بهار نیوز - تفاوت مناقصه و مزایده در چیست؟

گروه کسب و کار: مناقصه و مزایده از جمله فرایندهای لازمی است که فرصت‌های تجاری کسب و کار را برای اشخاص حقیقی و حقوقی پدید می‌آورند.

هرکدام از این فرایندهای تجاری مفهوم خاص خود را داشته و مراحل و انواع مختلفی دارد. از جمله تفاوت اصلی میان مناقصه و مزایده در آن است که در مناقصه فروشنده با کمترین قیمت برنده این فرایند و در مزایده خریدار با بیشترین قیمت برنده این فرایند خواهد بود. افراد به منظور اطلاع از انواع مناقصات عمومی و محدود می‌توانند به سامانه ثبت مناقصات دولتی مراجعه نمایند. به منظور اطلاع از تعریف دو مفهوم فوق، مراحل و انواع آن‌ها تا انتهای متن با ما همراه باشید.

مناقصه چیست؟
مناقصه فرایندی است که در آن اشخاص حقوقی یا سازمان‌ها تهیه کالا و خدمات مورد نیاز خود را به رقابت و مسابقه می‌گذارند و با اشخاص حقوقی که کمترین قیمت را پیشنهاد داده و موارد کیفی مد نظر آن‌ها را تأمین کند، معامله می‌کنند. در واقع مناقصه فرایندی نظام مند است که مناقصه گزار با اعلام ضوابط و شرایط مورد نظر جهت تأمین کالا و خدمات مورد نیاز خود با قیمت مناسب شرایط رقابتی را برقرار می‌کند، مطابق این شرایط مناقصه گزار به قبول پیشنهادی متعهد می‌شود که کمترین قیمت را داشته و مطابق درخواست‌ها و استانداردهای کیفی وی باشد.
مطابق با بند الف ماده 2 قانون مناقصات مناقصه فرایندی است رقابتی به منظور تأمین کیفیت مورد نظر مطابق با اسناد مناقصه که در این فرایند موضوع معامله به مناقصه گری که کمترین پیشنهاد را داده باشد واگذار خواهد شد.
مناقصات از نظر نحوه فراخوان و یا از منظر بررسی به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شود. از منظر جنبه فراخوان مناقصه عمومی یا محدود و از منظر نحوه بررسی مناقصه تک مرحله ای یا دو مرحله ای خواهد بود. جهت اطلاع از آخرین مناقصات شرکت ملی صنایع مس ایران می‌توانند به آدرس فوق مراجعه و از وضعیت مناقصات برگزار شده در این خصوص اطلاع و آگاهی یابند.

فرایند انجام مناقصات
در فرایند انجام مناقصات ابتدا تشریفات فراخوان مناقصه صورت می‌گیرد که در تشریفات فراخوان قبل از فراخوان از لحاظ مالی، تعیین نوع مناقصه در معاملات بزرگ، تهیه اسناد مناقصه و ارزیابی کیفی مناقصه گران انجام می‌گیرد. در انجام فراخوان مناقصه مفاد فراخوان تهیه می‌شود. در ادامه در مرحله تشریفات برگزاری مناقصه ابتدا پیشنهادات دریافت می‌شود و در ادامه ارزیابی پیشنهادات از لحاظ مالی و فنی و بازرگانی انجام می‌پذیرد. در انتها تشریفات اعلام برنده و انعقاد قرارداد صورت خواهد گرفت که ابتدا برنده مناقصه در سامانه ستاد مناقصات اعلام شده و در ادامه با وی قرارداد منعقد می‌شود.
افراد می‌توانند با مراجعه به سایت مناقصه و مزایده از جدیدترین آگهی‌های مناقصه مطلع شوند.

مزایده چیست؟
مزایده به معنای فروش اموال به بالاترین قیمت پیشنهاد شده یا همان حراج است. البته در خصوص اینکه چه اموالی را می‌توان به مزایده یا حراج گذاشت محدودیت‌هایی وجود دارد. از انواع مزایده می‌توان به مزایده اموال اداری یا مزایده اموال فرد محکوم شده اشاره کرد. اگر مالی از محکومی توقیف شود و در مدت زمان و فرجه داده شده به وی نتواند بدهی خود را وصول کند مطابق با تشریفات مزایده اموال وی به حراج گذاشته می‌شود تا از محل فروش بدهی محکوم پرداخت شود.

انواع مزایده
انواع مزایده را می‌توان مطابق ذیل دسته‌بندی کرد:
•   مزایده اختیاری: در مزایده اختیاری هیچ جبر و اجباری از سوی دادگاه وجود نداشته و اشخاص برای به دست آوردن سود بالاتر تمایل دارند آن‌ها را به بالاترین قیمت به فروش رسانند.
•   مزایده اجباری: برخلاف مزایده اختیاری در مزایده اجباری اموال به اجبار دادگاه به بالاترین قیمت به فروش می‌رسد. برای مثال ممکن است اموال شرکت ورشکسته بابت پرداخت بدهی‌هایش به مزایده گذاشته شود.
•   مزایده عمومی: این مزایده برای عموم است و تمامی مردم می‌توانند در آن شرکت کنند. در مزایده عمومی نام افرادی که قیمت پیشنهادی خود را اعلام می‌کنند بیان می‌شود.
•   مزایده محدود یا مزایده خصوصی: این مزایده برای خواص است. در این مزایده به دلایل مختلفی چون دلایل امنیتی و حفاظتی نام افرادی که قیمت اعلام می‌کنند عنوان نمی‌شود و محرمانه می‌ماند. تنها بالاترین قیمت پیشنهادی که فصل الخطاب مزایده خصوصی است در این نوع مزایده اعلام خواهد شد.

تفاوت مناقصه و مزایده در چیست؟
تفاوت اصلی در مناقصه و مزایده جابجایی جای خریدار و فروشنده است. در مناقصه خریدار کالا یا خدمات مورد نیاز خود را با توجه به استانداردهای کیفی مد نظر به کمترین قیمت پیشنهادی از میان فروشندگان دریافت می‌کند و فروشنده ای موفق است که مطابق استانداردهای مورد نظر خریدار کمترین قیمت را پیشنهاد دهد. در مزایده خریداران با بالاترین قیمت می‌توانند کالا را از فروشندگان خریداری نمایند و خریداری موفق است که بالاترین قیمت را پیشنهاد دهد.