سلنیوم به‌عنوان یک ماده مغـذی، اولـین بـار به‌عنوان یک محصول جانبی از تولید اسید سولفوریک معرفـی شـد.
سـلنیوم یک عنصر ضروری است که در دو سیستم متـابولیکی مهـم حضـور دارد. اول در سیستم آنتی‌اکسیدانی، به‌عنوان یـک نـوع گلوتـاتیون پراکسیداز عمل می‌کند که یک آنزیم مهم آنتی‌اکسیدانی اسـت و دوم حضور در آنزیم دیدیناز است که در متابولیسم هورمون تیروئید نقش دارد.به گفته متخصصان، سلنیوم به‌طور طبیعی در بدن وجود دارد، امـا سـطح آن در بــین جمعیت‌های منــاطق مختلــف جغرافیــایی و همچنــین گروه‌های سنی مختلف در یک منطقه متغیـراسـت و این امر نشان می‌دهد که عوامل محیطی و داخلـی ممکـن سـطح سـلنیوم را تحـت تاثیرقرار دهند.

همچنین مطالعاتی وجود دارند که بیانگر سمیت سلنیوم در هردو میزان کم و زیاد این عنصر هسـتند. بـدین معنـا کـه سلنیوم مانند شمشیر دولبه ای عمل می‌کند که هـم کمبـود آن مضـر است و هم زیادی آن می‌تواند مشکل‌آفرین باشـد.در رابطه با این عنصر و اهمیت آن در پیشگیری از بیماری‌های مختلف، تیمی پژوهشی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشگاه علوم پزشکی گلستان تحقیقی را انجام داده‌اند که در آن، سلنیوم و دوز مصرفی آن مطالعه شده است.

آن‌ها برای انجام این تحقیق مروری، اطلاعات منتشرشده در پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف مانند PubMed، Web of Science، Google Scholar و SCOPUS  را بر اساس کلیدواژه‌های خاص جستجو کرده و مقالات مرتبط شامل 150 مقاله منتشرشده در فاصله زمانی 20 ساله طی سال‌های 2000 تا 2020 را مورد استفاده قرار دادند.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که بیماران مبتلابه اختلالات متعدد، ممکن است نسبت به افراد سالم نیاز به مصرف دوز بالاتری از سلنیوم داشته باشند.به بیان سیداسحاق هاشمی، دانشیار و محقق بیوشیمی بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و همکارانش، «در این مطالعه، نقش آنتی‌اکسیدانی سلنیوم در اختلالات متابولیک مزمن ازجمله هیپرلیپیدمی و هیپرگلیسمی و برخی سرطان‌ها مورد تأکید قرار گرفت».

آن‌ها افزوده‌اند: «همچنین اهمیت بالینی کمبود سلنیوم در بیماری‌های متابولیک و نیز مشاهدات بالینی و تجربی در مورد اثر مکمل‌های غذایی سلنیوم در درمان بیماری‌های متابولیک مزمن مانند دیابت، آرتروسکلروزیس و سرطان‌ها امری است که باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد».بر این اساس، به اعتقاد این پژوهشگران، نقش بالقوه سلنیوم در پیشگیری از سرطان ممکن اسـت بـه دلیـل اثرات آن بر متابولیسم‌های سرطان‌زا، پاسـخ ایمنـی سـلولی، تکثیـر سلولی، چرخه سلولی و حمله سلولی تومـور باشـد.

هاشمی و همکارانش با اشاره به دشوار بودن انتخاب دوز مطلوب مصرف سلنیوم، می‌گویند: «با توجـه به مطالعات متعددی که در این مطالعه، بررسی شدند، به نظرمی رسد کـه مکمل روزانه 200-5/31 میکروگرم سلنیوم سودمند باشد. هرچند بیمـاران مبتلابه اخـتلالات متعـدد، ممکـن اسـت نســبت بــه افــراد ســالم نیــاز بــه مصــرف دوز بــالاتری از ســلنیوم داشته باشند».این یافته‌های علمی پژوهشی که به اهمیت یکی از عناصر مهم طبیعت در بدن انسان می‌پردازند، در مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان منتشر شده‌اند.

بهار نیوز