تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۶/۰۱ ساعت ۰۹:۵۰
کد مطلب : ۵۲۱۶۷
بحران تئاتر را رد کردیم و به فاجعه رسیدیم
گروه فرهنگ و هنر: محسن حسن‌زاده که نمایش «فرجام طولانی سفر طوبی» نوشته علیرضا نادری را به صحنه می‌برد،گفت:مدیران وزارت ارشاد و معاونت هنری اختلاف نظرها میان هنرمندان را بهانه‌ای برای کم‌کاری‌هایشان قرار داده‌اند.
این کارگردان درباره این اثر نمایشی یادآور شد: این نمایشنامه 20 سال پیش توسط علیرضا نادری نوشته شده و یکی از معدود آثار اوست که پیش از این اجرا نشده است. به اعتقاد او؛ این نمایشنامه در زمان خودش، نمایشنامه‌ای پیشرو بوده است که در آن زمان برای نمایشنامه‌نویسان ما آزموده نشده است. وی افزود: نادری در این نمایشنامه به صورت کامل به یک فرهنگ و زیرساخت اجتماعی می‌پردازد و آدم‌هایی را تصویر می‌کند که سابق بر این و حتی تا به امروز در آثار نمایشی وجود نداشته‌اند. نمایشنامه‌ای که به صورت جامع به یک فرهنگ و ساخت زندگی، گویش و بافت زندگی آدمها اشاره دارد.
این کارگردان با اشاره به اهمیت نمایشنامه «فرجام سفر طولانی طوبی» تصریح کرد: به اعتقاد من این متن هم از نظر محتوا و هم از نظر ساختار یک نمایشنامه ملی به حساب می‌آید که علاوه بر وجود یک قصه که تماشاگر می‌تواند آن را دنبال کند با یک اقلیم و شکل اجتماعی رفتاری و فرهنگ آدمها آشنا می‌شود.
او خاطرنشان کرد: البته قبل از علیرضا نادری اساتیدی مثل اکبر رادی و بهرام بیضایی چنین تجربه‌هایی را داشته‌اند. حسن‌زاده با بیان اینکه در زمان نگارش این نمایشنامه توسط علیرضا نادری امکان اینکه درباره چنین آدم‌هایی صحبت بشود وجود نداشته است، گفت: بعضی‌ها معتقد بودند این افراد پتانسیل حضور در درام را ندارند اما با شناخت درستی که علیرضا نادری از درام دارد این آدمها را در بستری مناسب وارد قصه و درام می‌کند.
این کارگردان با اشاره به برخی چالش‌های کارگردانی این نمایشنامه توضیح داد: برای اینکه این نمایشنامه به خوبی روی صحنه آورده شود نیاز است که فهم درستی از زیست بوم مطرح شده در این کار اتفاق بیافتد. چالش بعدی برای من این بود که به همان تکنیک بکار رفته توسط علیرضا نادری متکی باشم اما آن چیزی که می‌تواند خلاقیت من در این کار باشد و آن چه سعی کرده‌ام در اجرا جاری و ساری کنم این بود که به زبان تصویری نمایش تأکید کنم. به طوری که اگر تماشاگری غیرایرانی به دیدن کار بیاید از زبان تصویری نمایش ارضا بشود و با بازخوردهایی که بعد از اجرا در جشنواره فجر گرفتیم دیدیم که خیلی‌ها عنوان کردند که زبان تصویری نمایش جاذبه و خلاقیت ویژه‌ای دارد و این برای من حس دلگرمی بود.
او با بیان اینکه نوعی تجاری سازی در برخی نمایش‌ها پیش آمده است، ادامه داد: من به تمامی‌هنرمندان احترام می‌گذارم،اما به دلیل اینکه امروز هنرمندان مجبورند هزینه‌هایشان را از طریق خود نمایش تأمین کنند به سمت یکسری تجاری‌سازی در نمایش‌ها رفته‌ایم. البته این موضوع در ذات خود ایرادی ندارد به شرط اینکه تئاتر حرفه‌ای ما را تحت تئاثیر قرار ندهد و فضا به شکلی فراهم شود که هم نمایش‌های تجاری باشند و هم نمایش‌هایی که متکی به فضای دانشگاهی باشد.
حسن‌زاده همچنین با اشاره به اجرایش در تالار چهارسو مجموعه تئاتر شهر عنوان کرد: این نمایش به غیر از سالن چهارسو با توجه به دکور و امکانات صحنه، امکان اجرا در سال دیگری را نداشت. طبق صحبت‌هایی که با مدیریت قبلی داشتیم به دلیل اینکه من اولین کار حرفه‌ای‌ام را در تئاتر شهر به صحنه می‌آورم قرار بر 18 اجرا بود اما به دلیل تغییر برخی برنامه‌ها و صحبت‌هایی که انجام شد تعداد اجرایمان به 24 افزایش یافت که در صورت استقبال از نمایش امکان تمدید آن به 30 اجرا هم وجود دارد.
این کارگردان با اشاره به برخی انتقاداتی که نسبت به اجرای هنرمندان جوان در تئاتر شهر مطرح می‌شود، تصریح کرد: مسئله تجربه هنرمندان می‌تواند اولویت درستی برای اجرا باشد، اما مهم‌تر از آن، خود یک اثر نمایشی است که می‌تواند گویای حقایق باشد. اگر اثری متکی بر خلاقیت باشد چه توسط من و چه توسط فرد دیگری باید امکان اجرا داشته باشد و فرصت بازخورد تماشاگر به آن داده شود. به هر حال فضای حرفه‌ای تئاتر ما دچار محدودیت است و به نوعی همه هنرمندان حق دارند و در عین حال همه هنرمندان می‌توانند مقصر باشند چرا که روز به روز شاهد اختلافات بین هنرمندان و اساتید محترم و بزرگوارمان هستیم که همگی حرمتی دارند.
او افزود: امروز به راحتی این اساتید روبروی هم قرار می‌گیرند و حرمت هم را به شکل علنی زیر سوال می‌برند اما وقتی انتهای موضوع را نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که حرف دو طرف این رویارویی، نارضایتی از وضعیت تئاتر حرفه‌ای است و می‌بینیم که هر دو این اساتید اعتقاد دارند که ما به سمتی در تئاترمان رفته‌ایم که فراتر از ناکجا آباد است. تئاتر حرفه‌ای امروز ما در حال رسیدن به نقطه نابودی است، رسیدن به مرحله‌ای که دیگر هیچ‌کاری نمی‌توان انجام داد. امروز دیگر از بحران رد شده‌ایم و به یک فاجعه در تئاترمان رسیده‌ایم،راهکارهایی را هم که معمولا برای حل این بحران انتخاب کرده‌ایم مبتنی بر احساس بوده‌اند.
حسن‌زاده ادامه داد: البته در خانه تئاتر هیأت مدیره جدید اتفاقات نویی را رقم زده است و سعی کرده است در جهت حل مسائل گام بردارد اما تا وقتی حضور یک هنرمندی را مانع حضور هنرمند دیگر می‌بینیم روز به روز بر کینه و حسادت افزوده شود و این در حالی است که مسلما اگر چنین رویارویی از طرف هنرمندان کنار گذاشته شود و هنرمندان با تمام اختلاف نظرها و سلیقه‌هایی که دارند منافع جمعی‌شان را در نظر بگیرند آن زمان دستگاه دولتی به نقطه‌ای می‌رسد که باید خودش را اصلاح کند. وی اضافه کرد: درحال حاضر مدیران وزارت ارشاد و معاونت هنری این اختلاف نظرها میان هنرمندان را بهانه‌ای برای کم‌کاری‌هایشان قرار داده‌اند. البته خود مدیران هم به نوعی حق دارند چون در زمینه اختلاف نظرها نمی‌توانند به یک رأی مشخص برسند که تمامی خواسته‌های جامعه تئاتر را تأمین کنند.
نمایش «فرجام طولانی سفر طوبی» از 9 شهریور، ساعت 19 در تالار چهارسو تئاتر شهر به صحنه می‌رود. در این نمایش بازیگرانی چون محسن آقا حسینی، زینب آهنگ، حسن اردستانی، زکیه بهبهانی، محمدجواد پیروزی، مهدی جوانمرد، مصطفی چالوک، سیدمحسن حسن‌زاده، فائزه حسینی، الهام سادات رسولی، احمد سلیمانی، زینب طاهری، محمد کربلایی، سیدحمید لاجوردی، صدیقه مشایخی، مهدی نیک‌روش، سیدجواد هاشمی، آزاده سلمانی، نرگس آئینی حضور دارند.
همچنین سعید برجعلی(دستیار کارگردان و برنامه‌ریز)،سعید حسنلو(طراح صحنه)،محمدرضا آزاد(طراح نور)،مهدی نیک‌فروش(طراح لباس)،محسن‌آقا حسنی(مدیر اجرا)، با این نمایش همکاری دارند. نمایش «فرجام سفر طولانی طوبی» در سی و دومین جشنواره تئاتر فجر موفق به دریافت دیپلم افتخار و تندیس کارگردانی،دیپلم افتخار و تندیس طراحی صحنه، دریافت لوح تقدیر نمایشنامه نویسی، دریافت لوح تقدیر بازیگری مرد و کاندیدای بازیگری زن شده است.
این کارگردان با اشاره به اهمیت نمایشنامه «فرجام سفر طولانی طوبی» تصریح کرد: به اعتقاد من این متن هم از نظر محتوا و هم از نظر ساختار یک نمایشنامه ملی به حساب می‌آید که علاوه بر وجود یک قصه که تماشاگر می‌تواند آن را دنبال کند با یک اقلیم و شکل اجتماعی رفتاری و فرهنگ آدمها آشنا می‌شود.
او خاطرنشان کرد: البته قبل از علیرضا نادری اساتیدی مثل اکبر رادی و بهرام بیضایی چنین تجربه‌هایی را داشته‌اند. حسن‌زاده با بیان اینکه در زمان نگارش این نمایشنامه توسط علیرضا نادری امکان اینکه درباره چنین آدم‌هایی صحبت بشود وجود نداشته است، گفت: بعضی‌ها معتقد بودند این افراد پتانسیل حضور در درام را ندارند اما با شناخت درستی که علیرضا نادری از درام دارد این آدمها را در بستری مناسب وارد قصه و درام می‌کند.
این کارگردان با اشاره به برخی چالش‌های کارگردانی این نمایشنامه توضیح داد: برای اینکه این نمایشنامه به خوبی روی صحنه آورده شود نیاز است که فهم درستی از زیست بوم مطرح شده در این کار اتفاق بیافتد. چالش بعدی برای من این بود که به همان تکنیک بکار رفته توسط علیرضا نادری متکی باشم اما آن چیزی که می‌تواند خلاقیت من در این کار باشد و آن چه سعی کرده‌ام در اجرا جاری و ساری کنم این بود که به زبان تصویری نمایش تأکید کنم. به طوری که اگر تماشاگری غیرایرانی به دیدن کار بیاید از زبان تصویری نمایش ارضا بشود و با بازخوردهایی که بعد از اجرا در جشنواره فجر گرفتیم دیدیم که خیلی‌ها عنوان کردند که زبان تصویری نمایش جاذبه و خلاقیت ویژه‌ای دارد و این برای من حس دلگرمی بود.
او با بیان اینکه نوعی تجاری سازی در برخی نمایش‌ها پیش آمده است، ادامه داد: من به تمامی‌هنرمندان احترام می‌گذارم،اما به دلیل اینکه امروز هنرمندان مجبورند هزینه‌هایشان را از طریق خود نمایش تأمین کنند به سمت یکسری تجاری‌سازی در نمایش‌ها رفته‌ایم. البته این موضوع در ذات خود ایرادی ندارد به شرط اینکه تئاتر حرفه‌ای ما را تحت تئاثیر قرار ندهد و فضا به شکلی فراهم شود که هم نمایش‌های تجاری باشند و هم نمایش‌هایی که متکی به فضای دانشگاهی باشد.
حسن‌زاده همچنین با اشاره به اجرایش در تالار چهارسو مجموعه تئاتر شهر عنوان کرد: این نمایش به غیر از سالن چهارسو با توجه به دکور و امکانات صحنه، امکان اجرا در سال دیگری را نداشت. طبق صحبت‌هایی که با مدیریت قبلی داشتیم به دلیل اینکه من اولین کار حرفه‌ای‌ام را در تئاتر شهر به صحنه می‌آورم قرار بر 18 اجرا بود اما به دلیل تغییر برخی برنامه‌ها و صحبت‌هایی که انجام شد تعداد اجرایمان به 24 افزایش یافت که در صورت استقبال از نمایش امکان تمدید آن به 30 اجرا هم وجود دارد.
این کارگردان با اشاره به برخی انتقاداتی که نسبت به اجرای هنرمندان جوان در تئاتر شهر مطرح می‌شود، تصریح کرد: مسئله تجربه هنرمندان می‌تواند اولویت درستی برای اجرا باشد، اما مهم‌تر از آن، خود یک اثر نمایشی است که می‌تواند گویای حقایق باشد. اگر اثری متکی بر خلاقیت باشد چه توسط من و چه توسط فرد دیگری باید امکان اجرا داشته باشد و فرصت بازخورد تماشاگر به آن داده شود. به هر حال فضای حرفه‌ای تئاتر ما دچار محدودیت است و به نوعی همه هنرمندان حق دارند و در عین حال همه هنرمندان می‌توانند مقصر باشند چرا که روز به روز شاهد اختلافات بین هنرمندان و اساتید محترم و بزرگوارمان هستیم که همگی حرمتی دارند.
او افزود: امروز به راحتی این اساتید روبروی هم قرار می‌گیرند و حرمت هم را به شکل علنی زیر سوال می‌برند اما وقتی انتهای موضوع را نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که حرف دو طرف این رویارویی، نارضایتی از وضعیت تئاتر حرفه‌ای است و می‌بینیم که هر دو این اساتید اعتقاد دارند که ما به سمتی در تئاترمان رفته‌ایم که فراتر از ناکجا آباد است. تئاتر حرفه‌ای امروز ما در حال رسیدن به نقطه نابودی است، رسیدن به مرحله‌ای که دیگر هیچ‌کاری نمی‌توان انجام داد. امروز دیگر از بحران رد شده‌ایم و به یک فاجعه در تئاترمان رسیده‌ایم،راهکارهایی را هم که معمولا برای حل این بحران انتخاب کرده‌ایم مبتنی بر احساس بوده‌اند.
حسن‌زاده ادامه داد: البته در خانه تئاتر هیأت مدیره جدید اتفاقات نویی را رقم زده است و سعی کرده است در جهت حل مسائل گام بردارد اما تا وقتی حضور یک هنرمندی را مانع حضور هنرمند دیگر می‌بینیم روز به روز بر کینه و حسادت افزوده شود و این در حالی است که مسلما اگر چنین رویارویی از طرف هنرمندان کنار گذاشته شود و هنرمندان با تمام اختلاف نظرها و سلیقه‌هایی که دارند منافع جمعی‌شان را در نظر بگیرند آن زمان دستگاه دولتی به نقطه‌ای می‌رسد که باید خودش را اصلاح کند. وی اضافه کرد: درحال حاضر مدیران وزارت ارشاد و معاونت هنری این اختلاف نظرها میان هنرمندان را بهانه‌ای برای کم‌کاری‌هایشان قرار داده‌اند. البته خود مدیران هم به نوعی حق دارند چون در زمینه اختلاف نظرها نمی‌توانند به یک رأی مشخص برسند که تمامی خواسته‌های جامعه تئاتر را تأمین کنند.
نمایش «فرجام طولانی سفر طوبی» از 9 شهریور، ساعت 19 در تالار چهارسو تئاتر شهر به صحنه می‌رود. در این نمایش بازیگرانی چون محسن آقا حسینی، زینب آهنگ، حسن اردستانی، زکیه بهبهانی، محمدجواد پیروزی، مهدی جوانمرد، مصطفی چالوک، سیدمحسن حسن‌زاده، فائزه حسینی، الهام سادات رسولی، احمد سلیمانی، زینب طاهری، محمد کربلایی، سیدحمید لاجوردی، صدیقه مشایخی، مهدی نیک‌روش، سیدجواد هاشمی، آزاده سلمانی، نرگس آئینی حضور دارند.
همچنین سعید برجعلی(دستیار کارگردان و برنامه‌ریز)،سعید حسنلو(طراح صحنه)،محمدرضا آزاد(طراح نور)،مهدی نیک‌فروش(طراح لباس)،محسن‌آقا حسنی(مدیر اجرا)، با این نمایش همکاری دارند. نمایش «فرجام سفر طولانی طوبی» در سی و دومین جشنواره تئاتر فجر موفق به دریافت دیپلم افتخار و تندیس کارگردانی،دیپلم افتخار و تندیس طراحی صحنه، دریافت لوح تقدیر نمایشنامه نویسی، دریافت لوح تقدیر بازیگری مرد و کاندیدای بازیگری زن شده است.
مرجع : ایسنا
