تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۵ ساعت ۰۹:۱۵
کد مطلب : ۱۷۹۱۵۱
مذاکره بدون پیش‌شرط
محمد توکلی
در هفته‌های اخیر که شاهد بهبود نسبی ادبیات مقامات آمریکایی بودیم و پیشنهاد مذاکره از آن سو جدی‌تر از قبل مطرح می‌شد تصمیم‌گیران ایران اعلام می‌کردند که دوازده شرط مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا مانعی جدی بر سر راه پذیرش پیشنهاد مذاکره دولت ترامپ خواهد بود زیرا پذیرش آن شروط دوازده‌گانه معنایی جز تسلیم برای جمهوری اسلامی ایران ندارد.
حالا همین وزیر خارجه ایالات متحده به صراحت اعلام کرده که آمریکا آماده مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران است. به بیان دیگر مهم‌تربن علت مخالفت اغلب مسئولان که دوازده شرط پمپئو بود از میان رفته است، اما آیا می‌توان در چنین شرایطی و با توجه به تاکید بر مذاکره بدون پیش‌شرط از سوی طرف آمریکایی انتظار پاسخ مثبت مقامات ایرانی به این پیشنهاد را داشت؟
پاسخ این پرسش منفی است؛ به نظر می‌آید تصمیم‌گیران کشور به این حد راضی نباشند و حالا آنان پیش‌شرط‌هایی را برای آغاز مذاکره اعلام کنند!از بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای تا رفع همه تحریم‌ها تا عذرخواهی رسمی تا پرداخت جریمه و... پیش‌شرط‌هایی که همچون شروط ۱۲گانه و البته ملغی شده پمپئو پذیرفتنی نخواهد بود و در عمل معنایی جز پاسخ منفی به پیشنهاد مذاکره نخواهد داشت.
به نظر می‌رسد دولت ترامپ بر خلاف ظاهر سر به هوایی که از خود نشان می‌دهد با برنامه‌ای دقیق و حساب شده پیش می‌آید. برنامه‌ای که هدف آن اعلام جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان طرفی است که تمایلی به استفاده از ابزارهای دیپلماتیک همچون مذاکره ندارد. نکته تعجب‌برانگیز در این میان آن است که آنچه در این طراحی به رییس‌جمهور ایالات متحده تا اینجای کار یاری رسانده است بیشتر از آن که حاصل اقدامات آمریکا باشد نتیجه تصمیمات ما در ایران است!
اما چرا با وجود عقب‌نشینی سیاسی مقامات آمریکایی ما همچنان نسبت به استفاده از این ابزار واهمه داریم؛ برای پاسخ به این پرسش می‌باید به دو سطح توجه نشان داد. لایه رویی موضوع را می‌توان در نبود اعتماد به نفس لازم جستجو کرد. تصور آن است که دیپلمات‌های ایرانی در مذاکره با آمریکا فریب می‌خورند و راه سازش را طی خواهند کرد اما لایه زیرین‌تر و دلیل اصلی چنین مواجهه‌ای با موضوع مذاکره با آمریکا به مسئله‌ای اساسی‌تر بازمی‌گردد که در حوزه اندیشه سیاسی قابل تعریف است.
در نگاه گروهی از تصمیم‌گیران ماهیت انقلاب۵۷ و نظام سیاسی برآمده از آن بیشتر از آن که بر آزادی، جمهوری، اسلام و استقلال بنا نهاده شده باشد بر مبنای آمریکاستیزی است و از همین رو در برابر هر اقدامی که رنگ و بویی از تغییر این روند داشته باشد ابراز دلواپسی خواهند کرد زیرا مذاکره با آمریکا را تلاش برای تغییر ماهیت نظام سیاسی مستقر تفسیر می‌کنند!
حالا همین وزیر خارجه ایالات متحده به صراحت اعلام کرده که آمریکا آماده مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران است. به بیان دیگر مهم‌تربن علت مخالفت اغلب مسئولان که دوازده شرط پمپئو بود از میان رفته است، اما آیا می‌توان در چنین شرایطی و با توجه به تاکید بر مذاکره بدون پیش‌شرط از سوی طرف آمریکایی انتظار پاسخ مثبت مقامات ایرانی به این پیشنهاد را داشت؟
پاسخ این پرسش منفی است؛ به نظر می‌آید تصمیم‌گیران کشور به این حد راضی نباشند و حالا آنان پیش‌شرط‌هایی را برای آغاز مذاکره اعلام کنند!از بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای تا رفع همه تحریم‌ها تا عذرخواهی رسمی تا پرداخت جریمه و... پیش‌شرط‌هایی که همچون شروط ۱۲گانه و البته ملغی شده پمپئو پذیرفتنی نخواهد بود و در عمل معنایی جز پاسخ منفی به پیشنهاد مذاکره نخواهد داشت.
به نظر می‌رسد دولت ترامپ بر خلاف ظاهر سر به هوایی که از خود نشان می‌دهد با برنامه‌ای دقیق و حساب شده پیش می‌آید. برنامه‌ای که هدف آن اعلام جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان طرفی است که تمایلی به استفاده از ابزارهای دیپلماتیک همچون مذاکره ندارد. نکته تعجب‌برانگیز در این میان آن است که آنچه در این طراحی به رییس‌جمهور ایالات متحده تا اینجای کار یاری رسانده است بیشتر از آن که حاصل اقدامات آمریکا باشد نتیجه تصمیمات ما در ایران است!
اما چرا با وجود عقب‌نشینی سیاسی مقامات آمریکایی ما همچنان نسبت به استفاده از این ابزار واهمه داریم؛ برای پاسخ به این پرسش می‌باید به دو سطح توجه نشان داد. لایه رویی موضوع را می‌توان در نبود اعتماد به نفس لازم جستجو کرد. تصور آن است که دیپلمات‌های ایرانی در مذاکره با آمریکا فریب می‌خورند و راه سازش را طی خواهند کرد اما لایه زیرین‌تر و دلیل اصلی چنین مواجهه‌ای با موضوع مذاکره با آمریکا به مسئله‌ای اساسی‌تر بازمی‌گردد که در حوزه اندیشه سیاسی قابل تعریف است.
در نگاه گروهی از تصمیم‌گیران ماهیت انقلاب۵۷ و نظام سیاسی برآمده از آن بیشتر از آن که بر آزادی، جمهوری، اسلام و استقلال بنا نهاده شده باشد بر مبنای آمریکاستیزی است و از همین رو در برابر هر اقدامی که رنگ و بویی از تغییر این روند داشته باشد ابراز دلواپسی خواهند کرد زیرا مذاکره با آمریکا را تلاش برای تغییر ماهیت نظام سیاسی مستقر تفسیر می‌کنند!
