کاهش وزن مهمتر است یا آمادگی بدنی؟

گروه علمی: کم کردن وزن و رسیدن به عدد مطلوب آن مورد توجه بسیاری از افراد است، اما شمار فزاینده‌ی از کارشناسان معتقدند تنها عدد وزن شما شاخص سبک زندگی سالم نیست. گرچه کم کردن وزن اثرات سلامت‌بخش ثابت‌شده‌ای دارد. اما سوال این است که در افرادی که در رده افراد دارای اضافه‌وزن یا چاق قرار می‌گیرند، فقط کاهش وزن اضافی ممکن مشکلات را حل نکند و بالا بردن میزان آمادگی بدنی هم اهمیت دارد.
بررسی‌ها نشان داده‌اند که کاهش وزن عامدانه – نه کاهش وزنی که ناشی از بیماری یا آسیب‌دیدگی است- با کاهش خطر مرگ به هر علتی همراه است و این اثر به خصوص در افرادی که دچار چاقی و/یا دیابت نوع دو هستند، شاخص‌تر است.

اما نکته در این جاست که در این بررسی‌ها ظاهرا «مقدار» کاهش وزن رابطه‌ای خطی با تغییر خطر مردن نشان نمی‌دهد، یعنی کاهش وزن بیشتر باعث کاهش بیشتر این خطر نمی‌شود. اگر اضافه وزن به خودی خود مشکل فرد است، چرا افرادی که بیشتری کاهش وزن را پیدا کرده‌اند، بیشترین میزان کاهش خطر مرگ را نداشته‌اند؟ از طرف دیگر بسیاری از کارآزمایی‌های بالینی درباره کاهش وزن که افراد در آنها در یک برنامه ساخت‌دار شرکت می‌کنند- حاوی اجزای ورزش و رژیم غذایی هم هستند.

ورزش و فعالیت جسمی بیشتر و رژیم غذایی سالمتر رابطه قوی‌تر با کاهش خطر مرگ به هر علت در این بررسی‌ها دارند و این سودمندی‌های ورزش و رژیم غذایی عمدتا مستقل از «کاهش وزن» است.
بررسی‌ها به خصوص رابطه میان ورزش و طول عمر بیشتر را نشان می‌دهند. بر اساس این بررسی‌ها، افزایش فعالیت جسمی خطر مرگ را به هر علت را بین ۱۵ تا ۵۰ درصد و خطر بیماری قلبی را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد.

این اثر ورزش بر افزایش طول عمر هنگامی بیشتر می‌شد که با شدت و میزان کافی انجام می‌شد در حدی که آمادگی قلبی را بهبود بخشد. بررسی‌ها نشان می‌دهند که ارتقا از پایین‌ترین رده آمادگی قلبی به بالاترین رده با ورزش می‌تواند خطر مرگ را ۳۰ تا ۶۰ درصد کاهش دهد.

 ورزش کردن را باید ادامه دهید
یک نکته مهم درباره اثرات سودمند آمادگی بدنی ناشی از ورزش تداوم انجام آن است. تداوم برنامه ورزشی می‌تواند به همان اندازه حفظ رژیم غذایی چالش‌آفرین باشد. یکی از مشکلات این است که ورزش را عمدتا به عنوان روشی برای کاهش وزن تبلیغ می‌کنند.

البته ورزش بر کاهش وزن هم تاثیر دارد و یک بازبینی بررسی‌های انجام‌شده در دهه ۲۰۱۰ نشان می‌دهد که برنامه‌های ورزشی می‌توانند باعث کاهش وزن در حد ۱.۳ کیلوگرم تا ۳.۲ کیلوگرم عمدت به علت کم شدن چربی‌ها می‌شود.

مشکلی که وجود دارد این است که نتوانید آن مقدار وزنی را که می‌خواهید با فقط ورزش کردن کم کنید. ممکن است به همان اندازه کالری که در حین ورزش می‌سوزانید، با کند شدن سوخت‌وساز به دلایل دیگر به بدن بازگردد. ورزش همچنین ممکن است باعث افزایش اشتهای شما شود و از این طریق هم کالری‌ها سوخته‌شده را با مصرف غذای بیشتر به بدن بازگردانید.بنابراین هدف اصلی شما در ورزش نه کاهش وزن بلکه افزایش آمادگی بدنی‌تان در درازمدت باشد. مهم نیست که چرا ورزش می‌کنید یا چگونه آن را انجام می‌دهید یا به هدفتان از لحاظ کاهش وزن نمی‌رسید، ورزش به خودی خود می‌تواند سودمند باشد.