بحرانی‌ترین دوره در  ۸۰ سالگی سازمان ملل

گروه بین الملل: ۸۰ سال پیش در چنین روزهایی (  ژوئن ۱۹۴۵) ۵۰ کشور، منشور سازمان ملل را امضا کردند و بدین ترتیب این نهاد رسما کارش را آغاز کرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند سازمان ملل در حال حاضر در بحرانی‌ترین دوره خود به سر می‌برد.
سانفرانسیسکو، ۲۶ ژوئن ۱۹۴۵؛ ۵۰ کشور اساسنامه سازمان ملل متحد را امضا کردند. این سند یک معاهده حقوق بین‌الملل است که کشورهای عضو را ملزم به رعایت اصول مندرج در آن می‌کند. در این معاهده بیش از همه بر صلح، حقوق بشر و حفظ تمامیت ارضی کشورها تاکید شده است. سازمان ملل در حال حاضر ۱۹۳ عضو دارد.
آن زمان که جنگ جهانی دوم تازه پایان گرفته بود، در منشور سازمان ملل متحد هدف کلی ذکر شده این بود که "نسل‌های آینده را از بلای جنگ حفظ کند". دبیرکل کنونی سازمان ملل؛ آنتونیو گوترش معتقد است این هدف محقق شده است. او به مناسبت هشتادمین سالگرد تاسیس این نهاد گفت: «هشت دهه بعد از تاسیس این نهاد می‌توان رابطه مستقیمی میان سازمان ملل و جلوگیری از وقوع جنگ جهانی سوم قائل شد.»
این در حالی است که هم اکنون بخش‌های زیادی از دنیا درگیر جنگ هستند: نوار غزه، اوکراین، سودان، کنگو، هائیتی، میانمار و اخیرا هم ایران و اسرائیل. و به همین دلیل بسیاری از کارشناسان و حتی سیاستمداران سازمان ملل را دچار بحران اعتبار می‌بینند.
ریچارد گووان، تحلیل‌گر سیاسی از اندیشکده "گروه بین‌المللی بحران"، به خبرگزاری پروتستان‌ها گفت که سازمان ملل در بسیاری از درگیری‌ها فقط نظاره‌گر است. به گفته او بسیاری از کشورها از ناتوانی شورای امنیت سازمان ملل در مقابله با جنگ‌هایی مانند جنگ در اوکراین و خاورمیانه "دلسرد" هستند. این مشکل عمدتاً به منافع متضاد پنج عضو دائم شورای امنیت؛ آمریکا، بریتانیا، چین، فرانسه و روسیه بازمی‌گردد که با حق وتوی خود، تصمیم‌گیری‌ها را مسدود می‌کنند.
علاوه بر این، سازمان ملل از مشکلات مالی رنج می‌برد، زیرا ایالات متحده؛ بزرگ‌ترین حامی مالی این سازمان تا کنون، تحت ریاست جمهوری ترامپ، کمک‌های خود به سازمان ملل را به طور چشمگیری کاهش داده است. دیگر کشورهای عضو نیز بودجه خود را برای نهادهای سازمان ملل کاهش داده‌اند و این مسئله این نهاد‌ها را مجبور به کاهش نیروهای انسانی کرده است.
در ماه اوت، نتیجه یک بررسی که ترامپ برای سازمان ملل و دیگر نهادهای بین‌المللی دستور آن را داده است، اعلام خواهد شد. در این صورت، ممکن است سازمان ملل با کاهش‌های پرسنلی بیش‌تری از جمله بیش از ۲۰ درصد کاهش نیرو که گوترش قبلاً اعلام کرده بود، مواجه شود.
با وجود همه مشکلات، بسیاری سازمان ملل را غیرقابل جایگزین می‌دانند. رئیس منتخب مجمع عمومی سازمان ملل؛ آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه سابق آلمان به رادیو RBB گفت: «بدون سازمان ملل هیچ چیز بهتر نیست.» به گفته او ایده اصلی سازمان ملل این است که قوانینی وجود دارد که همه باید به آن‌ها پایبند باشند. اگر این قوانین دیگر وجود نداشته باشند، جهان به سمت هرج و مرج و بی‌نظمی پیش خواهد رفت.
با این حال، تقریباً همه بر این نکته اتفاق نظر دارند که سازمان ملل باید اصلاح شود. بربوک معتقد است بخش‌هایی از این "غول عظیم" به‌طور کارآمد عمل نمی‌کنند. او قصد دارد تلاش کند تا این نهاد را کارآمدتر و متناسب با زمان حاضر بسازد. به عقیده او سیستم کنونی نمایانگر جهان ۸۰ سال پیش است.
اما در واقع، از زمان تأسیس سازمان ملل تغییرات زیادی رخ داده است: سازمان‌های فرعی مانند یونیسف (صندوق کودکان سازمان ملل)، کمیساریای عالی حقوق بشر و سازمان پناهندگان شکل گرفته‌اند. ساختار سازمان ملل شبیه به هشت‌پایی با سرهای متعدد و شاخه‌های فراوان است.
سازمان ملل نیز نیاز به اصلاحات را مدتهاست درک کرده است؛ در سند "پیمان برای آینده" آنتونیو گوترش که کشورهای عضو در سپتامبر گذشته آن را تصویب کردند، تصریح شده که ساختار پرحجم سازمان ملل باید کوچک‌تر شود. از جمله برنامه‌هایی که مطرح است، ادغام سازمان‌های امدادی با وظایف مشابه است.
بسیاری بر این باورند که یک گام مهم در اصلاحات، گسترش شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود، چرا که این شورا دیگر واقعیت‌های قرن ۲۱ را منعکس نمی‌کند. به عنوان مثال، آفریقا و آمریکای لاتین می‌توانند کرسی‌های دائم در این شورا دریافت کنند.
در حال حاضر تنها پنج کشور آمریکا، بریتانیا، روسیه، چین و فرانسه اعضای دائمی شورای امنیت هستند.