گروه جامعه: دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: در راستای اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مجتمعهای آموزشی حیات طیبه و بزرگ مقیاس میتوانند به مدارس نمونه در سطح کشور تبدیل شوند و اجرای برنامههای آموزشی و پرورشی در این مدارس امکانپذیر است، دانشآموزان نیز در این مدارس میتوانند کارگروهی را یاد بگیرند و با مسئولیتهای فردی و اجتماعی در کلاس درس و مدرسه آشنا شوند.به گزارش ایسنا، محمود امانیطهرانی
با اشاره به اینکه فضای فیزیکی به عنوان یکی از اجزای محیط یادگیری بر کیفیت آموزش و همچنین میزان یادگیری تاثیر بسزایی دارد و از عوامل مهم و مؤثر بر یادگیری و جزء جدایی ناپذیر فرایند تدریس محسوب میشود، در باره ساخت مجتمعهای آموزشی حیات طیبه و مدارس بزرگ مقیاس اظهار کرد: ساخت مدارس در کشور به شکل قابل توجهای رشد داشته است، سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور اکنون به سمت ساخت «مجتمع های آموزشی»، «مجتمعهای حیات طیبه» و «مدارس بزرگ مقیاس» رفته است که مطابق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در حال انجام است.وی افزود: از دو منظر میتوانیم به فلسفه مجتمعهای آموزشی حیات طیبه و بزرگ مقیاس نگاه کنیم، یکی مصوبه ۸۴۱ شورای عالی آموزش و پرورش است که در آن مجتمع آموزشی مورد توجه است و منظر دوم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که به مسئله تعلیم و تربیت میپردازد، البته اینها مصوباتی هستند که از نظر مفهومی و محتوایی با هم سازگاری درونی دارند. دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش تصریح کرد: بحث اصلی این است ما برای اینکه به آثار و نتایج تربیتی مشخص برسیم، باید بین دورههای تحصیلی هماهنگی ایجاد کنیم، یعنی اگر فعالیتی از نقطهای شروع میشود باید تا نقطه به نتیجه رسیدن مورد توجه قرار بگیرد. در چنین مجتمعهای آموزشی با مدیریت یکپارچه این امکان ایجاد میشود که یک برنامهریزی برای رشد و آموزش مستمر، موثر و پایدار برای دانشآموزان در طول دوران تحصیل، از دوره پیشدبستان تا پایان دوره متوسطه دوم انجام شود.
امانی ادامه داد: این امکان ابعاد مختلفی را در بر میگیرد، مثلا اگر مدرسه بخواهد دست به طراحی برنامههای ویژه مدرسه (طرح بوم) بزند، میتواند برنامههای ویژه خود را ۱۲ ساله طراحی کند و یک روندی را بهوجود بیاورد که به برندسازی منجر شود. یعنی بگویند این مدرسهای است که افزون بر برنامههای درسی عمومی، دانشآموزان را در این زمینههای خاص به توانمندیهایی میرساند، پس یک جنبه بسیار جدی این کار مدیریت برنامهریزی یکپارچه است.وی با بیان اینکه در مجتمعهای آموزشی بزرگ مقیاس امکانات بهتری مهیاست گفت: اصولا مدارسی که از مقیاس بزرگ برخوردارند امکانات، فرصتها و توانمندیهایی پیدا میکنند که مدارس کوچک به ندرت به این امکانات دسترسی پیدا دارند و این امکانات کمک میکنند که مدیر مدرسه در باب برنامهریزی، سازماندهی، اجرا و ارزشیابی، عملکرد بهتری داشته باشد. فرض کنید چنین مدارسی دارای یک سالن با سن مناسب هستند، خوب این سالن به اجرای برنامههای فرهنگی و هنری کمک میکند. دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش افزود: همچنین میتوانند از این سالن برای آموزش خانوادهها یا میزبانی از جامعه محلی استفاده کنند، وقتی جامعه محلی به کمک مدرسه میآید به رشد خودش و مدرسه کمک میکند. این دو جنبه برنامهریزی صفر تا ۱۲ و امکانات جدید و مقیاس بزرگ کمک میکنند این مدارس ویژه و برجسته شوند. از چه جهت ویژه شوند، ما میگویم در راستای اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، یعنی این مدارس میتوانند به مدارس نمونه در سطح کشور تبدیل شوند و اگر کسی میخواهد بررسی کند که سند تحول بنیادین آموزش و پرورش چه دانشآموزانی تحویل جامعه میدهد، چه برنامهها و چه الگوهای مدیریتی اجرا میشود، میتواند به سرغ این مدارس برود. از نگاه من به مدیریت این مدارس باید به طور ویژه نگریست و افرادی توانمند به مدیریت این مدارس گمارده شوند که به جایگاه خود واقف باشند و آن را باور داشته باشند و اختیارات خود را بشناسند، مدیران این مدارس باید در حد معاون مدیرکل آموزش و پرورش استان باشد. وی با تاکید بر اینکه باید به مدیران مجمتعهای آموزشی حیات طیبه و بزرگ مقیاس اختیارات تفویض کرد و در مقابل از آنها مسئولیت خواست اظهار کرد: باید شبکه ارتباطی بین مدیران این نوع مدارس در کشور ایجاد شود تا ضمن اطلاع از برنامههای یکدیگر، همافزایی داشته باشند، در طول سال چند جلسه حضوری یا آنلاین برگزار کنند تا یک جامعه پویا و زنده ایجاد شود، نه اینکه شاهد باشیم امروز مدرسهای بزرگ مقیاس، با معماری زیبا و همه امکانات ساخته و تحویل آموزش و پرورش میشود، اما مدتی بعد مدیری میآید که از فلسفه ساخت این مدارس آگاه نیست و شروع به ایجاد سیم خاردار بین این بخشها و جدا کردن آنها میکند و این مدارس از فلسفه وجودی دور میشود.
امانی درباره «حیات طیبه» که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر آن تاکید شده اینگونه توضیح داد: حیات طیبه یک آرمان است، این آرمان وقتی که به کف مدارس میآید باید تبدیل شود به اهدافی که نزدیک شدن به آنها، آن آرمان را محقق میکند. حیات طیبه آرمانی است که همه انبیاء الهی برای آن مبعوث شدند، همه مربیان بزرگ، پدران و مادران، علما، مصلحان اجتماعی آمدهاند کمک کنند به اینکه انسان یک زندگی در چارچوبهای اخلاقی، عملی، اجتماعی و علمی، اقتصادی داشته باشد که با چارچوب آموزش و پرورش معیار اسلامی و الهی که در همه ادیان الهی متجلی است، خود را تطبیق دهد. وی با اشاره به اینکه در کف مدرسه آموزش و پرورشی که میخواهد دانشآموزان را به آن حیات طیبه برساند، طبق ادبیات سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به تربیت تمام ساحتی ترجمه میشود، افزود: تربیت تمام ساحتی یعنی یک رشد متوازن در عرصههای مختلف وجود آدمی، انسان بعد اخلاقی، اعتقادی، دینی، علمی، هنری و ... دارد، این رشد متوازن متصل می شود به محیط رشد دهنده، اگر یک محیطی با امکانات محدود و کوچک بود، پارهای از این امکانات رشد فراهم نمیشود، اما اگر محیطی غنی، فربه و آکنده از موقعیتهای یادگیری بود، این رشد محقق میشود.
به گفته امانی، دستیابی به اهداف عالی در هر یک از ساحتها نیارمند موقعیتهای یادگیری موثر است، موقعیت یادگیری یعنی نقطهای که دانشآموز وارد آن میشود، محتوایی بر او عرضه میشود و فعالیتهایی انجام و اتفاقاتی رخ میدهد، کنشگری دارد و واکنش نشان میدهد، با همسالان خودش فعالیتهایی انجام میدهد و به بیرون خودش بازخورد میدهد و نهایتا به یک رشدی میرسد. چارچوب دانش آموز پس از استفاده از موقعیت یادگیری با پیش از آن، از نظر شناختی، عاطفی، تفکری، ایمانی، عملی، عقلانی و علمی تفاوت کرده است.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در باره نقش مدارس بزرگ مقیاس و مجتمعهای آموزشی در افزایش کیفیت آموزش و پرورش دانشآموزان نیز گفت: قطعا اگر ما بتوانیم اندازه مدارسمان را افزایش و به مدارس بزرگ مقیاس تغییر دهیم به معنای این است امکانات بیشتری برای رشد متنوعتر دانشآموزان بهوجود آوردهایم. دانشآموزان در مدارس کوچک حق انتخاب زیادی ندارند، زیرا امکانات آن محدود است، اما در مدارس بزرگ مقیاس یا مجتمعهای آموزشی امکانات بیشتری فراهم است و دانشآموزان حق انتخاب دارند.امانی با بیان اینکه در طراحی و ساخت مدارس بزرگ مقیاس و مجتمعهای آموزشی در مناطق کم برخوردار باید به موضوع حضور شبانهروزی بخشی از دانشآموزان توجه شود، تصریح کرد: البته نکته بسیار مهم قبل از ساخت مدارس، بحث مکانیابی است که نیاز به آمایش سرزمینی دارد تا نقطهای که مدرسه در آن ساخته میشود، نقطهای بهینه باشد و بهترین دسترسیها، امکانات و فضای محلی اطراف را برای خودش فراهم کند. البته این موضوع صفر تا صدش در اختیار سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور نیست، اما باید به جمعیت دانشآموزی که مجتمع آموزشی یا مدارس بزرگ مقیاس میتوانند تحت پوشش قرار دهند نیز توجه شود تا موجب اتلاف منابع نشود.