سنت زیبای چهارشنبه‌سوری

گروه جامعه: بر افروختن آتش دیر زمانی است برای ایرانیان نمادی از دور کردن سستی و رخوت زمستانی تن از سالی که در گذار است.
این رسم کهن ایران باستان چهارشنبه‌سوری دوشادوش تاریخ، پیچ و خم زمان را درنوردیده و گاه نیز در مسیر خود دستخوش تغییر و تحولاتی شده اما با گذشت هزاران سال هنوز یادگاری است از دیار کهن برای نسل‌هایی از نژاد آریایی که زاده خواهند شد.مردم این دیار، در این یادگار ایران باستان بسیار امانت‌دار بوده و آئین چندهزار ساله آن را  تا به امروز فراموش نکرده‌اند. در ایران باستان همواره آتش مظهری بوده برای یزدان پاک و همواره مورد ستایش بوده است، بر همین اساس، آتش یکی از عناصر اصلی جشن چهارشنبه سوری بوده و پرش از روی آتش نیز یکی از رسوم اصلی این شب است که با گفتن جمله "زردی تو از من، سرخی من از تو"، "غم برو شادی بیا، محنت برو روزی بیا" انجام می‌شود.
چهارشنبه سوری که با نام‌های جشن چهارشنبه پایان سال و شب چهارشنبه سرخ نیز شناخته می‌شود، یکی از جشن‌های ایرانی است که در شب واپسین چهارشنبه سال (از غروب سه‌شنبه) برگزار می‌شود و اولین جشن از مجموعه جشن‌ها و مناسبت‌های نوروزی است.
رقص و پایکوبی محلی
مردم در عصر سه‌شنبه یا شب چهارشنبه پایان سال، با انباشته کردن کوپه‌های هیزم بر روی هم به محض خاموشی خورشید آتشی برمی‌افروزند و به دور آتش رقص و پایکوبی می‌کنند.
بوته افروزی
در گذشته، رسم بر این بود که پیش از پریدن آفتاب، هر خانواده بوته‌های خار و گزنی را که از پیش فراهم کرده اند روی بام یا حیاط خانه و یا در گذرگاه در سه یا پنج یا هفت 'گله' کپه می‌کنند.
با غروب آفتاب و نیم تاریک شدن آسمان، زن و مرد و پیر و جوان گردهم جمع می‌شوند و بوته‌ها را آتش می‌زنند. در این هنگام از بزرگ تا کوچک هر کدام سه بار از روی بوته‌های افروخته می‌پرند، تا مگر ضعف و زردی ناشی از بیماری و غم و محنت را از خود بزدایند و سلامت و سرخی و شادی را به هستی خود ببخشند. مردم در حال پریدن از روی آتش،  ترانه   زردی من از تو، سرخی تو از من  را می‌خوانند. ایرانیان  عقیده دارند که با افروختن آتش و سوزاندن بوته و خار، فضای خانه را از موجودات زیانکار می‌پالایند و دیو پلیدی و ناپاکی را از محیط زیست دور و پاک می‌سازند. برای این که آتش آلوده نشود خاکستر آن را در سر چهارراه یا در آب روان می‌ریزند تا باد یا آب آن را با خود ببرد.
از آنجا که مردم معتقد بودند خاکستر چهارشنبه سوری، نحس است، زیرا مردم هنگام پریدن از روی آن، زردی و ییماری خود را، از راه جادویسرایتی، به آتش می‌دهند و در عوض سرخی و شادابی آتش را به خود منتقل می‌کنند، در هر خانه زنی خاکستر را در خاک انداز جمع می‌کند، و آن را از خانه بیرون می‌برد و در سر چهار راه، یا در آب روان می‌ریزد. در بازگشت به خانه، در خانه را می‌کوبد و به ساکنان خانه می‌گوید که از عروسی می‌آید و تندرستی و شادی برای خانواده آورده است. در این هنگام اهالی خانه در را به رویش می‌گشایند. او بدین گونه همراه خود تندرستی و شادی را برای یک سال به درون خانه خود می‌برد.گرد آوردن بوته، آتش زدن و پریدن از روی آن و گفتن عبارت «زردی من از تو، سرخی تو از من» شاید مهمترین اصل شب چهارشنبه سوری است.
دود کردن اسپند
اضافه کردن اسپند به آتش از رسم‌هایی است که همواره در این شب برگزار می‌شود و این کار نمادی بوده برای تحکیم خانواده و دور کردن چشم بد برای سالی که در راه است.
شکستن کوزه
شکستن کوزه نیز خود یکی از رسم و رسومات مرسوم در چهارشنبه پایان سال است و به منظور دور کردن هرگونه بلا و مصیبت و دور کردن چشم بد کوزه آب قدیمی را در کنار آتش بر زمین زده و می‌شکنند.
قاشق زنی
قاشق زنی خود نمادی برای فرارسیدن پایان سال و شروع سال جدید است، و دختران و پسران جوان با چهره‌ای پوشیده به در خانه همسایه‌ها رفته و با قاشق زنی از صاحب خانه هدیه و روزی طلب می کنند، زیرا در گذشته بر این اعتقاد بودند که روح مردگان در رستاخیز آخر سال به میان زندگان بازگشته و به شکل افراد ناشناسی به در خانه‌ها می‌رود.
فال گوش
فال گوش وایست۷ادن در چهارشنبه آخر سال آن هم به نیت گرفتن حاجات توسط دختران جوان و دم بخت یکی از اصیل‌ترین رسم‌های مردمان کُرد است.
تخم‌مرغ شکنی
تخم مرغ شکنی یکی از رسومات مهیج و زیبای چهارشنبه سوری کُردها است که معمولا با ولوله و هیاهو و هیجان بسیار همراه است.بازی به این صورت است که تخم‌مرغ‌های رنگی را به صورتی که سر آن بیرون باشد در مشت می‌گیرند و فرد مقابل با پرت کردن تخم‌مرغی دیگر سعی در شکستن آن دارد هر تخم مرغی که شکست فرد بازنده و موظف است تخم مرغی به فرد برنده هدیه کند. در طول تاریخ همواره رسومات به جای مانده از گذشتگان پیام‌آور شادی و سرور در سالی که در راه است، اما این روزها که میزبان مهمان ناخوانده‌ای به نام کرونا هستیم، روزهایمان حال و هوای دیگری دارد و  دیگر از آن همه شور و شعف و شادی برای سالی که گذشت و سالی که در راه است خبری نیست.
این روزها حتی آتشی که سالیان سال است از بین برنده رنج و درد است قادر به مبارزه با کرونا نیست.
امسال گویی جمله «زردی تو از من، سرخی من از تو» نیز معنایی متفاوت‌تر دارد، و کرونا با آمدنش سرخی را از چهره‌ی جهان زدود و در آستانه سال نو زردی را به رخسار ایرانیان هدیه کرد.
آخرین چهارشنبه امسال تنها چهارشنبه‌ای است که همه دست به دعا برای سلامتی عزیزانشان از بحرانی که در جریان است با سالی که در گذار است وداع کرده و به سالی که در راه است خوش‌آمد خواهند گفت.شایدآخرین چهارشنبه امسال تلخ‌ترین چهارشنبه‌ای باشد که تا به حال به خود دیده‌ایم، اما با در خانه ماندن و حفظ سلامت خود و عزیزانمان می‌توانیم در سال‌های آینده چهارشنبه‌های آخر سال زیبایی را به زمان تحویل دهیم.