گروه بین الملل: اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ادامه غنیسازی اورانیوم در داخل کشور و «لغو موثر تحریمها» را خط قرمز جمهوری اسلامی درباره مذاکرات با آمریکا توصیف کرد.
این در حالی است که استیو ویتکاف، مشاور ارشد و دستیار رییسجمهور آمریکا، در آستانه دور چهارم مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران، در گفتوگویی اختصاصی با بریتبارت نیوز گفت: «ما موضعمان را روشن کردهایم: ایران نباید بمب داشته باشد. آنها هم گفتهاند نمیخواهند بمب داشته باشند.»
او تاکید کرد: «اگر واقعا چنین باشد، باید همه تاسیسات غنیسازی خود را برچینند، سانتریفیوژها را کنار بگذارند، سوختهای فعلی را رقیق کرده و به خارج منتقل کنند و برنامه هستهای خود را صرفا در قالب غیرنظامی پی بگیرند، مثل نیروگاه بوشهر.»
ویتکاف تاکید کرد که موضع آمریکا «خط قرمز» دارد: «هیچ برنامه غنیسازی در ایران نباید باقی بماند. نطنز، فردو و اصفهان باید بهطور کامل تعطیل شوند.»
والاستریت ژورنال در گزارشی خبر داد استیو ویتکاف، نماینده ویژه رییسجمهوری آمریکا در امور خاورمیانه، به جمهوری اسلامی پیشنهاد کرده که آمریکا در صورت موافقت تهران با برچیدن برنامه هستهای خود و خرید اورانیوم غنیشده از آمریکا، تحریمها را لغو و گزینه اقدام نظامی را کنار بگذارد.
وال استریت ژورنال ، این خبر را در گزارشی درباره عملی نشدن وعدههای دونالد ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی مبنی بر پایان دادن سریع به جنگ روسیه در اوکراین، جنگ اسرائیل و حماس در غزه و حل مناقشه هستهای با جمهوری اسلامی اعلام کرده است.این روزنامه در گزارش خود، پس از بررسی مفصل دو بحران جنگ روسیه در اوکراین و جنگ اسرائیل و حماس در غزه، به مذاکرات جمهوری اسلامی و آمریکا پرداخته و سیاست دولت ترامپ در این حوزه را «آمیخته و محل بحثهای فراوان در داخل آمریکا» خوانده است.
بهنوشته والاستریت ژورنال، ترامپ میگوید مذاکرات هستهای با ایران خوب پیش میرود. ویتکاف تاکنون سه بار بهطور غیرمستقیم با طرفهای ایرانی درباره مهار توسعه هستهای تهران گفتوگو کرده و قرار است این هفته چهارمین دیدار را در عمان برگزار کند.والاستریت ژورنال نوشته است: «تاکنون، ایران خواسته سانتریفیوژهای خود را حفظ کند و هیچ نشانهای از برچیدن فعالیتهای هستهای خود نشان نداده است. موضع مشخصی هم از سوی آمریکا درباره اینکه «برچیدن» دقیقا چه معنایی دارد ارائه نشده است.»
بهنوشته این روزنامه، ترامپ چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت به خبرنگاران گفت: «ما هنوز در این باره تصمیم نگرفتهایم»، در حالی که چند روز پیش به شبکه انبیسی گفته بود که فقط «برچیدن کامل» را میپذیرد. مقامهای دولت ترامپ از حجم انتقادهای جمهوریخواهان درباره این موضوع غافلگیر شدهاند.
ترامپ جمهوری اسلامی را تهدید کرده که اگر به محدودیتهای سختگیرانه درباره فعالیتهای هستهای خود تن ندهد، اقدام نظامی خواهد کرد، اما هنوز موفق به جلب نظر اکثر متحدانش نشده است.
ژان-نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، در مصاحبهای گفت فرانسه و دیگر کشورها به اقدامات سختگیرانهتری علیه تهران نیاز دارند تا توافق هستهای ۲۰۱۵ که ترامپ از آن خارج شد، اما گزینه نظامی را رد کرد.او گفت: «ما معتقدیم که هیچ راهی جز مسیر دیپلماتیک برای حل مسئله ایران وجود ندارد.»
ویتکاف: آمریکا توافق با تاریخ انقضا را نمیپذیرد
فرستاده ویژه دونالد ترامپ در مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی در پستی در شبکه اکس (توییتر سابق) نوشت هیچوقت توافقی را که تعهدات در آن تاریخ انقضا داشته باشند را نخواهد پذیرفت.
ویتکاف همچنین افزود که فکر میکند برای ایران غیرعاقلانه خواهد بود که بخواهند ترامپ را آزمایش کنند و باور دارد که آنها چارهای جز پذیرش شرایط آمریکا ندارند.
اشاره ویتکاف به آن دسته از تهدیدهای ترامپ است که گفته بود که اگر مذاکرات هستهای شکست بخورد از گزینه نظامی علیه ایران استفاده خواهد کرد.
ویتکاف افزود:: «قصد ندارم این را به شکل تهدید بگویم، اما این واقعیت است. آنها نمیتوانند بمب داشته باشند و خودشان هم گفتهاند که نمیخواهند. گفتهاند که فقط میخواهند یک برنامه غیرنظامی داشته باشند. برنامههای هستهای غیرنظامی زیادی در دنیا هستند که بدون توان غنیسازی کار میکنند. آنها نیازی به توان غنیسازی برای داشتن برنامه غیرنظامی ندارند.»
آمریکا: اگر مذاکرات این بار نتیجه ندهد دیگر مذاکره نمیکنیم
ویتکاف همچنین گفت که آمریکا یک توافق بد را نخواهد پذیرفت و در صورت عدم حصول توافق قوی، از مذاکرات خارج خواهد شد.
نماینده ترامپ در مذاکرات هستهای همچنین در ادامه گفت امیدوار است که مذاکرات این یکشنبه ۲۰ اردیبهشت (۱۰ مه) ثمربخش باشند و اگر این نشستها نتیجهای ندهند دیگر ادامه پیدا نخواهند کرد و آمریکا باید مسیر دیگری را در پیش بگیرد.
ویتکاف همچنین به این موضوع هم اشاره کرد که احتمال دارد در مراحل بعدی، ایران را تحت فشار قرار دهد تا تامین مالی و تسلیحاتی گروههایی مانند حماس، حزبالله و حوثیها را متوقف کند. او همچنین اشاره کرد که فعلا نمیخواهد این مسائل را وارد بحث هستهای کند چون برای آمریکا موضوع هستهای، یک مسئله حیاتی و فوری است.
ناراحتی مقامات ایران از خواست آمریکا
بهروز کمالوندی، معاون سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به سخنان وزیر خارجه آمریکا در خصوص موجه نبودن غنیسازی اورانیوم در ایران، گفت: «کشورهایی مانند بلژیک، هلند، کره جنوبی، ژاپن، آرژانتین و آلمان سلاح هستهای ندارند، اما غنیسازی میکنند».
کمالوندی افزود: «کادر وزارت خارجه از سخنان وزیر خارجه آمریکا ناراحت شدهاند زیرا باید گفت ایران تنها کشوری نیست که غنیسازی میکند و در عین حال سلاح هستهای ندارد.»
پیشتر مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در گفتوگو با فاکس نیوز گفت جمهوری اسلامی باید غنیسازی اورانیوم، ساخت موشک دوربرد و حمایت از تروریسم را متوقف کند.
روبیو گفت: «اگر جمهوری اسلامی بهدنبال یک برنامه صلحآمیز هستهای غیرنظامی است، یعنی قصد دارد مانند بسیاری از کشورهای دیگر نیروگاه هستهای برای تولید برق داشته باشد، راه مشخصی برای آن وجود دارد: ساخت راکتور و واردات اورانیوم غنیشده برای سوخت این راکتورها. دهها کشور در جهان همین مسیر را طی میکنند.»
وزیر خارجه آمریکا گفت: «تنها کشورهایی که خود اورانیوم را غنی میکنند، آنهایی هستند که سلاح هستهای دارند. ایران ادعا میکند که نمیخواهد به سلاح دست یابد، اما در واقع چیزی را مطالبه میکند که بیسابقه است: تنها کشور فاقد سلاح هستهای در جهان باشد که اورانیوم غنی میکند.»