کرونا ؛فرصتی برای گسترش نفوذ روسیه

گروه بین الملل: روسیه برای توزیع واکسن اسپوتنیک به مناطق مختلف این کشور پهناور مشکل دارد اما میلیون‌ها دوز آن را صادر می‌كند. برخی ناظران جاه‌طلبی و گسترش حوزه نفوذ را انگیزه اصلی مسکو از این اقدام تلقی می‌کنند.
اورزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا اواخر فوریه این پرسش تردیدآمیز را مطرح کرد که چگونه ممکن است روسیه میلیون‌ها دوز واکسن "اسپوتنیک وی" را به کشورهای دیگر عرضه می‌کند اما برنامه واکسیناسیون در آنجا به کندی پیش می‌رود.
واکسن روسی که هنوز مجوز اداره داروی اتحادیه اروپا و نهادهای معتبر بین‌المللی را دریافت نکرده، در حال حاضر در ده‌ها کشور تزریق می‌شود و شرکت سازنده آن مدتی پیش پیشنهاد ارسال ۱۰۰ میلیون دوز آن به کشورهای اروپایی را مطرح کرده است. رئیس جمهور روسیه چند روز بعد از سخنان فون درلاین در نشست سرویس امنیت فدرال به آن واکنش تندی نشان داد.
ولادیمیر پوتین در این نشست مدعی شد که روسیه قربانی یک کارزار پخش اطلاعات نادرست شده و به تندی از "تلاش‌های اخیر" برای زیر سوال بردن دستاوردهای روسیه در حوزه پزشکی و مبارزه با ویروس کرونا انتقاد کرد.در واقعیت، برنامه واکسیناسیون در روسیه و در قیاس با بسیاری دیگر از کشورهای جهان بسیار کند پیش می‌رود. تا کنون فقط حدود پنج میلیون نفر در روسیه با واکسن اسپوتنیک وی واکسینه شده‌اند.افزون بر این، بی‌اعتمادی در بین شهروندان روسیه نسبت به واکسن اسپوتنیک نیز بسیار شدید است. مطابق یکی از تازه‌ترین نظرسنجی‌ها فقط ۳۰ در صد شهروندان روسیه برای دریافت این واکسن ابراز تمایل کرده‌اند.همچنین نهادهای بهداشتی و در مانی روسیه تا کنون موفق به ارائه خدمات برای مقابله با ویروس کرونا و ابتلا به بیماری کووید۱۹ به بسیاری از مناطق این کشور نشده‌اند. این موضوعی است که پوتین هم به تازگی به آن اعتراف کرده است.ولادیمیر پوتین در نشست یاد شده گفت: «می‌توانیم افتخار کنیم که واکسن ما در جهان مطمئن‌ترین و موثرترین است. با این وجود هنوز در مورد تدارکات و سازماندهی مراکز واکسیناسیون پرسش‌هایی وجود دارد. در برخی مناطق فدراسیون روسیه، گمان می‌کنم در ۹ منطقه، هنوز واکسیناسیون اصلا شروع نشده است.»این معضلات باعث نشده که روسیه از عرضه واکسن اسپوتنیک وی در سطح جهانی و تلاش برای تولید آن در برخی دیگر از کشورها صرف نظر کند.
به نظر می‌رسد واکسن کرونا به ابزار مناسبی برای مسکو تبدیل شده که با کمک آن به جهان نشان داده شود که در عرصه دانش و پژوهش نمی‌توان روسیه را نادیده گرفت.
آلکسی لوینسون، کارشناس امور سیاسی روسیه تاکید کرد که واکسن اسپوتنیک برای مسکو به نماد مهمی در داخل و خارج از کشور تبدیل شده است.او می‌گوید روسیه به خصوص در این حوزه خاص مایل است نشان دهد که از دیگران در جهان جلوتر است و همین امر نشان می‌دهد که چرا ولادیمیر پوتین اصرار داشت واکسن اسپوتنیک "اولین و مهم‌ترین" در سطح دنیا باشد.
به گفته لوینسون این مسئله فقط به موقعیت امروز روسیه ارتباط ندارد بلکه نشانه‌ای از تمایل مسکو برای پیوند زدن امروز به "دوران شکوهمند اتحاد جماهیر شوروی" است؛ دوران پرتاب نخستین ماهواره به فضا به نام اسپوتنیک و زمان برتری در رشته‌هایی مانند شطرنج و باله.این کارشناس مسائل سیاسی معتقد است که اشتیاق برای پیوند با این دوران برتری‌ها و در جایگاه نخست قرار گرفتن زیاد است و در این زمینه پوتین همان احساسی را دارد که اغلب شهروندان روسیه.واکسن روسی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید۱۹ ماه‌ها پیش از واکسن‌های دیگر در تابستان ۲۰۲۰ مجوز ملی را دریافت کرد اما مراحل تائید آن در نهادهای بین‌المللی طی نشده است.با وجود این، کشورهای بسیاری برای دریافت واکسن روسی ابراز تمایل کرده‌اند و واکسیناسیون با اسپوتنیک وی در ده‌ها کشور آغاز شده است.صندوق سرمایه‌گذاری روسیه که کار بازاریابی برای واکسن روسی را بر عهده دارد می‌گوید حدود ۵۰ کشور برای دریافت واکسن اسپوتنیک تقاضا داده‌اند. اداره داروی اتحادیه اروپا نیز پس از دریافت داده‌های لازم کار بررسی روند صدور مجوز برای این واکسن را آغاز کرده است.برخی از کشورهایی که واکسن روسی را سفارش داده‌اند از کندی روند تحویل آن گلایه دارند. اما این مسئله حتما باعث خشنودی مسکو شده که چند کشور اروپایی مانند اسلواکی، بلغارستان و جمهوری چک گفته‌اند منتظر صدور مجوز اداره داروی اتحادیه اروپا نمی‌مانند و از واکسن اسپوتنیک استفاده می‌کنند.برخی کارشناسان معتقدند که روسیه از ابتدای آغاز پاندمی کرونا از این بحران برای بسط نفوذ خود، به ویژه در کشورهای عضو اتحادیه اروپا استفاده کرده و اعزام کاروان‌های امدادی و مقابله با بحران به ایتالیا در موج اول شیوع شدید کرونا یکی از نمونه‌های این تلاش است.