گروه اقتصادی: یک کارشناس اقتصادی بر این باور است که ریشه اصلی اعتراضات اخیر اقتصادی است و تبعیضهایی که علیه زنان در بخشهای استخدام و کسب درآمد و سایر بخشهای اقتصادی شده است در کنار سایر تنگنظریهای فرهنگی و اجتماعی زمینه ناآرامیهای اخیر را فراهم آورده است.
مرتضی افقه، عضو هیئت علمی دانشگاه چمران، در پاسخ به این پرسش که آیا در پس ناآرامیهای اخیر علتی اقتصادی نهفته است یا خیر؛ گفت: «متأسفانه آدرس غلطدادنها و فرافکنیها تنها خود دولتمردان را گمراه خواهد کرد و قطعاً ریشه اصلی این اعتراضات و منبع اولیه آن ممنوعیتها و اجحافهای اقتصادی بوده و تبعیضهایی که در انتصابها و گزینشها وجود دارد و ناشایستهسالاری که حاکم است.»وی در ادامه افزود: «دانشجویان زمانی که میبینند با زحمت بسیار درس میخوانند اما استخدامی در کار نیست و حتی با قبولی در امتحانات سهمیه مانع سرکار رفتن آنها خواهد شد، ناامید خواهند شد. در کنار این ناامیدی تنگنظریهای فرهنگی و اجتماعی که در دولت اخیر به اوج رسیده نیز بهصورت متراکم در اعتراضات اخیر بروز پیدا کرده است.»
صراحتاً اعلام میدارند که زنان را استخدام نخواهند کرد
افقه در ادامه افزود: «تنگنظریهای فرهنگی و اجتماعی بهحدی رسیده است که بسیاری از بانکها اعلام میدارند که تنها آقایان را استخدام میکنند و خانمها هزینه میکنند و وقت صرف میکنند و متخصص میشوند و این ظلمی است که به آنها میشود و در نهایت صراحتاً اعلام میشود که استخدام نخواهند شد. اینها مجموع عواملی است که وضعیت روحی متراکمی را ایجاد کرده است که بهصورت انفجاری و طغیان خود را در این اعتراضات نشان میدهد.»
این کارشناس اقتصاد کلان در ادامه گفت: «برای نشاندادن این نابرابریها خیلی نیازی به آمار نیست؛ زیرا در بخشهای پرداخت و استخدام و غیره و بسیار آشکار است.»این استاد دانشگاه در ادامه افزود: «بهطور کلی متأسفانه نظام صنفی موجود ضد فعالیتهای زنان است و نظام کهنه و فرسودهای است که با وضعیت امروز جامعه سنخیتی ندارد و بهجز قوانین تبعیضآمیزی که وجود دارد این نوع نگاهی که زنان تنها کارشان در خانه است و فشاری که ناشی از این نگاه فرهنگی ایجاد میشود عارضه روحی و روانی بر دختران و زنان ایجاد کرده و در کنار آنها سایر ممنوعیتها مانند ممنوعیتهای سرگرمی باعث ایجاد موجی شده است که در حال حاضر شاهد آن هستیم و ما امیدواریم که حداقل دولتمردان متوجه بشوند که با این نگاه تبعیضآمیز چه در حوزه اقتصادی و یا چه در حوزه اجتماعی نمیشود در لحظهای که تمام مردم به اطلاعات در سراسر جهان دسترسی دارند به این شیوه کشور را اداره کرد.»
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که موانع بر سر راه زنان برای فعالیتهای اقتصادی چه آسیبی به کشور خواهد زد؛ گفت: «در وهله اول اقتصاد و روند توسعه دچار مشکل میشود؛ زیرا شما در نظام تبعیض دارید و در این تبعیض نفع برای نیروهای ناکارآمد است و از لحاظ کمی خود را از ۵۰ درصد نیروی کار محروم میکنید، ۵۰ درصدی که مانند آقایان شایستگان در بین آنها وجود دارد که از جنس مخالف حتی در برخی امور برتر نیز هستند.»
افقه در ادامه گفت: «این محرومکردن مردم جامعه و کشور از استعدادهای خود کشور است زمانی که درصد قابلتوجهی از استعدادهای زنان را به هر دلیلی حذف کنید و مانع از حضور و پرورش آنها شوید ضمن اینکه خود این افراد متضرر میشوند زیان اصلی را جامعه میبینند.»این استاد دانشگاه در ادامه در پاسخ به این پرسش که مهاجرت گسترده زنان چه آسیبهایی به اقتصاد کشور خواهد زد؛ افزود: «بهطور کلی زمانی که جوانان چه دختر و چه پسر آینده خود را تیره و تار و مبهم ببینند، استعدادهای پرورش یافته و تخصص پیدا کرده در سنین بازدهی به کشورهای دیگر بهخصوص کشورهای پیشرفته مهاجرت میکنند و در این بین تبعیضها یک محرک قویتری برای گروهی از زنان است که به این مهاجرت دامن میزند؛ زیرا علاوه بر محرومیتهای معمولی که دامنگیر همه جوانان شده است محرومیتهای تبعیضآمیز خروج زنان را بیشتر کرده و این به آن معناست که بخش اصلی از سرمایه کشور که همین جا پرورش پیدا کردهاند دودستی تقدیم کشورهایی میشوند که ما آنها را دشمن میپنداریم.»