نمایش فتاح در هفت پرده

محمد توکلی
دو هفته پس از اظهارات جنجالی پرویز فتاح، این بار رئیس بنیاد مستضعفان ترجیح داد تا به جای پیگیری آنچه در یک برنامه‌ی تلویزیونی گفته بود از تمامی افراد، سازمان‌ها و نهادهایی که نام برد عذرخواهی و طلب حلالیت کند. درباره این نمایش، از افشاگری تا عذرخواهی چند نکته قابل ذکر است:
1ـ حضور فتاح در برنامه صداوسیما و پرسیدن آن سوال خاص از سوی مجری این برنامه درباره املاک بنیاد مستضعفان که در اختیار افراد و نهادها قرار دارد قاعدتا به شکل فی‌البداهه نبوده است و نمی‌توان پذیرفت که اسم آوردن از نهادها و افراد مختلف اتفاقی بوده است.
2ـ درباره دلایل این افشاگری گمانه‌زنی‌های مختلفی می‌شود؛ از بازی تبلیغاتی و رسانه‌ای پرویز فتاح برای حضور در انتخابات 1400 تا ناامید شدن او از فرآیند‌های قانونی و مسیرهای حقوقی عادی و توسل جستن رئیس بنیاد مستضعفان به افکار عمومی.
3ـ برخی بر این باور هستند که فتاح در تلاش بوده است تا در روزگاری که اصولگرایی و اصلاح‌طلبی سکه رایج نیست، خود را در نقطه‌ای دور از این دو جریان نشان دهد و با نام بردن از افراد و نهادها از طیف‌‌های مختلف از انقلابی و اصولگرا تا اصلاح‌طلب و حتی احمدی‌نژاد نگاه مردم را به سوی خود جلب کند.
4ـ گروهی دیگر اما معتقدند آنچه فتاح را وادار به افشاگری کرد نه سودای حضور در پاستور بلکه بن‌بست حقوقی و قانونی در اجرای وظایفش بوده است. آنان که چنین نگاهی دارند تاکید می‌کنند که فتاح در پی حضور در انتخابات1400 نیست، که اگر بود چنین هجمه‌ای علیه همه بیشتر از آن که مسیر حضور در انتخابات را هموار کند، راه‌های 1400 را به روی او بسته است و علت چنین افشاگری تلویزیونی او را باید در ناتوانی ساختارهای رسمی تصمیم‌گیری کشور برای بازپس‌گیری اموال عمومی از افراد، سازمان‌ها و نهادها دانست.
5ـ با نگاهی به جوابیه‌های صادر شده درباره اظهارات جنجالی پرویز فتاح می‌توان گفت که اغلب این پاسخ‌های مطرح شده از منظر حقوقی جای تامل جدی دارند. به این معنا که اغلب آنان تاکید دارند که املاک طی فرآیندهای حقوقی در اختیارشان قرار گرفته است و بنیاد مستضعفان نیز از طی شدن مراحل واگذاری املاک با خبر است. از طرف دیگر آنچه فتاح می‌گوید هم دور از مبانی حقوقی نیست و نمی‌توان او را به خلاف‌گویی و یا بیان اظهاراتی متناقض با قوانین متهم کرد. اینجا همان نقطه‌ای است که وجود دستگاه قضایی مستقل و غیرسیاسی احساس می‌شود. در چنین بزنگاه‌هایی، این تنها عدلیه است که باید به میدان بیاید و ادعاهای دو طرف را فارغ از خط و ربط‌های سیاسی هر کدام مورد بررسی حقوقی قرار دهد. موضوعی که تا این لحظه در این موضوع شاهدش نبوده‌ایم و بعید است که در ادامه هم شاهدش باشیم!
6ـ در نهایت و اندکی پس از جوابیه‌ها رئیس بنیاد مستضعفان به مرحله عذرخواهی و طلب حلالیت رسید و کار خود را خطا نامید و علتش را اطلاعات ناقصی که در اختیار داشت! عذرخواهی عجیب با دلایلی عجیب‌تر!
7ـ واقعیت این است که آنچه در افکار عمومی باقی خواهد ماند، نه این عذرخواهی و توضیحات پس از افشاگری بلکه همان سخنان جنجالی است که هنوز پاسخی شفاف درباره آن اعلام نشده است. به نظر می‌آید ضرورت دارد تا به جای سرپوش گذاشتن بر چنین موضوعاتی با عذرخواهی‌های این چنینی و یا فرافکنی‌های آن چنانی باید ابهام‌ها و پرسش‌ها در پرونده‌هایی مانند املاک مصادره‌ای بنیاد مستضعفان را با بیان شفاف پاسخ داد.