز می‌دانید که منابع ارزی ما بلوکه شده و اگر منابع در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد قیمت دلار به ۱۶ و ۱۷ هزار تومان می‌رسد. این قیمت دلار در سامانه نیما و بازار واقعی نیست و بانک مرکزی هم برای اعمال سیاست دستش بسته است.» البته او از دلار ۱۵ هزر تومانی هم سخن گفت و البته وعده داد که قیمت دلار سال آینده کاهش خواهد یافت؛ موضوعی که البته می‌تواند خبر خوبی برای اقتصاد باشد، اما اگر این یک روند پایدار و ادامه دار باشد. البته رئیس جمهوری با اشاره به ۷ میلیارد دلار بلوکه شده توسط کره جنوبی، این ابراز امیدواری را برای کاهش قیت دلار کرد.روحانی در جلسه امروز هیات دولت اعلام کرد، اگر منابع در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد، قیمت دلار به ۱۵ هزار تومان خواهد رسید. این اظهارنظر باعث شد نرخ دلار صرافی ملی در جریان معاملات امروز روندی نزولی داشته باشد و به کانال ۲۴ هزار تومان افت کند.حال، اما به نظر می‌رسد قیمت دلار در بازار به عوامل گوناگونی ارتباط دارد که باید در جای خود بررسی شود. کارشناسان معتقدند آزاد شدن پول‌های بلوکه شده در یک کشور شرط کافی برای کاهش و ثبات قیمت دلار نیست. حال سوال اینجاست که با توجه به شرایط اقتصادی امروز کشور، قیمت واقعی دلار چقدر است؟

متغیر‌های تغییر قیمت در بازار ارز چیست؟

میثم رادپور، کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: از منظر عرضه و تقاضا، آزاد شدن ۷ میلیارد دلار پول‌های بلوکه شده از کشور کره جنوبی می‌تواند در بازار ارز تاثیر داشته باشد، اما بازار ارز به متغیر‌های دیگری نیز ارتباط دارد.وی می‌افزاید: طی این سال‌ها تجربه در بازار از دوره‌های تثبیت و جهشی حکایت می‌کند که این دوره‌ها در سال‌های گذشته بسیار کوتاه‌تر شده است؛ بنابراین کاهش قیمت دلار به مسائل دیگری مانند ساختار اقتصادی نیز بستگی دارد.رادپور تصریح می‌کند: به طور قطع در این مناسبات، تحریم‌ها جایگاه و نقش جدی دارند که هم آثار مستقیم دارند و هم آثار غیر مستقیم آن سبب می‌شود تا تصمیم‌هایی گرفته شود که در نهایت ساختار اقتصادی را به سمت تورمی شدن بیشتر سوق دهد.این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه آثار غیر مستقیم تحریم‌ها از قضا بیشتر است، چرا که اقتصاد در انزوا قرار گرفته ما توسط بروکرات‌هایی اداره می‌شود که فکر می‌کنند همه چیز را باید تحت کنترل بگیرند، می‌افزاید: بنابراین تمایل به کنترل‌گری خود تبعات منفی دارد. برای نمونه وزیر صمت، قیمت گذاری فولاد در بورس کالا را با توجیه عادی نبودن شرایط انجام می‌دهد. پس این پیامد‌ها در همه اقتصاد به خصوص بازار ارز نمود پیدا می‌کند.

منابع بلوکه شده در کره جنوبی قیمت دلار را کاهش می‌دهد؟

رادپور همچنین تاکید می‌کند: اگر تحریم‌ها برداشته شود هزینه مبادله ما کاهش پیدا کرده و منابع کشور آزاد می‌شود، اما اگر قرار باشد تنها یکی از منابع ما در یک کشور آزاد شود و تحریم‌ها و مبادلات بانکی با دنیا به روال سابق باشد اثر بلند مدتی نخواهد داشت.این کارشناس اقتصادی می‌افزاید: باید دید که توافق گسترده‌ای صورت خواهد گرفت که آثار ناشی از تحریم کمرنگ شود؟ به نظر نمی‌رسد از دل مذاکرات با کشوری مانند کره جنوبی برای آزادسازی منابع سایر مشکلات ناشی از تحریم هم برطرف شود. در نهایت این منابع می‌تواند یک فشار موقت به صورت اشتباه به بازار وارد کند و احساس موفقیت هم می‌کنند.وی تاکید می‌کند: عدد ۷ میلیارد دلار کم نیست، اما اثر آن برای تزریق در بازار ارز کم است. از سوی دیگر می‌دانیم که منابع آزاد شده به طور مستقیم در اختیار بانک مرکزی قرار نمی‌گیرد. بانک مرکزی نقش تنظیم‌گری خود را که پیش از این می‌توانست در بانک‌های خارجی حواله بفروشد را از دست داده است؛ بنابراین کشور ما قابلیت انتقال پول و فروش در قالب حواله را ندارد و شاید بتوان با آن کالا وارد کرد.

قیمت واقعی دلار چقدر است؟

رادپور خاطرنشان می‌کند: دولت می‌تواند با فروش ارز ارزان در بازار اثرگذار باشد، اما این موضوع موقتی است و مشکلی را از اقتصاد تورمی ما برطرف نخواهد کرد.این کارشناس اقصادی با بیان اینکه قیمت دلار با توجه به شرایط اقتصادی و تحلیل فاندامنتالی تا حوالی ۲۰ هزار تومان توجیه پذیر است، اظهار می‌کند: بنابراین انتظار اینکه قیمت دلار از این پایین‌تر بیاید و بماند کمی سخت به نظر می‌رسد. ضمن اینکه آزاد شدن منابع نیز یک گمانه‌زنی است؛ با این حال با حجم نقدیندگی تولید شده و شرایط اقتصادی امروز کشور، رسیدن قیمت دلار به کمتر از ۲۰ هزار تومان کمی بعید به نظر می‌رسد هر چند که ممکن است به طور موقت تا ۱۵ هزار تومان پایین آید.وی یادآور می‌شود: آثار کسری بودجه بر اقتصاد واضح است و اگر بانک مرکزی دست به ارزان فروشی دلار در بازار کند می‌تواند عامل تحرک‌های بعدی در این بازار شود. ضمن اینکه باید در نظر داشت با کاهش قیمت دلار به دلیل پدیده چسبندگی قیمت، معمولاً اثری در کاهش قیمت کالا‌ها نخواهد داشت.