شاعر معترض، تروریست نیست

این شاعر درباره کارکرد اجتماعی شعر و تأثیر آن بر انسان گفت: شعر با نفوذ کردن در خلوت انسان‌ها، آن‌ها را با خود شریک می‌کند؛ کاری که از هیچ هنر دیگری برنمی‌آید و این بزرگ‌ترین سرمایه شعر است. بیابانکی افزود:‌ در دوره حاضر هنرهای دیگر که رنگ و لعاب‌های بیش‌تری دارند جای خود را در رسانه‌ها باز کرده‌اند و به همین خاطر حضور شعر در آن‌ها کم‌رنگ شده است؛ به شکلی که الآن شعر به نوعی ضدرسانه یا رسانه ضدشعر شده است، اما می‌توان برنامه‌هایی با موضوع شعر طراحی کرد و از طریق رسانه، شعر را از خلوت خصوصی به اجتماع آورد که به نظرم در این زمینه رسانه ملی در چندساله اخیر خیلی کوتاهی کرده است.

او با اشاره به دیدار هرساله شاعران با مقام معظم رهبری اظهار کرد: برگزاری منظم هرساله این جلسه این پیام نمادین را دارد که باید برای تکریم شعر و شاعری کاری کرد. این جلسه هم با حضور شاعران مختلف و با سلایق گوناگون سیاسی برگزار می شود ولی تنها موضوع تکریم ادبیات و شعر مطرح است. تا جایی هم که من می‌دانم از شاعران سلایق مختلف برای حضور در این جلسه دعوت می‌شود. این شاعر سپس با اشاره به سخنان مطرح‌شده در این جلسه ادامه داد: سخنانی که در این جلسه مطرح می‌شود معمولا در همان لایه‌های بالایی می‌ماند و به لایه‌های پایینی نمی‌رسد، چون معمولا به شعر نگاه تفننی می‌شود. مثلا در رسانه ملی برنامه مشاعره برگزار می‌شود که به خاطر تفننی بودنش بد نیست، اما شعر واقعی در رسانه‌های ما از جمله رسانه ملی وجود ندارد.

بیابانکی درباره نقش شعر در هویت‌بخشی به فرهنگ نیز گفت: بخش زیادی از فرهنگ و تاریخ ما به واسطه شعر به ما منتقل شده است. در واقع می‌توان گفت که هر چه از تمدن گذشته به ما رسیده به واسطه شعرهایی از فردوسی، مولوی، خیام، حافظ،‌ سعدی و... است. پس اگر شعر نبود تمدن و فرهنگ به امروز ما نمی‌رسید و نسخه آن خیلی زود پیچیده می‌شد. اما این‌که چرا چنین رسانه قدرتمندی امروز کم‌رنگ شده شاید به مدیریت فرهنگی کلان جامعه برمی‌گردد که همیشه دیدش به مسائل دید همایش پُرکن بوده است.

این شاعر ادامه داد: مثلا صداوسیما یک مسابقه فوتبال را که تعداد زیادی تماشاگر در آن جمع شده‌اند خیلی کامل پوشش می دهد و جلسات مختلفی برای پخش آن ترتیب می‌دهد اما برای یک جلسه شعر که ممکن است 200 نفر در سالن برگزاری آن حضور داشته باشند اهمیتی قائل نیست. در حالی که تأثیر شاعران بر افراد جامعه با قشر دیگری قابل مقایسه نیست چون کار شاعر خلق مضمون و معناست و تقریبا همیشه تمامی مضامین و معناها را شاعران خلق کرده‌اند. حال آیا یک فوتبالیست یا یک هنرپیشه می‌تواند این کار را انجام بدهد؟ اما می‌بینیم که همین شاعران که کارشان خلق معناست در رسانه وضعیت مناسبی ندارند.

بیابانکی سپس به کارکرد اجتماعی شعر اشاره کرد و افزود: به نظر من هنوز شعر می‌تواند بر جامعه تأثیر بگذارد و نمونه‌های این تأثیر در همین 10 ساله اخیر در رسانه‌های مدرن به اثبات رسیده است، بنابراین هنوز در شرایط خاص سیاسی اجتماعی شعر خوب می‌تواند مخاطب میلیونی داشته باشد اما برای تأثیرگذاری شعر بر جامعه باید ابزار و البته سعه صدر داشت. نباید به شعر معترض به عنوان یک خطر نگاه شود. شاعر تروریست و خطرناک نیست؛ او مصلح اجتماعی است و نباید از قلم او هراس داشت. باید بگذاریم شعر نفس بکشد. وقتی شعر نفس بکشد زبان و فرهنگ زنده می‌شود.