تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۱۲ ساعت ۱۹:۱۸
کد مطلب : ۲۲۹۸۴۸
اما و اگرهای یک تصمیم درست
گروه سیاسی
سفر هفته گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همانطور که حدس زده می‌شد با توافقی میان جمهوری اسلامی و آژانس همراه شد. توافقی برای مجوز دسترسی به دو مکان که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چند ماهی است که خواهان بررسی آن‌ها بوده است و تا هفته گذشته با مخالفت ایران روبرو می‌شد.
اگر بخواهیم با رویکردی «دلواپسانه» به موضوع بنگریم می‌توان این تصمیم را تصمیمی نادرست دانست که به معنای عقب‌نشینی دولت در برابر فشارهای خارجی است و این عقب‌نشینی سبب گستاخ‌تر شدن طرف مقابل شده و شاهد افزایش فشارها در آینده خواهیم بود. بر مبنای چنین رویکردی تمامی ماموران آژانس انرژی اتمی از سرویس‌های جاسوسی غربی ماموریت دارند و هدف آنان از حضور در ایران، نه بررسی فعالیت‌های هسته‌ای ایران بلکه جاسوسی برای آمریکا و اسرائیل است.
اما واقعیت این است که پاسخ مثبت جمهوری اسلامی به درخواست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصمیمی درست و در زمانی درست بوده است. توضیح بیشتر آن که همزمان با تلاش ایالات متحده آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی و همینطور فعال‌سازی مکانیسم ماشه که هنوز با موافقت جهانی همراه نشده است توافق ایران و آژآنس سیگنال مثبت روشنی را به جامعه جهانی داده که مقامات جمهوری اسلامی آماده هر گونه همکاری در چارچوب‌های شناخته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچون پروتکل الحاقی برای حل‌وفصل مسائل است.
پاسخ منفی ایران به درخواست‌های آژانس انرژی اتمی برای دسترسی به دو مکان مورد بحث می‌توانست اجماع ایجاد شده در مخالفت حقوقی و سیاسی با خواسته آمریکا برای فعال‌سازی مکانیسم بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل را دچار اخلال جدی کرده و توجیه کافی را در اختیار دولت ترامپ برای افزایش فشارها قرار دهد. اما این تصمیم درست با اما و اگرهایی هم روبرو است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
واقعیت این است که چنین تصمیماتی از سوی ایران در میدان عمل تنها می‌تواند شرایط سیاسی و حقوقی را به سمت جمهوری اسلامی برگرداند و اثر تحریم‌های سنگین موجود همچون تحریم نفتی و بانکی در حوزه اقتصادی باقی خواهد ماند. از همین رو به نظر می‌آید همکاری نزدیک ایران و آژانس تنها از بُعد ساسی و حقوقی به کمک جمهوری اسلامی خواهد آمد و برای ابعاد مهم‌تر تحریم‌ها می‌باید فکری دیگر کرد. این مسئله در مورد ناکامی ایالات متحده در فعال‌سازی مکنیسم ماشه و تمدید تحریم تسلیحاتی نیز می‌باید مورد توجه قرار بگیرد که آنچه به عنوان پیروزی دستگاه دیپلماسی تبلیغ می‌شود تنها در حوزه‌های سیاسی قابل فهم است و اثر ملموسی بر زندگی روزمره مردم نخواهد داشت. از همین رو به نظر می‌آید که تلاش‌های دیپلماتیک برای همراه‌سازی کشورها در مخالفت با درخواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های اعمال شده از سوی سازمان ملل متحد و یا توافق مهم اخیر میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی IAEA می‌باید بخشی از یک پازل تلقی شود و نه پایان کار!
سفر هفته گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همانطور که حدس زده می‌شد با توافقی میان جمهوری اسلامی و آژانس همراه شد. توافقی برای مجوز دسترسی به دو مکان که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چند ماهی است که خواهان بررسی آن‌ها بوده است و تا هفته گذشته با مخالفت ایران روبرو می‌شد.
اگر بخواهیم با رویکردی «دلواپسانه» به موضوع بنگریم می‌توان این تصمیم را تصمیمی نادرست دانست که به معنای عقب‌نشینی دولت در برابر فشارهای خارجی است و این عقب‌نشینی سبب گستاخ‌تر شدن طرف مقابل شده و شاهد افزایش فشارها در آینده خواهیم بود. بر مبنای چنین رویکردی تمامی ماموران آژانس انرژی اتمی از سرویس‌های جاسوسی غربی ماموریت دارند و هدف آنان از حضور در ایران، نه بررسی فعالیت‌های هسته‌ای ایران بلکه جاسوسی برای آمریکا و اسرائیل است.
اما واقعیت این است که پاسخ مثبت جمهوری اسلامی به درخواست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصمیمی درست و در زمانی درست بوده است. توضیح بیشتر آن که همزمان با تلاش ایالات متحده آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی و همینطور فعال‌سازی مکانیسم ماشه که هنوز با موافقت جهانی همراه نشده است توافق ایران و آژآنس سیگنال مثبت روشنی را به جامعه جهانی داده که مقامات جمهوری اسلامی آماده هر گونه همکاری در چارچوب‌های شناخته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچون پروتکل الحاقی برای حل‌وفصل مسائل است.
پاسخ منفی ایران به درخواست‌های آژانس انرژی اتمی برای دسترسی به دو مکان مورد بحث می‌توانست اجماع ایجاد شده در مخالفت حقوقی و سیاسی با خواسته آمریکا برای فعال‌سازی مکانیسم بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل را دچار اخلال جدی کرده و توجیه کافی را در اختیار دولت ترامپ برای افزایش فشارها قرار دهد. اما این تصمیم درست با اما و اگرهایی هم روبرو است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
واقعیت این است که چنین تصمیماتی از سوی ایران در میدان عمل تنها می‌تواند شرایط سیاسی و حقوقی را به سمت جمهوری اسلامی برگرداند و اثر تحریم‌های سنگین موجود همچون تحریم نفتی و بانکی در حوزه اقتصادی باقی خواهد ماند. از همین رو به نظر می‌آید همکاری نزدیک ایران و آژانس تنها از بُعد ساسی و حقوقی به کمک جمهوری اسلامی خواهد آمد و برای ابعاد مهم‌تر تحریم‌ها می‌باید فکری دیگر کرد. این مسئله در مورد ناکامی ایالات متحده در فعال‌سازی مکنیسم ماشه و تمدید تحریم تسلیحاتی نیز می‌باید مورد توجه قرار بگیرد که آنچه به عنوان پیروزی دستگاه دیپلماسی تبلیغ می‌شود تنها در حوزه‌های سیاسی قابل فهم است و اثر ملموسی بر زندگی روزمره مردم نخواهد داشت. از همین رو به نظر می‌آید که تلاش‌های دیپلماتیک برای همراه‌سازی کشورها در مخالفت با درخواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های اعمال شده از سوی سازمان ملل متحد و یا توافق مهم اخیر میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی IAEA می‌باید بخشی از یک پازل تلقی شود و نه پایان کار!
