هوا آلوده است، اخلاق آلوده‌تر!

محمد توکلی
اینکه جماعتی از یک مسئول دل خوشی نداشته باشند نه تنها واجد اشکال نیست بلکه بسیار هم طبیعی است و اساسا اگر همه موافق یک مسئول باشند موجبات شک و‌تردید است اما مشکل از آن جا شروع می‌شود که نقد و اعتراض به یک مسئول با تهمت و دروغ و وارونه نشان دادن واقعیات همراه گردد. سازمان حفاظت از محیط زیست بواسطه‌ی پیشینه‌ی سیاسی معصومه ابتکار که عمده‌ی فعالیتش هم اتفاقا در حوزه‌ی محیط زیست بوده است مغضوب عده‌ای است که خود را دلواپس می‌نامند و رسانه‌های متعددی از جمله صداوسیما را در اختیار خود دارند و برای نشان دادن این غضب خود از هیچ اقدامی فروگذار نمی‌کنند.

یکی از حربه‌های این اقلیت پر سروصدا موضوع آلودگی هواست که هر ساله کلان شهرهای کشور دچار آن می‌شوند و همه به خوبی به این امر واقف‌اند که حل این معضل در صورت پیدا کردن راه حل‌های درست و همکاری همه‌ی نهادهای مرتبط با آن احتیاج به زمانی بیش از ده سال دارد. این جماعت با موج سواری بر روی این موضوع، هر ساله در این فصل از سال هجمه رسانه‌ای خود را علیه این سازمان آغاز میکنند.

آن‌ها به گونه‌ای با این معضل روبرو می‌شوند که گویی پیش از دولت روحانی اساسا معضلی به نام آلودگی هوا در کشور نبوده است به طوری که در سال گذشته دلواپسان هسته‌ای که در آن روزها دلواپس آلودگی هوا شده بودند به نشانه‌ی اعتراض با ماسک به مجلس می‌رفتند، بیانیه امضا می‌کردند و آلودگی هوا را ‌‌‌بی سابقه‌‌‌ می‌نامیدند، به دروغ نرخ رشد مرگ و میر در این دو ماه را بیشتر از مدت مشابه سالهای پیش عنوان کردند، جناب حدادِ شاعر در فراغ باران و از درد آلودگی هوا شعر می‌سرود، صداوسیمایشان هم فعال‌تر از همیشه لحظه به لحظه از شرایط بحرانی هوا گزارش تهیه می‌کرد و اصرار هم داشت که بر خلاف گذشته به جای میانگین شاخص آلودگی هوا در ایستگاه‌های مختلف ایستگاهی که بالاترین عدد را نشان می‌دهد اعلام کند، رسانه‌های این جریان هم که فرصت خوبی یافته بودند روحانی را به برکناری ابتکار تشویق می‌کردند و کیست که نداند مشکل این رسانه‌ها با معصومه ابتکار در جای دیگری غیر از محیط زیست است.

با نگاهی به شاخص‌های پارسال و مقایسه‌ی آن با همین دوره‌ی زمانی در سال 91 می‌توانیم به نتایج جالبی برسیم و به این پرسش‌ها فکر کنیم که آیا به واقع آلودگی هوا در سال 94 ‌‌‌بی سابقه‌‌‌ بود؟ و این همه دلواپسی یک نمایش بود یا واقعیت؟ برای این کار باید به آرشیو سایت ‌‌‌شرکت کنترل کیفیت هوای تهران‌‌‌ وابسته به شهرداری تهران مراجعه کنیم و مقایسه‌ای داشته باشیم بین این دوره‌ی زمانی با مدت مشابه در سال 91. این مقایسه این نتایج را به همراه دارد:

تعداد روزهای ناسالم برای همه‌ی گروه‌ها؛ سال 91: 7 روز / سال 94: 3 روز
تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس؛ سال 91: 32 روز / سال 94: 38 روز
تعداد روزهای سالم و پاک ؛ سال 91: 21 روز سالم + 0 روز پاک / سال 94: 16 روز سالم + 3 روز پاک
همانطور که ملاحظه می‌کنید در سال 91، 2/3 برابر بیش از سال 94 شاهد روزهای ناسالم برای همه‌ی گروه‌ها بودیم. در تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس و تعداد روزهای سالم و پاک نیز تقریبا تعداد روزها برابر است با این تفاوت که در این دوره‌ی زمانی در سال 94 شاهد سه روز پاک که کمترین وضعیت آلودگی هواست هم بوده‌ایم در حالی که در سال 91 این عدد صفر است.
از این جالب‌تر میانگین AQI (شاخص کیفیت هوا) در هر روز است. این شاخص در آذر و دی سال 91 به شکل میانگین در هر روز عدد 112/4 را نشان می‌دهد و در مدت مشابه در سال 94 به عدد 109/6 رسیده است. (هر چه به صفر نزدیک‌تر باشد وضعیت مطلوب‌تر است)

همانطور که شاخص‌ها به خوبی نشان می‌دهد در بدبینانه‌ترین تفسیر ممکن از این اعداد هم وضعیت آلودگی هوا در سال 94 بدتر از سال 91 نشده است. به نظر می‌رسد که بهتر است همه یاد بگیریم که فقط در حوزه‌ی سیاست با عینک سیاست، وقایع را مشاهده و تحلیل کنیم و در هر حوزه‌ای از این عینک استفاده نکنیم. راه نقد و اعتراض به مسئولان را می‌توان بدون آلودن شدن به دروغ هم پیمود.