گروه بین الملل:واشنگتن در حال بررسی طرحی برای متوقف کردن و بازرسی نفتکشهای ایرانی در آبهای بینالمللی است. این اقدام که بخشی از راهبرد «فشار حداکثری» علیه تهران محسوب میشود، میتواند صادرات نفت ایران را تحت تأثیر قرار دهد.
دولت دونالد ترامپ در حال بررسی راههایی برای اعمال فشار بیشتر بر ایران از طریق محدود کردن صادرات نفت این کشور است. به گفته شش منبع مطلع که با خبرگزاری رویترز گفتوگو کردهاند، واشنگتن احتمالاً به دنبال متوقف کردن و بازرسی نفتکشهای ایرانی در مسیرهای دریایی بینالمللی است. این اقدام تحت چارچوب یک توافق جهانی برای جلوگیری از اشاعه تسلیحات کشتار جمعی انجام میشود، اما هدف اصلی آن کاهش درآمدهای نفتی ایران است.
ترامپ که در دوره دوم ریاستجمهوری خود به دنبال اجرای مجدد سیاست "فشار حداکثری" علیه ایران است، تاکنون دو دور تحریمهای جدید علیه تهران وضع کرده است. این تحریمها شرکتهای مرتبط با نفت ایران و ناوگان موسوم به "ناوگان سایه" را هدف قرار داده است؛ مجموعهای از کشتیهای قدیمی که بدون بیمه غربی فعالیت کرده و نفت ایران را از مسیرهای غیررسمی به مشتریان میرسانند.
یکی از منابع مطلع در این زمینه گفت: «شما مجبور نیستید کشتیها را غرق کنید یا خدمه را بازداشت کنید. تنها ایجاد تأخیر در تحویل محمولهها و القای حس ناامنی در شبکه قاچاق نفت، برای کاهش تمایل مشتریان کافی است.»
بر اساس اطلاعات منتشر شده، دولت ترامپ به دنبال آن است که متحدان آمریکا را متقاعد کند تا کشتیهای حامل نفت ایران را در تنگههای راهبردی مانند تنگه مالاکا در آسیا متوقف کرده و مورد بازرسی قرار دهند. این اقدام میتواند صادرات نفت ایران را بهطور قابلتوجهی کاهش دهد و هزینههای حمل و نقل را برای این کشور افزایش دهد.
این طرح ممکن است تحت «ابتکار امنیت اشاعه» (Proliferation Security Initiative - PSI) اجرا شود؛ توافقی که در سال ۲۰۰۳ توسط ایالات متحده راهاندازی شد و بیش از ۱۰۰ کشور به آن پیوستهاند. هدف اولیه این توافق، جلوگیری از گسترش تسلیحات کشتار جمعی بود، اما اکنون واشنگتن در حال بررسی امکان استفاده از آن برای اعمال محدودیتهای جدید علیه ایران است.
جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا که در زمان شکلگیری این ابتکار نقش کلیدی داشت،به رویترز گفت: «این اقدام کاملاً توجیهپذیر است. فروش نفت، منبع اصلی درآمد ایران برای پیشبرد برنامههای هستهای و حمایت از گروههای نیابتی در منطقه است.»
هنوز مشخص نیست که واشنگتن آیا با کشورهای امضاکننده این توافق برای اجرای این طرح مشورت کرده است یا خیر. اما دو منبع مطلع گفتهاند که شورای امنیت ملی آمریکا در حال بررسی راهکارهای حقوقی برای اجرای آن است.