کارشناس سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: افسردگی به عنوان یک بیماری جدی میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده است؛ مرز سنی و جنسی نمی‌شناسد و با رسوخ به ابعاد مختلف زندگی، فرد، خانواده و اجتماع را تحت تاثیر عوارض خود قرار داده و دچار مشکلات عدیده‌ای می‌کند.

لیلا قربانی  به مناسبت هفته پیشگیری از خودکشی در یک کارگاه آموزشی سخن می‌گفت، با بیان اینکه، افسردگی فرد و اطرافیانش را با خود به دنیای رنج و درد می‌کشاند و باعث افت عملکرد می‌شود، گفت: این بیماری روانی حتی ممکن است افراد مبتلا را در انجام امور روزمره دچار مشکل کرده و آثار مخربی بر روابط بین فردی، خانوادگی و کاری بگذارد و منجر به اقدام به خودکشی شود.

این کارشناس سلامت روان علوم پزشکی شیراز با اشاره به اینکه افسردگی به دلیل آنکه احتمال دارد هر فردی را مبتلا کند، به سرماخوردگی روانی معروف است، لزوم آشنایی همه افراد جامعه با نشانه‌های افسردگی را یادآور شد. نشانه‌های افسردگی
قربانی گفت: وجود پنج نشانه یا بیشتر از مجموع علائم مطرح در خصوص این بیماری که به مدت ۲ هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد و باعث ایجاد اختلال در عملکرد شغلی، تحصیلی و خانوادگی شود، اختلال افسردگی تشخیص داده می شود، خلق افسرده و از دست دادن علاقه و لذت از مهمترین موارد در این زمینه محسوب می شود.
او ادامه داد: خُلق افسرده در بخش عمده روز، از نشانه های افسردگی است، به این معنا که فرد هر روز با احساس غمگینی، پوچی و ناامیدی مواجه باشد.

این کارشناس سلامت روان، مشاهده روزانه کاهش محسوس علاقه یا لذت در اغلب فعالیت ها در بخش عمده روز، کاهش یا افزایش قابل ملاحظه وزن در شرایطی که فرد رژیم غذایی نداشته باشد به طوریکه طی یک ماه، بیش از ۵ درصد تغییر در وزن دیده شود، به همراه کاهش یا افزایش اشتها را از علائم افسردگی دانست.
به گفته قربانی، احساس گناه، اختلال در تمرکز، یادآوری ‌ها، توجه و شناخت، تغییرات اشتهایی مانند پرخوری و کم‌خوری، بی علاقگی نسبت به فعالیت‌های جنسی در زوج‌ها، تغییر در چرخه خواب شخص به صورت پرخوابی یا بیخوابی، کاهش فعالیت و توانایی شناختی فرد، کاهش میزان تکلم، از علائم افسردگی است.
این کارشناس سلامت روان با بیان اینکه تحریک‌پذیری یا بی‌اعتنایی بسیار زیاد، گریه‌های بی دلیل و تمایل به تنها بود، هراس و نگرانی از قضاوت دیگران جزو علائم این بیماریست، خاطرنشان کرد که داشتن افکار مرگ و خودکشی جزو علائم بسیار مهم افسردگی است.

تاثیرات عمیق و گسترده افسردگی
او با اشاره به اینکه افسردگی علاوه‌ بر تاثیرات روانی که بر فرد دارد، روی جسم او نیز تاثیرگذار است؛ گفت: برای مثال عملکرد شغلی و کارکرد اجتماعی شخص مختل شده به طوریکه فردی که در گذشته منظم بوده دچار بی‌نظمی می‌شود؛ اگر در گذشته دارای قید و بندهایی بوده، بی‌تعهد می‌شود و روز به روز این اثرات سوء در او گسترش پیدا می‌کند، تا زمانی که فرد را به مرحله‌ای برساند که دنبال راه فرار باشد و تنها راه فرار را در پایان دادن به زندگی و آسیب به خود بداند.

قربانی اضافه کرد: فردی که دچار افسردگی‌ست در حقیقت تبدیل به یک خود سرزنش‌گر قوی می‌شود که نقاط و توانمندی های مثبت سابق خود را زیر سئوال می‌برد، تمام ارزیابی‌ها و پیش‌بینی‌های این فرد منفی می‌شود و این افکار منفی نیز به دلیل چرخه‌های ذهنی انسان‌ها ۱۷ برابر بیشتر از افکار مثبت قدرت دارند، بنابراین تمام انگیزه و انرژی شخص برای آینده از بین می‌رود و شخص باور خود را به اینکه فردا متفاوت خواهد بود را از دست می‌دهد و همواره منتظر شکست است.

او با بیان اینکه آمارها نشان می دهد ۹۰ درصد افرادیکه به خود آسیب می زنند، سابقه اختلال روانی دارند، گفت: زمانی ‌که فرد در اثر ابتلا به افسردگی راه نجاتی برای بهبود زندگی خود پیدا نمی ‌کند، دچار درد و رنج فراوانی شده و از بین بردن یا وارد کردن آسیب به خود را به عنوان تنها راه نجات تلقی می‌کند.

همه افراد افسرده خودکشی نمی‌کنند
این کارشناس سلامت روان، این نگرش که "هر فردی درگیر افسردگی، اقدام به خودکشی نیز خواهد داشت" را صحیح ندانست و گفت: در حقیقت خودکشی نتیجه حتمی افسردگی نیست، بلکه یکی از مهم‌ترین عوارض افسردگی به شمار می‌رود و افسردگی درمان نشده، احتمال اقدام و افکار خودکشی را افزایش می‌دهد و این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است.

مهم ترین راهکارهای پیشگیری از افسردگی
او گفت: برای مقابله با افسردگی، روش های درمانی فردی وجود دارد که بیمار با تغییر دادن و اصلاح سبک زندگی خود می تواند در روند بهبود خود بسیار موثر باشد.قربانی ادامه داد: انجام فعالیت بدنی (ورزش) به مدت ۳۰ دقیقه و سه تا ۵ روز در هفته، به دلیل افزایش "اندروفین"، به بهبود روحیه فرد کمک می‌کند؛ از طرفی باید توجه داشته مواد مخدر و الکل، در کوتاه مدت لذت زودگذری را ایجاد می‌کند اما در طولانی مدت، موجب تشدید افسردگی و اضطراب در افراد می‌شود.

او یکی از راهکارهای مهم را تقویت مهارت "نه گفتن" دانست و گفت: درگیری بیش از اندازه اضطراب و علائم افسردگی را بدتر می کند. تعیین مرزها در زندگی حرفه ای و شخصی می تواند به ما کمک کند احساس بهتری داشته باشیم.

این کارشناس سلامت روان با اشاره به اهمیت مراقبت از خود، افزود: با مراقبت از خود می توانیم علائم افسردگی را بهبود ببخشیم. این کار شامل خوابیدن کافی، داشتن رژیم غذایی سالم، دوری از افراد منفی و شرکت در فعالیت های لذت بخش است. باید مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ را در رژیم غذایی کنچاند زیرا مصرف این چربی های اساسی، برای رشد عصبی و سلامت مغز مهم است بنابراین افزودن مکمل های امگا ۳ به رژیم غذایی، می‌تواند در کاهش علائم افسردگی تاثیرگذار باشد.

قربانی با اشاره به اهمیت مصرف ویتامین‌های گروه B و ویتامین C، تاکید کرد که این ویتامین‌ها در عملکرد مناسب بدن و کاهش علائم افسردگی موثر است.او با توصیه به اینکه زندگی را نباید سخت گرفت، گفت: توصیه می‌شود که تا حد امکان، تعهدات و وظایف خود را محدود کرده و اهدافی مناسب برای خود تنظیم کنیم. در مواقعی که از نظر روحی درشرایط مناسبی نیستیم، به خود اجازه دهیم که کمتر کار کنیم.

این کارشناس سلامت روان، نوشتن وقایع روزانه را هم جزو راهکارهای پیشگیری از افسردگی قلمداد کرد و در کاهش علائم این بیماری موثر دانست و گفت: این کار را به عنوان یک بخش از فرایند درمان انجام دهیم. زمانی که خشم، درد، ترس و یا دیگر احساسات خود را در قالب کلمات بیان می‌کنیم، خُلق ما هم تا حد زیادی بهبود می یابد.

قربانی عضویت در گروه‌های حمایتی را به عنوان راهکاری دیگر یاد و اضافه کرد: گروه های بسیاری در این زمینه وجود دارد و آموزش ها، تجربیات و مشاوره و حمایت هایی از سمت اعضا و یا کارکنان برای کمک به ما ارائه می شود.او، اجتناب از تنهایی را هم یادآور شد و گفت: در فعالیت‌های اجتماعی شرکت و هر چند وقت یک بار اعضای خانواده و دوستان خود را ملاقات کنیم. از طرفی شرکت در گروه‌های حمایتی و هم صحبت شدن با افرادی که مشکلات مشابه ما دارند، کمک کننده است؛ باید راه‌های آرام شدن و کنترل استرس را امتحان کنیم، ورزش‌های شل کننده عضلات، یوگا و تای‌چی تا حدود زیادی کمک کننده محسوب می‌شود.

قربانی با اشاره به اهمیت مدیریت زمان، گفت: برای روز خود برنامه داشته باشیم. از برگه‌ های یادداشت برای یادآوری کارهای روزانه استفاده کنیم. از دفتر برنامه ریزی استفاده کنیم، این کار به نظم دادن به کارها کمک بسیار زیادی می‌کند. از تصمیم گیری های مهم در مواقعی که از نظر روحی در وضعیت مناسبی نیستیم، خودداری کنیم.
این کارشناس سلامت روان علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه مراکز خدمات جامع سلامت، به رایگان خدمات مشاوره‌ای به افراد ارائه می‌دهند، گفت: در صورت دارا بودن علایم افسردگی می توانیم برای انجام خدمات روانشناختی به روانشناسان مستقر در مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه و خدمات رایگان دریافت کنیم؛ از طرفی خط تلفن ۴۰۳۰ وزارت بهداشت و خط ۱۲۳ و۱۴۸۰ همه روزه پاسخگو و ارائه دهنده مشاوره روانشناختی به افراد هستند.

بهار نیوز