گروه بین الملل: به گزارش اکسیوس به نقل از دو منبع آگاه، دور دوم مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و آمریکا بر سر برنامه هستهای ایران قرار است روز شنبه در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شود.
به گزارش این وبسایت خبری، هدف دولت دونالد ترامپ از دور نخست مذاکرات که روز شنبه در عمان برگزار شد، تغییر فرمت این گفتگوها از غیرمستقیم به مستقیم بوده و این امر محقق شده است.
بنابر این گزارش به نقل از یک منبع آگاه، بر خلاف اظهارات پیشین عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر این که ملاقات رودرروی او و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا تنها چند دقیقه طول کشیده و به خوشوبش ساده گذشته است، این دو روز شنبه ۴۵ دقیقه رودررو گفتگو کردند.
این منبع، این گفتگوها را بالاترین سطح تماس دیپلماتیک میان مقامات آمریکا و ایران در هشت سال گذشته دانست و آن را «محتوامحور، جدی و بسیار مثبت» توصیف کرد.
به گزارش اکسیوس، تغییر مکان مذاکرات از عمان به شهر رم ایتالیا به خواست دولت دونالد ترامپ انجام شده است.
به گزارش اکسیوس به نقل از دو منبع آگاه، گفتگوها در فضای بیاعتمادی آغاز شد. هیات ایرانی با اشاره به خروج دونالد ترامپ از برجام در دور نخست ریاستجمهوری، ابراز نگرانی کردند که آمریکا ممکن است دوباره نیز از توافق جدید خارج شود.طرف آمریکایی نیز تردیدهایی را درباره نیات جمهوری اسلامی ایران از برنامه هستهای مطرح کرد. با این حال دو طرف پس از چند ساعت مذاکره اعلام کردند که مسیر پیشرفت وجود دارد.
بنابر این گزارش، برخی منابع از احتمال برگزاری دور بعدی این مذاکرات به صورت مستقیم خبر دادند. با این حال، هیات ایران چنین موضوعی را کماهمیت خواند.
به گزارش اکسیوس به نقل از یک منبع آگاه، ویتکاف روز یکشنبه در دیدار با دونالد ترامپ، گزارش مذاکرات را به او ارائه کرد.به گزارش اکسیوس، آمریکا اکنون از جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد که برای فاصله گرفتن برنامه هستهای از «کاربرد تسلیحاتی» گامهای مشخصی را بردارد.بنابر اظهارات یک منبع مطلع، یکی از این اقدامات میتواند رقیقسازی ذخایر اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد جمهوری اسلامی ایران باشد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز اعلام کرد که هدف اصلی تهران از این مذاکرات رفع تحریمها است.
بنابر این گزارش، اگرچه دور دوم مذاکرات در عمان برگزار نمیشود، اما میانجیگران عمانی همچنان حاضر خواهند بود. اما این بار ممکن است که هیاتهای ایرانی و آمریکایی برخلاف دور نخست، همزمان در یک اتاق حضور داشته باشند.
به گزارش اکسیوس به نقل از یک مقام اسرائيلی، استیو ویتکاف علاوه بر دیدار با دونالد ترامپ، ران درامر، وزیر امور استراتژیک اسرائيل را نیز از روند مذاکرات مطلع کرده است. اسرائیل به نتیجهبخش بودن این مذاکرات بسیار شکاک است و سعی دارد ایالات متحده را به اقدام نظامی مشترک در صورت شکست گفتگوها ترغیب کند.
بنابر این گزارش، ویتکاف همچنین با مقامات چندین کشور حاشیه خلیج فارس گفتگو کرد و آنها حمایت خود را از مذاکرات ابراز کردند. عراقچی نیز با همتایان قطری، کویتی و مصری خود گفتگو و آنها را از روند مذاکرات مطلع کرد.به گزارش اکسیوس به نقل از یک منبع آگاه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار است پیش از برگزاری دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا، در هفته جاری به تهران سفر کند.
انتظار میرود که هدف سفر گروسی به تهران گفتگو با مقامات جمهوری اسلامی ایران درباره فعالیتهای نظارتی و راستیآزمایی آژانس در تاسیسات هستهای ایران باشد.
سلام و علیک در عمان، چانه زنی در اروپا
مذاکرهکنندگان ایرانی و آمریکایی روز شنبه دوازهم آوریل (۲۳ فروردین ۱۴۰۴) نخستین دور از گفتوگوهای خود را در مسقط، با میانجیگری عمان به پایان رساندند. این مذاکرات دیپلماتیک، نخستین دیدار از زمان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه (یکم بهمن) محسوب میشود.
در حالی که دو طرف همچنان درباره «مستقیم» یا «غیرمستقیم» بودن گفتوگوها اختلاف نظر داشتند، اما بهرحال نمایندگان ایران و آمریکا در سالنهایی جداگانه، اما در یک ساختمان حضور یافتند و وزیر امور خارجه عمان با رفتوآمد میان اتاقها، ایدههای مکتوب دو طرف را رد و بدل میکرد.
سیانان به نقل از منبع آگاه خود از این نشست نوشت که مذاکرات روز شنبه در منزل بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، که با نام «بیت الهائل» شناخته میشود، برگزار شد. این اقامتگاه که کمتر از ۱۰ دقیقه با فرودگاه مسقط فاصله دارد، بهعنوان مکانی مناسب برای دیدارهای سطح بالای مقامات دولتی غربی و خاورمیانهای شناخته میشود.
در هر دو سمت راهروی ورودی پُر زرق و برق این عمارت اتاقهای پذیرایی تعبیه شده بود. اتاقهای پذیرایی سمت راست به سبک غربی است و ویتکاف و تیم همراهش در جریان مذاکرات «غیرمستقیم» مستقر شدند. در سمت چپ نیز اتاق پذیرایی با سبک و معماری شرقی قرار دارد که عراقچی و هیات ایرانی در آن مستقر بودند.
به گفته این منبع، در مجموع ۱۳ نفر در مذاکرات شرکت داشتند: ۵ آمریکایی، ۵ ایرانی و ۳ عمانی. عمانیها پیامها را به زبان انگلیسی بین دو طرف منتقل میکردند.
عباس عراقچی، وزیر امور خاجه و مذاکرهکننده ارشد ایران به رسانههای دولتی این کشور گفت که در مجموع، چهار دور تبادل نظر طی دو ساعت و نیم انجام شده است.
اگرچه این دیدار کوتاه بود، اما با توجه به اینکه ترامپ از سال ۲۰۱۸ تاکنون نتوانسته تماس مستقیمی با ایران برقرار کند، این تماس از اهمیت بالایی برخوردار است.
ترامپ: خیلی زود در مورد ایران تصمیم میگیریم
رئيسجمهوری آمریکا گفت که با مشاورانش درباره جمهوری اسلامی ایران گفتگو کرده است و انتظار دارد که تصمیمگیری در این رابطه به زودی انجام شود.
دونالد ترامپ در هواپیمای مخصوص ریاستجمهوری به خبرنگاران گفت: «خیلی زود در مورد ایران تصمیم میگیریم.»
رئیسجمهور آمریکا پیشتر تهدید کرده بود که در صورت که مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران بر سر برنامه هستهای به توافق نینجامد، به اقدام نظامی متوسل میشود. با اینحال، او شامگاه شنبه و پس از پایان دور نخست مذاکرات که میان هیات آمریکایی به رهبری استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در خاورمیانه و هیات ایرانی به رهبری عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران انجام شد، گفته بود که فکر میکند مذاکرات با ایران «خوب پیش میرود.»
ترامپ گفته بود: «فکر میکنم اوضاع بد نیست. البته تا هنگامی که هنوز به نتیجه نرسیدیم، هیچچیز دیگری مهم نیست، بنابراین زیاد دوست ندارم دربارهاش صحبت کنم. اما بد هم نیست. بهنظرم وضعیت ایران خوب پیش میرود.»
کاخ سفید روز شنبه طی بیانیهای این مذاکرات را «مثبت و سازنده» ارزیابی کرده بود. عباس عراقچی نیز در پیامی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، این مذاکرات را «سازنده و امیدبخش» دانسته بود.
جان کری: توافق ترامپ با تهران باید گستردهتر از برجام باشد
جان کری، وزیر خارجه پیشین آمریکا در مقالهای در والاستریت ژورنال مدعی شد که در ۱۰ سال اخیر تغییرات اساسی در توازن قوا به وجود آمده و جمهوری اسلامی نیز متحمل اشتباهات ژئوپولیتیک بسیاری شده است. این امر تهران را به گوشه رینگ کشانده و بخت دستیابی ترامپ به توافق گسترده با ایران را افزایش داده است.
جان کری که در زمان ریاستجمهوری باراک اوباما وزیر خارجه آمریکا بود و از معماران اصلی برجام محسوب میشود، طی این مقاله مشترک با توماس کاپلن در والاستریت ژورنال نوشت که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده فرصتی تاریخی در اختیار دارد تا به توافقی با جمهوری اسلامی ایران دست یابد که بتواند منطقه و جهان را امنتر کند.
کری نوشت: «ده سال پس از آخرین توافق هستهای با جمهوری اسلامی ایران، توازن قوا بهطرز چشمگیری تغییر کرده است. ائتلافی که در سال ۲۰۱۵ فرصتها و چالشهای مذاکره را تعریف میکرد دیگر وجود ندارد و اروپا با تهران روابطی دارد. تحریمهای هستهای چندجانبهای که جهان برای کشاندن تهران پای میز مذاکره وضع کرده بود، مدتهاست از بین رفتهاند و بازگشتی هم در کار نیست. روابط با مسکو و پکن نیز بهسبب اختلافات درباره اوکراین و تجارت، دستخوش تغییر شدهاند. بهبیان دیگر، این بار برای دستیابی به توافق جدید تنها دو طرف و نه هشت طرف وجود دارند.»
جان کری و توماس کاپلن نوشتند: «دونالد ترامپ میتواند بهدنبال توافقی باشد که بهطور کامل مانع از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به برنامه هستهای خطرناک شود. او باید ابتدا غنیسازی اورانیوم را فراتر از سطح مصرف غیرنظامی ممنوع کرده و تعطیلی سایتهای مستحکم یا زیرزمینی را الزامی بداند. سقفی سختگیرانه برای میزان مواد شکافتپذیر در اختیار ایران، همراه با نظام بازرسی جامع و موثر برای تضمین پایبندی، باید بخش جداییناپذیر توافق باشد. این تعهدات باید همیشگی و قابل راستیآزمایی باشند.»
او باید ابتدا غنیسازی اورانیوم را فراتر از سطح مصرف غیرنظامی ممنوع کرده و تعطیلی سایتهای مستحکم یا زیرزمینی را الزامی بداند. سقفی سختگیرانه برای میزان مواد شکافتپذیر در اختیار ایران، همراه با نظام بازرسی جامع و موثر برای تضمین پایبندی، باید بخش جداییناپذیر توافق باشد.