تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۷ ساعت ۱۵:۲۶
کد مطلب : ۵۲۵۷۲۷
حافظ نوای سازهای کهن ایرانی باشیم
گروه فرهنگ وهنر: محمد فیروزی دبیر هنری این دوره از جشنواره ملی عودنوازی در گفت: «تلاش ما در دور دوم جشنواره، نگاه بین‌المللی‌تری به جشنواره است و در این زمینه از داورانی از کشورهای عربی دعوت به عمل آمد. البته داوری‌ها در دو بخش انجام شد؛ دربخش اول حدود ۴۰ شرکت کننده با آرای داوران ایرانی به بخش دوم راه یافتند و دراین بخش ۱۶برگزیده با انتخاب داوران ایرانی و خارجی به جشنواره راه یافتند. این اتفاق موجب شد داوران خارجی، باشیوه نوازندگی عودنوازان ایرانی آشنا شوند و از این تعداد استعدادهای خوب شگفت‌زده شدند و بسیار برای آن‌ها قابل توجه بود.
به گزارش ایران، نکته دیگراینکه در دوره اول این جشنواره، بیشتربرموسیقی کلاسیک ایرانی توجه شد، اما دراین دوره، فضا گسترده‌تر شده و شیوه‌های دیگر نوازندگی عود مانند سبک‌های عربی، ترکی و… هم افزوده شده است.»
این نوازنده پیشکسوت ساز عود درپاسخ به این سؤال که آیا این سازایرانی و نوازندگان آن ظرفیت جهانی شدن را دارد یا خیراظهار کرد: «درحال حاضر فضا به نسبت سال‌هایی که ما نواختن این ساز را شروع کردیم بسیار متفاوت‌تر و بسیار بهتر شده است. البته از آن زمان بیش از ۵۰ سال می‌گذرد. آن زمان به تعداد انگشتان یک دست نوازنده عود وجود نداشت. البته جنوب ایران خاستگاه این ساز است و ازقدیم نوازندگان محلی نسل به نسل این ساز را حفظ کرده‌اند اما دراین چند سال اخیر جوانان رغبت بیشتری برای آموختن این ساز پیدا کرده‌اند و این ساز بیشتر معرفی شده است و ناگفته نماند دسترسی به فضای مجازی درانتشار سبک‌های متفاوت نوازندگی این ساز بی‌تأثیر نبوده وموجب شده به نسبت سال‌های قبل برتعداد نوازندگان و سازندگان ساز عود افزوده شود.»
این مدرس موسیقی به آموزش این سازاشاره کرد و افزود: «در حال حاضر تدریس این ساز در تهران و همچنین شهرهای بزرگ بسیار گسترده‌تر شده وحتی به هنرستان‌ها هم راه پیدا کرده است. دربخش جنوب ایران هم همچنان به‌صورت سینه به سینه این ساز بومی منتقل می‌شود.»
زنگ خطر برای حفظ سبک اصیل عودنوازی
محمد فیروزی از شاگردان زنده یاد استاد منصورنریمان، پدرعود ایران است و سال‌ها در محضر این هنرمند بزرگ تلمذ کرده است. او درباره تغییرات سبک نوازندگی از دوران منصور نریمان تا نسل امروز اظهار کرد: «همان‌طور که اشاره کردید من از شاگردان استاد نریمان هستم و به همین جهت مانند ایشان و دیگر نوازندگان این ساز تلاش کردیم، عود به سبک کلاسیک ایرانی نواخته شود؛ به این علت که عود یک ساز بین‌المللی است و کشورهای بسیاری با نواختن این ساز آشنا هستند و موسیقی‌ای را به اجرا می‌گذارند که به سبک خودشان است. بنابراین تلاش اساتید این ساز حفظ اصالت آن بوده است.
من سال‌ها در کانون چاووش فعالیت داشتم و کنسرت‌های بسیاری با استادان محمدرضا شجریان و شهرام ناظری در ایران و خارج از کشور برگزار کرده‌ایم ودر تمامی این اجراها این ساز مانند تار، سه تار و…نقش مؤثری در گروه نوازی داشته است. بنابراین شیوه نوازندگی ما باید به صورتی باشد که طعم و بوی ایرانی بودن آن شنیده شود. البته طی سال‌های اخیر، به سبب ارتباط با فرهنگ‌های دیگر و همچنین دسترسی به فضای مجازی، سبک‌های عود نوازی مانند عربی و ترکی هم به شیوه نوازندگی این ساز راه پیدا کرده و کمی جای نگرانی دارد.»
سال ۱۴۰۱، پرونده عود یا بربط در فهرست میراث ناملموس یونسکو به نام ایران و سوریه قرار گرفت و ثبت جهانی شد. این آهنگساز درباره این اتفاق و بهتر دیده شدن این سازجهانی در بین مردم گفت: «بهترین شیوه حفظ این ساز ابتدا برگزاری فستیوال‌های مختلف است مانند همین جشنواره ملی عود نوازی قشم که در حال برگزاری است و اتفاق بسیار خوبی است. جالب اینکه طی فراخوانی که برای این دوره ارسال شد افراد بسیاری مشتاقانه شرکت کردند واین استقبال جای امیدواری دارد و این نوید را می‌دهد که امروزه ساز عود در صحنه‌های موسیقی بسیار دیده شده است.»
محمد فیروزی پیش از انقلاب در گروه موسیقی عارف و گروه موسیقی سماعی همکاری داشته و در جشن طوس با گروه سماعی اجرای برنامه داشته است و می‌گوید آن دوران تعداد نوازندگان کم تعداد بودند و چندان شناخته شده نبودند.
او درباره تولیدات حال حاضر امروز عرصه موسیقی نسبت به گذشته بیان کرد: «با درگذشت اساتید بزرگ موسیقی ایران کارهای ماندگار کمتر تولید می‌شود. آن دوران اگر کاری ساخته می‌شد با عشق و علاقه بود اما امروزه کارها کمی سطحی‌تر شده است و دراین زمینه رسانه‌ها هم بی‌تقصیر نیستند. رسانه ملی آنقدر که به موسیقی‌های امروزی و پاپ توجه دارد به موسیقی اصیل چندان نگاهی نمی‌کند، بنابراین مسئولان برای حفظ این موسیقی باید حمایت‌های لازم را داشته باشند.»
شب خوش جنوبی‌ها در روز نخست دومین جشنواره ملی عودنوازی
آیین افتتاحیه دومین جشنواره ملی عود نوازی، عصر دوشنبه ۲۵ فروردین ماه ۱۴۰۴ در هتل سورینت جزیره قشم برگزار شد.
در روز اول این جشنواره ۶ اجرا در بخش تک‌نوازی و ۳ اجرا در بخش گروه‌نوازی روی صحنه رفت.
در بخش تک‌نوازی محمد سام کیانی، دلارام فراهانی، رضا احمدی، سوگل ذرخش، بردیا فریادرس ومهدی حسین‌زاده اجرای برنامه داشتند.
در بخش گروه نوازی هم گروه آفریتار با هنرنمایی اقبال منصور (نوازنده عود) و مهران رضایی (نوازنده گیتار)، گروه موسیقی «فردای خراسان» به سرپرستی مبین درپور و گروه آنسامبل مانا به سرپرستی سیاوش ولی‌پور (آهنگساز و نوازنده سنتور)، ایرانا کاکاوند (نوارنده عود)، پیمان حاتمی (نوازنده کیبورد وسیکوئنس سازهای الکترونیک) وشهروز شفا (نوازنده پرکاشن) هنرنمایی کردند.
در شب اول این برنامه علاوه بر اجراهایی که برگزار شد، یک بخش اجرای خیابانی هم با پویش «با سازت بیا» به اجرا درآمد که برنامه‌ریزی این بخش به عهده بهنام ابوالقاسم (آهنگساز) بود.
رضا موسوی در خصوص این کمپین اظهار کرد: «ایده ما بر این بود این جشنواره از محدوده سالن‌ها خارج شود و به فضاهای باز برسد تا فرصتی باشد برای هنرمندانی که خارج از این جشنواره فعالیت دارند و بتوانند در این جشنواره مشارکت داشته باشند.»
همچنین در بخش پایانی، در پین کافه در روستای گامبرون، شن کافه در سوزا و رستوران گاردینگی در روستای سهیلی با حضور مردم موسیقی زنده برگزار شد که حال و هوای بسیار جذاب و متفاوتی داشت.
گپی با نوازندگان حاضر در اولین روز جشنواره
مهدی حسین‌زاده، دومین بار است که در جشنواره ملی عودنوازی شرکت می‌کند. او شرکت‌کننده این دوره از جشنواره از تهران است و بر این نظر است که جشنواره ملی عودنوازی در معرفی ساز عود نقش بسیار مهمی داشته است. او در ادامه اظهار کرد: «در دور دوم این جشنواره، تعداد شرکت‌کنندگان بیشتر از دوره اول بود و این امر نشان‌دهنده تشویق و ترغیب نسل جوان عودنواز به این ساز است. نکته دیگر اینکه خود من تحصیلکرده هنرستان هستم و این علاقه‌مندی در این هنرجویان مشهود است.»
حسین‌زاده از شاگردان حمید خوانساری است و در ادامه صحبت‌هایش بیان کرد: «ساز عود امروزه در بین نوازنده‌ها گسترش پیدا کرده و توانسته آرام آرام نسل جوان را با خود همراه کند.»
دومین دوره برگزاری جشنواره ملی عودنوازی در دو بخش داوران ایرانی و خارجی برگزار شد. به گفته این نوازنده: «حضور داوران خارجی موجب شده علاقه‌مندان ساز عود، با سبک و شیوه نوازندگی غیرایرانی این ساز هم آشنا شوند.»
حفظ موسیقی اصیل ایرانی
مبین درپور، نوه زنده یاد استاد نورمحمد درپور، موسیقی مقامی را نزد پدرش آموخته است و اولین اجرای رسمی‌اش در ۷ سالگی بوده. او اولین بار است که در این جشنواره اجرای برنامه دارد. این شرکت‌کننده تربت جامی براین نظر است که مسئولان به موسیقی نواحی چندان بهایی نمی‌دهند و صد حیف که این فرهنگ اصیل از بین برود.
او با تشکر از برگزارکنندگان این جشنواره، برپایی چنین جشنواره‌هایی را در دیده شدن موسیقی اصیل ایرانی بویژه نسل جوان و مستعد این هنر بسیار تأثیرگذار عنوان کرد و گفت: «برای حفظ این فرهنگ و هنر باید فرهنگسازی صورت بگیرد و به فرهنگ مناطق بیشتر بها داده شود و نکته دیگر اینکه هنرمند هنر خود را به روزرسانی کند.»
حضور داوران خارجی در کنار نوازندگان
اقبال منصور دیگر شرکت کننده بخش گروه‌نوازی است و دومین بار است که در این جشنواره شرکت دارد و دور قبل در بخش تک‌نوازی شرکت داشته است. او دراین باره گفت: «تعداد ارسال آثار بیانگر علاقه‌مندی نسل جوان به این ساز است و بی‌تردید برگزاری این جشنواره در بهتر دیده شدن این هنر و شناخت ساز عود بسیار تأثیرگذار بوده است.»
به گزارش ایران، نکته دیگراینکه در دوره اول این جشنواره، بیشتربرموسیقی کلاسیک ایرانی توجه شد، اما دراین دوره، فضا گسترده‌تر شده و شیوه‌های دیگر نوازندگی عود مانند سبک‌های عربی، ترکی و… هم افزوده شده است.»
این نوازنده پیشکسوت ساز عود درپاسخ به این سؤال که آیا این سازایرانی و نوازندگان آن ظرفیت جهانی شدن را دارد یا خیراظهار کرد: «درحال حاضر فضا به نسبت سال‌هایی که ما نواختن این ساز را شروع کردیم بسیار متفاوت‌تر و بسیار بهتر شده است. البته از آن زمان بیش از ۵۰ سال می‌گذرد. آن زمان به تعداد انگشتان یک دست نوازنده عود وجود نداشت. البته جنوب ایران خاستگاه این ساز است و ازقدیم نوازندگان محلی نسل به نسل این ساز را حفظ کرده‌اند اما دراین چند سال اخیر جوانان رغبت بیشتری برای آموختن این ساز پیدا کرده‌اند و این ساز بیشتر معرفی شده است و ناگفته نماند دسترسی به فضای مجازی درانتشار سبک‌های متفاوت نوازندگی این ساز بی‌تأثیر نبوده وموجب شده به نسبت سال‌های قبل برتعداد نوازندگان و سازندگان ساز عود افزوده شود.»
این مدرس موسیقی به آموزش این سازاشاره کرد و افزود: «در حال حاضر تدریس این ساز در تهران و همچنین شهرهای بزرگ بسیار گسترده‌تر شده وحتی به هنرستان‌ها هم راه پیدا کرده است. دربخش جنوب ایران هم همچنان به‌صورت سینه به سینه این ساز بومی منتقل می‌شود.»
زنگ خطر برای حفظ سبک اصیل عودنوازی
محمد فیروزی از شاگردان زنده یاد استاد منصورنریمان، پدرعود ایران است و سال‌ها در محضر این هنرمند بزرگ تلمذ کرده است. او درباره تغییرات سبک نوازندگی از دوران منصور نریمان تا نسل امروز اظهار کرد: «همان‌طور که اشاره کردید من از شاگردان استاد نریمان هستم و به همین جهت مانند ایشان و دیگر نوازندگان این ساز تلاش کردیم، عود به سبک کلاسیک ایرانی نواخته شود؛ به این علت که عود یک ساز بین‌المللی است و کشورهای بسیاری با نواختن این ساز آشنا هستند و موسیقی‌ای را به اجرا می‌گذارند که به سبک خودشان است. بنابراین تلاش اساتید این ساز حفظ اصالت آن بوده است.
من سال‌ها در کانون چاووش فعالیت داشتم و کنسرت‌های بسیاری با استادان محمدرضا شجریان و شهرام ناظری در ایران و خارج از کشور برگزار کرده‌ایم ودر تمامی این اجراها این ساز مانند تار، سه تار و…نقش مؤثری در گروه نوازی داشته است. بنابراین شیوه نوازندگی ما باید به صورتی باشد که طعم و بوی ایرانی بودن آن شنیده شود. البته طی سال‌های اخیر، به سبب ارتباط با فرهنگ‌های دیگر و همچنین دسترسی به فضای مجازی، سبک‌های عود نوازی مانند عربی و ترکی هم به شیوه نوازندگی این ساز راه پیدا کرده و کمی جای نگرانی دارد.»
سال ۱۴۰۱، پرونده عود یا بربط در فهرست میراث ناملموس یونسکو به نام ایران و سوریه قرار گرفت و ثبت جهانی شد. این آهنگساز درباره این اتفاق و بهتر دیده شدن این سازجهانی در بین مردم گفت: «بهترین شیوه حفظ این ساز ابتدا برگزاری فستیوال‌های مختلف است مانند همین جشنواره ملی عود نوازی قشم که در حال برگزاری است و اتفاق بسیار خوبی است. جالب اینکه طی فراخوانی که برای این دوره ارسال شد افراد بسیاری مشتاقانه شرکت کردند واین استقبال جای امیدواری دارد و این نوید را می‌دهد که امروزه ساز عود در صحنه‌های موسیقی بسیار دیده شده است.»
محمد فیروزی پیش از انقلاب در گروه موسیقی عارف و گروه موسیقی سماعی همکاری داشته و در جشن طوس با گروه سماعی اجرای برنامه داشته است و می‌گوید آن دوران تعداد نوازندگان کم تعداد بودند و چندان شناخته شده نبودند.
او درباره تولیدات حال حاضر امروز عرصه موسیقی نسبت به گذشته بیان کرد: «با درگذشت اساتید بزرگ موسیقی ایران کارهای ماندگار کمتر تولید می‌شود. آن دوران اگر کاری ساخته می‌شد با عشق و علاقه بود اما امروزه کارها کمی سطحی‌تر شده است و دراین زمینه رسانه‌ها هم بی‌تقصیر نیستند. رسانه ملی آنقدر که به موسیقی‌های امروزی و پاپ توجه دارد به موسیقی اصیل چندان نگاهی نمی‌کند، بنابراین مسئولان برای حفظ این موسیقی باید حمایت‌های لازم را داشته باشند.»
شب خوش جنوبی‌ها در روز نخست دومین جشنواره ملی عودنوازی
آیین افتتاحیه دومین جشنواره ملی عود نوازی، عصر دوشنبه ۲۵ فروردین ماه ۱۴۰۴ در هتل سورینت جزیره قشم برگزار شد.
در روز اول این جشنواره ۶ اجرا در بخش تک‌نوازی و ۳ اجرا در بخش گروه‌نوازی روی صحنه رفت.
در بخش تک‌نوازی محمد سام کیانی، دلارام فراهانی، رضا احمدی، سوگل ذرخش، بردیا فریادرس ومهدی حسین‌زاده اجرای برنامه داشتند.
در بخش گروه نوازی هم گروه آفریتار با هنرنمایی اقبال منصور (نوازنده عود) و مهران رضایی (نوازنده گیتار)، گروه موسیقی «فردای خراسان» به سرپرستی مبین درپور و گروه آنسامبل مانا به سرپرستی سیاوش ولی‌پور (آهنگساز و نوازنده سنتور)، ایرانا کاکاوند (نوارنده عود)، پیمان حاتمی (نوازنده کیبورد وسیکوئنس سازهای الکترونیک) وشهروز شفا (نوازنده پرکاشن) هنرنمایی کردند.
در شب اول این برنامه علاوه بر اجراهایی که برگزار شد، یک بخش اجرای خیابانی هم با پویش «با سازت بیا» به اجرا درآمد که برنامه‌ریزی این بخش به عهده بهنام ابوالقاسم (آهنگساز) بود.
رضا موسوی در خصوص این کمپین اظهار کرد: «ایده ما بر این بود این جشنواره از محدوده سالن‌ها خارج شود و به فضاهای باز برسد تا فرصتی باشد برای هنرمندانی که خارج از این جشنواره فعالیت دارند و بتوانند در این جشنواره مشارکت داشته باشند.»
همچنین در بخش پایانی، در پین کافه در روستای گامبرون، شن کافه در سوزا و رستوران گاردینگی در روستای سهیلی با حضور مردم موسیقی زنده برگزار شد که حال و هوای بسیار جذاب و متفاوتی داشت.
گپی با نوازندگان حاضر در اولین روز جشنواره
مهدی حسین‌زاده، دومین بار است که در جشنواره ملی عودنوازی شرکت می‌کند. او شرکت‌کننده این دوره از جشنواره از تهران است و بر این نظر است که جشنواره ملی عودنوازی در معرفی ساز عود نقش بسیار مهمی داشته است. او در ادامه اظهار کرد: «در دور دوم این جشنواره، تعداد شرکت‌کنندگان بیشتر از دوره اول بود و این امر نشان‌دهنده تشویق و ترغیب نسل جوان عودنواز به این ساز است. نکته دیگر اینکه خود من تحصیلکرده هنرستان هستم و این علاقه‌مندی در این هنرجویان مشهود است.»
حسین‌زاده از شاگردان حمید خوانساری است و در ادامه صحبت‌هایش بیان کرد: «ساز عود امروزه در بین نوازنده‌ها گسترش پیدا کرده و توانسته آرام آرام نسل جوان را با خود همراه کند.»
دومین دوره برگزاری جشنواره ملی عودنوازی در دو بخش داوران ایرانی و خارجی برگزار شد. به گفته این نوازنده: «حضور داوران خارجی موجب شده علاقه‌مندان ساز عود، با سبک و شیوه نوازندگی غیرایرانی این ساز هم آشنا شوند.»
حفظ موسیقی اصیل ایرانی
مبین درپور، نوه زنده یاد استاد نورمحمد درپور، موسیقی مقامی را نزد پدرش آموخته است و اولین اجرای رسمی‌اش در ۷ سالگی بوده. او اولین بار است که در این جشنواره اجرای برنامه دارد. این شرکت‌کننده تربت جامی براین نظر است که مسئولان به موسیقی نواحی چندان بهایی نمی‌دهند و صد حیف که این فرهنگ اصیل از بین برود.
او با تشکر از برگزارکنندگان این جشنواره، برپایی چنین جشنواره‌هایی را در دیده شدن موسیقی اصیل ایرانی بویژه نسل جوان و مستعد این هنر بسیار تأثیرگذار عنوان کرد و گفت: «برای حفظ این فرهنگ و هنر باید فرهنگسازی صورت بگیرد و به فرهنگ مناطق بیشتر بها داده شود و نکته دیگر اینکه هنرمند هنر خود را به روزرسانی کند.»
حضور داوران خارجی در کنار نوازندگان
اقبال منصور دیگر شرکت کننده بخش گروه‌نوازی است و دومین بار است که در این جشنواره شرکت دارد و دور قبل در بخش تک‌نوازی شرکت داشته است. او دراین باره گفت: «تعداد ارسال آثار بیانگر علاقه‌مندی نسل جوان به این ساز است و بی‌تردید برگزاری این جشنواره در بهتر دیده شدن این هنر و شناخت ساز عود بسیار تأثیرگذار بوده است.»
پربيننده ترين مطالب و خبرها
