گروه بین الملل: به گفته تحلیلگران و دیپلماتها، تصمیم واشنگتن مبنی بر عدم هماهنگی با کشورهای اروپایی در مورد مذاکرات روز شنبه خود با ایران، موجب کاهش نفوذ ایالات متحده خواهد شد و در نهایت احتمال اقدام نظامی آمریکا و اسرائیل علیه تهران را افزایش میدهد.
خبرگزاری رویترز به نقل از سه دیپلمات اروپایی گزارش داد که ایالات متحده پیش از آنکه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روز سهشنبه از مذاکرات هستهای در عمان خبر دهد، کشورهای اروپایی را در جریان این گفتوگوها قرار نداده بود.
این در حالی است که اروپا یک برگ برنده مهم در زمینه احتمال بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه تهران در اختیار دارد.
بلیز میشتال، معاون سیاستگذاری در «مؤسسه یهودی امنیت ملی آمریکا» به رویترز گفت: «ایالات متحده برای ورود به این مذاکرات با ایران، نیازمند یک راهبرد دیپلماتیک هماهنگ با متحدان اروپایی خود است.»
میشتال افزود: «این هماهنگی برای اطمینان از اعمال حداکثر فشار و موفقیت گزینههای حیاتی دیپلماتیک است.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا که در ماه فوریه کارزار «فشار حداکثری» علیه تهران را از سر گرفته بود، روز چهارشنبه بار دیگر تهدید کرد که در صورت توقف نیافتن برنامه هستهای ایران، از نیروی نظامی استفاده خواهد کرد. او همچنین اعلام کرد که اسرائیل «رهبری این اقدام» را برعهده خواهد داشت.
کشورهای غربی گمان میبرند که ایران در پی دستیابی به سلاح هستهای است؛ موضوعی که تهران آن را انکار میکند. تهدید به بازگرداندن تحریمها نیز با هدف وارد آوردن فشار بر ایران برای امتیازدهی مطرح شده است. با این حال، دیپلماتها گفتهاند که هنوز گفتوگوهای دقیقی درباره راهبرد میان آمریکا و دیگر کشورهای غربی صورت نگرفته است.
این تحلیلگران گفتند که این موضوع باعث شده بریتانیا، آلمان و فرانسه، که به عنوان تروئیکای اروپایی یا «ئی ۳» شناخته میشوند، تنها اعضای باقیمانده در توافق باشند که هم توان و هم تمایل پیگیری مکانیسم ماشه را دارند. بنابراین، همسویی واشنگتن با این متحدان اروپایی امری حیاتی است. اسرائیل پیشتر از تروئیکای اروپایی خواسته تا این مکانیسم را فعال کنند.
تروئیکای اروپایی، تنها اعضای باقیمانده در توافق برجام هستند که هم توان و هم تمایل پیگیری مکانیسم ماشه را دارند.
به گفته این سه دیپلمات اروپایی، تروئیکای اروپایی به ایران اعلام کردهاند که تا پایان ماه ژوئن (اوایل تیر)، مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد. ایران در پاسخ هشدار داده که چنین اقدامی پیامدهای شدیدی خواهد داشت و ممکن است منجر به بازنگری در دکترین هستهای این کشور شود.
یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت: «تروئیکای اروپایی به ایالات متحده اعتماد ندارند، چون آمریکا بدون مشورت با آنها دست به ابتکار عمل میزند.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۸ آمریکا را به طور یکجانبه از توافق هستهای با ایران خارج کرد. در این توافق، روسیه و چین نیز جز امضاکنندگان بودند. روسیه با بازگرداندن تحریمها علیه ایران مخالف است.
بر اساس توافق هستهای، طرفهای مشارکتکننده میتوانند در صورتی که نتوانند اتهامات مربوط به نقض تعهدات از سوی ایران را از طریق سازوکار حلوفصل اختلافات حلوفصل کنند، روند ۳۰ روزه بازگرداندن تحریمها، موسوم به مکانیسم ماشه را آغاز کنند.
با این حال، این فرصت تنها تا ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر) وجود دارد؛ چرا که در آن تاریخ، توافق به پایان میرسد.
مقامهای اروپایی میگویند که چند دیدار با همتایان آمریکایی خود داشتهاند، اما این دیدارها را کافی و عمیق نمیدانند.
سه مقام تروئیکای اروپایی گفتند که حتی برگزاری یک نشست درباره ایران با مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در حاشیه نشست وزیران امور خارجه ناتو که یک هفته قبل از اعلام ترامپ برگزار شد، نیز دشوار بود.وزارتهای امور خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان به طور مستقیم به این پرسش که آیا از پیش از مذاکرات عمان مطلع شدهاند یا خیر، پاسخی ندادند.
سخنگوی وزارت امور خارجه بریتانیا گفت: «ما همچنان متعهد به انجام هر اقدام دیپلماتیک برای جلوگیری از توسعه سلاحهای هستهای توسط ایران هستیم، از جمله از طریق مکانیسم ماشه در صورت لزوم.»
ژان-نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه به طور گذرا گفت که فرانسویها «با دقت مذاکرات را زیر نظر دارند.»