گروه سیاسی: وزیر خارجه مصر، در ادامه تلاشهای «فشرده» این کشور برای از سرگیری مذاکرات هستهای ایران با آمریکا و تداوم آتشبس با اسرائیل، با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان، گفتوگو کرد. این تماس در ادامه رایزنیهای گسترده دیپلماتیک مصر در روزهای گذشته است.
به نوشته بی بی سی، وزارت خارجه مصر اعلام کرده است که بدر عبدالعاطی، در دو روز گذشته علاوه بر عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، با وزرای خارجه عمان و فرانسه نیز در تماس بوده است. عبدالعاطی همچنین با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، گفتوگو کرده است. عباس عراقچی وزیر خارجه ایران هم اعلام کرد که با ژان نوئل بارو همتای فرانسوی خود گفتگویی تلفنی انجام داده است. مصر از زمان حمله اسرائیل به غزه بارها در کنار قطر به عنوان میانجی مذاکرات غیرمستقیم حماس و اسرائیل نقش بازی کرده است اما ایفای نقش دیپلماتیک به عنوان میانجی در بحران هستهای ایران و اختلاف این کشور با آمریکا و اسرائیل، در چهار دهه گذشته بیسابقه بوده است.
در روزهای گذشته هم رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در شبکه اجتماعی ایکس از نقش مصر در بهبود روابط میان ایران و آژانس قدردانی کرده و نوشته بود: «از تلاشهای بدر عبدالعاطی، وزیر خارجه مصر، برای ترمیم روابط میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی قدردانی میکنم. در این لحظه باید گفتوگو و دیپلماسی حاکم باشد و ما به کار برای بازسازی اعتماد ادامه خواهیم داد.»
پیش از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران، عمان میانجیگر اصلی پنج دور مذاکرات بین ایران و آمریکا بود. بنابر گزارشها، دولت مصر تلاش دارد با توجه به بهبود روابط با تهران، زمینهای برای کاهش تنش با غرب و ازسرگیری مذاکرات هستهای فراهم کند. این تماسها در شرایطی انجام میشود که تلاش برای ادامه آتشبس بین اسرائیل و ایران ادامه دارد. دولت ایران ملزم به تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی شده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، سهشنبه ۱۳ خرداد / ۳ ژوئن، ۱۰ روز پیش از حمله اسرائیل به ایران، در سفر به مصر با عبدالفتاح سیسی، رئیسجمهور، و بدر عبدالعاطی، همتای مصری خود، دیدار کرده بود. به گفته وزارت خارجه ایران، آن سفر با هدف «گفتوگو راجع به روابط دوجانبه، مشورت در خصوص آخرین وضعیت منطقه به ویژه فلسطین اشغالی و رایزنی در خصوص تحولات بینالمللی» صورت گرفت.
عراقچی پس از جنگ نیز در یک مصاحبه زنده تلویزیونی گفته بود «رابطهای که الان با مصر داریم، از رابطهای که با خیلی کشورها که با آنها رابطه دیپلماتیک داریم بهتر است، چه از نظر میزان رفتوآمد و چه از نظر میزان همکاری. در فضای جنگ، آنقدر که وزیر خارجه مصر با ما تماس داشت، دیگر کشورها نداشتند.»
روابط دیپلماتیک مصر و ایران در سالهای پایانی دهه ۱۹۷۰ میلادی قطع شد و سپس در دهه ۱۹۹۰ تا حدی از سر گرفته شد. از آن زمان این روابط در سطح کاردار و دفاتر حافظ منافع باقی مانده است. در ماههای اخیر، دیدارها و تماسها در سطح ریاستجمهوری و مقامهای وزارت خارجه میان تهران و قاهره و پایتختهای دیگر در چارچوب عادیسازی روابط دو کشور افزایش یافته است.
تغییر بی سر و صدای نام خیابان خالد اسلامبولی
گفتنی اینکه، هفته پیش شورای شهر تهران، در اقدامی بی سر و صدا، نام خیابان خالد اسلامبولی (عامل ترور و کشتن محمد انور السادت، رییس جمهور وقت مصر دردهه 80 میلادی) را به سیدحسن نصرالله تغییر داد تا از این طریق، شرط اصلی دولت مصر برای برقراری روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران محقق شود.
در این باره احمد زیدآبادی نوشته بود: رابطهٔ تهران و قاهره در یک ماه اخیر به صورت خاموش ارتقاء بیسابقهای پیدا کرده است. نام خالد اسلامبولی عامل ترور انور سادات بدون سر و صدا از خیابانی در تهران حذف شد. این مسئله بزرگترین مانع سمبلیک پیش روی عادیسازی روابط ایران و مصر به شمار میفت. جالب اینکه از جماعت تندروی داخلی که در طول 40 سال گذشته این موضوع خطقرمز حیثیتیشان محسوب میشد، کمترین صدای اعتراضی در نیامد! با توجه به این علائم و بخصوص خبرهایی که از برنامهٔ نشست ایران و امریکا در اسلو منتشر شده است، روند اوضاع ظاهراً خلاف جهتی است که صدا و سیما و پارهای از محافل تندروی داخلی برای آن تلاش میکنند.»
آذر ۱۴۰۳، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، برای شرکت در اجلاس سران هشت کشور اسلامی موسوم به «دی ۸» (گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه) به قاهره پایتخت مصر رفت. این نخستین سفر بالاترین مقام رسمی ایران به مصر در ۱۳ سال گذشته است. در آن مقطع محمود احمدی نژاد، رئیسجمهور وقت ایران، به مصر رفت و با محمد مرسی، همتای مصری خود، دیدار کرد. پس از انقلاب اسلامی بهمن ۱۳۵۷، تهران و قاهره نتوانستهاند روابط گرم دیپلماتیک برقرار کنند. از همین رو، رسانههای نزدیک به دولت ایران ابراز امیدواری کردند که سفر پزشکیان که در راس یک هیات بلندپایه عازم قاهره شده است، فصل جدیدی از روابط دو کشور مهم خاورمیانه را رقم بزند.