گروه سیاسی: فضای سیاسی در منطقه و جهان پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل همچنان ملتهب است، اما به نظر میرسد تحرکاتی نیز در پشتصحنه سیاست خارجی در جریان است که میتواند در مسیر آتی تاثیرات چشمگیر داشته باشد.
به گزارش رویداد۲۴،از یک سو، احتمال دیدار عباس عراقچی با استیو ویتکاف در اسلو مطرح شده و از سوی دیگر، تهدید به تداوم حملات و فشار حداکثری همچنان روی میز کاخ سفید است.در این شرایط پیچیده، سوال اصلی این است که آیا مذاکرات هستهای بار دیگر احیا خواهد شد یا منطقه در آستانه تنشی تازه قرار دارد؟
دیداری کلیدی در اسلو!
در پی کاهش موقت تنشها میان ایران و اسرائیل، منابع خبری از احتمال دیدار محرمانه میان عباس عراقچی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا، طی هفته آینده در نروژ خبر میدهند. هرچند هنوز مقام رسمی از سوی هیچکدام از طرفین این موضوع را تایید نکرده است، اما این هماهنگی پشتپرده که در گزارش اکسیوس مورد اشاره قرار گرفته، میتواند سکوی پرتاپی برای ازسرگیری مذاکرات باشد.
به گفته منابع آمریکایی، هدف این دیدار «گامهای اعتمادساز اولیه» و بررسی امکان ازسرگیری مذاکرات جامع درباره پرونده هستهای و امنیت منطقه است.
مواضع تهران چیست؟
در ایران بحث مذاکره در اسلو مورد تایید قرار نگرفته است. ضمن اینکه مقامات ایرانی بارها مواضع خود را درباره شرایط بازگشت به مذاکره به صراحت اعلام کردهاند. ایران تحت فشار مذاکره نخواهد کرد عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان در گفتوگویی صریح با شبکه خبری سیبیاس اعلام کرد که تهران تنها در صورتی وارد مذاکرات خواهد شد که از توقف کامل حملات نظامی آمریکا در جریان گفتوگوها اطمینان یابد.
سیاست پیچیده واشنگتن
در سوی مقابل، کاخ سفید ضمن اعلام حمایت از تلاشهای دیپلماتیک، همزمان گزینههای فشار و حتی اقدام نظامی را منتفی نمیداند. شاهدش همان طرح ارائه جنگنده به اسرائیل. تحلیلگران معتقدند تیم ترامپ تلاش میکند از «فشار در سایه دیپلماسی» به عنوان ابزار بازدارنده استفاده کند.
به گزارش اکسیوس، ویتکاف مأموریت دارد که «خطوط قرمز جدید» آمریکا را بدون بر هم زدن کامل ساختار مذاکرات پیشین، به ایران منتقل کند.
اتحادیه اروپا و آژانس
در این میان، اتحادیه اروپا از بازگشت دو طرف به میز مذاکره استقبال کرده، اما بر کاهش فوری سطح غنیسازی ایران و ازسرگیری همکاری با آژانس تأکید کرده است.آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در گزارش اخیر خود، نسبت به محدود شدن دسترسیها و تصویب قانون جدید تعلیق همکاری از سوی ایران ابراز نگرانی کرده است.
مسیر بازگشت چقدر هموار است؟
وضعیت در عرصه سیاست پیچیده است و چشمانداز روشنی قابل ترسیم نیست. رسانهها، اما به بازگشت به مسیر دیپلماسی امیدوارند. رسانههای داخلی مانند اعتماد و شرق این تحرکات را نشانهای از فرصت دیپلماتیک تازه دانستهاند، اگرچه هشدار دادهاند که بدون اراده سیاسی واقعی و تضمینهای عینی، این مسیر دوباره به بنبست خواهد رسید.صادق زیباکلام، تحلیلگر سیاسی نیز در توییتی پیشبینی کرده که بازگشت به مذاکره محتمل باشد و حملات آمریکا و اسرائیل علیه ایران تکرار نشود.در سوی مقابل، تحلیلگران غربی معتقدند فشار افکار عمومی در داخل آمریکا و همچنین هزینه بالای تقابل نظامی مستقیم با ایران، میتواند دولت ترامپ را به حفظ کانالهای گفتوگو ترغیب کند.
مذاکره نزدیکتر است یا حمله دوباره؟
در مجموع به نظر میرسد که احتمال بازگشت به مذاکره بیش از احتمال حمله مجدد باشد. دیدار احتمالی عراقچی و ویتکاف میتواند نقطه عطفی در مسیر پر فراز و نشیب مذاکرات هستهای باشد. اگرچه تهدیدها پابرجاست، اما به نظر میرسد هر دو طرف فعلاً مذاکره را بر مقابله نظامی ترجیح میدهند. هفته آینده شاید تصویر روشنی از آینده دیپلماسی ایران و غرب ترسیم کند.