دولت با رمز ریال به دنبال چیست؟

گروه اقتصادی:رئیس کل بانک مرکزی وعده داده بود اجرای آزمایشی ریال دیجیتال تا پایان شهریور آغاز می‌شود و در این میان نهم آبان ماه ۱۴۰۱ «پیش‌نویس سند ریال دیجیتال» با هدف دریافت نقطه نظرات متخصصان و کارشناسان منتشر شد.

اولین انتشار رسمی رمز ریال توسط هیأت نظارت بر اندوخته اسکناس و در راستای اجرای مصوبه شورای پول و اعتبار، در شهریورماه سال جاری انجام شد و پس از انتشار اولیه به صورت محدود، ریال دیجیتال منتشر شده از طریق دو بانک عامل و با جامعه کاربری کنترل شده مورد بهره برداری پیش آزمایشی قرار گرفت و آنطور که بانک مرکزی اعلام کرده هنوز هم روند بررسی‌های تکمیلی برای شروع دوره آزمایشی ادامه دارد.

براساس اعلام بانک مرکزی با پیوستن بانک سوم به این پروژه به زودی دوره اجرای پیش آزمایشی خاتمه یافته و با آغاز مرحله اجرای آزمایشی، دامنه استفاده، تعداد کاربران و مبلغ تخصیص یافته به این طرح نیز گسترش می‌یابد.
همچنین بانک مرکزی قصد دارد همزمان با اجرای دوره‌های پیش آزمایشی و آزمایشی، اخذ نظرات و پیشنهادات کارشناسان و خبرگان پولی و بانکی، امکان دسترسی عموم مردم به ریال دیجیتال را به صورت تدریجی فراهم کند. یک کارشناس اقتصادی تأثیر عملیاتی شدن ریال دیجیتال بر اقتصاد ایران را ارزیابی کرد که در ادامه می‌خوانید.

کامران ندری، کارشناس اقتصادی  گفت: به‌طور کلی ریال دیجیتال جایگزین اسکناس مسکوکی در دست مردم است به طوری که به جای اینکه از اسکناس و مسکوکات که بدهی بانک مرکزی است در مبادلات استفاده کنند ریال دیجتال را مورد استفاده قرار می‌دهند بنابراین بانک‌ها برای هر فرد کیف پول‌ها را تعریف و دیگر اسکناس تحویل نمی‌دهند بلکه موجودی را وارد کیف پول می‌کنند در واقع بدهی بانک مرکزی که به شکل فیزیکی، اسکناس و یا مسکوکات است به‌صورت غیر فیزیکی و دیجیتالی در می‌آید.

او معتقد است: به نظر نمی‌رسد ریال دیجیتال تأثیر چندان خاصی در اقتصاد بگذارد البته ریال دیجیتال توکن بیس است یعنی از یک کیف پول به کیف پول دیگر منتقل می‌شود و اگر اکانت بیس بود یعنی افراد مجبور می‌شدند در بانک مرکزی حساب داشته باشند شاید می‌توانست این امکان را به دولت بدهد افرادی که درگیر موارد خلاف قانون هستند را شناسایی کند یعنی پول شویی‌هایی که از طریق قاچاق مواد مخدر یا سایر کالا‌هایی که به لحاظ قانونی مجاز نیست، اما اینکه توکن بیس است کمی تشخصی اینگونه موارد را سخت می‌کند بنابراین به نظر می‌رسد خیلی به لحاظ اقتصادی ریال دیجتال تأثیر محسوس و ملموسی نمی‌گذارد.

ندری افزود: رمز ریال تنها کمکی که به اقتصاد می‌کند این است که اگر رواج پیدا کند دیگر بانک مرکزی هزینه‌ای برای چاپ اسکناس یا ضرب مسکوکات متحمل نمی‌شود البته برای اینکه به این مرحله برسیم که همه مردم این کیف پول الکترونیک را داشته باشد یعنی به طور مثال برای پرداخت کرایه تاکسی به جای اینکه اسکناس بدهند پول بانک مرکزی را از کیف پول خود به کیف پول راننده تاکسی منتقل کنند راه بسیار است (چون هر دو طرف باید دارای کیف پول دیجیتال باشند) بنابراین هنوز هم بانک مرکزی باید اسکناس‌ها را چاپ و مسکوکات را ضرب کند، اما اگر رواج پیدا کند و مردم آن را بپذیرند فقط می‌تواند تا حدودی هزینه‌های چاپ اسکناس و ضرب مسکوکات در اقتصاد را کاهش دهد.

به گفته این کارشناس اقتصادی و بانکی به لحاظ تکنیکی و فنی بعید است عملیاتی کردن رمز ریال کار سخت و دشواری باشد البته کارشناسان IT در بانک مرکزی باید پاسخ دهند که آیا زیرساخت‌ها در بانک‌ها برای ریال دیجیتال فراهم است یا خیر، چون اولین کاری که باید انجام شود این است که باید برای افردی که در حساب بانکی موجودی و طلبی دارند و می‌خواهند آن طلب را به‌صورت ریال دیجتال بانک مرکزی دریافت کنند، بانک بتواند حساب را بدهکار کند و به کیف پول منتقل کند ضمن آنکه براساس آخرین گفته معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی مقدمات قسمت و بخشی که مربوط به بانک مرکزی است انجام و فراهم شده است.