توافق حاصل نشد، تمديد مذاكرات

نشست مشترک ظریف و اعضای گروه 5+1 به پایان رسید. دستاورد این نشست تمدید زمان مذاکرات تا 10 تیرماه سال 1394 (1 جولای 2015) است. بر اساس اطلاعات به دست آمده مذاکرات به زودی آغاز شده و طی هفته های آینده برای دستیابی به توافقات مذاکرات نیز از سرگرفته خواهد شد.

«جن ساکی» تصریح کرد: یک توافق قابل قبول در دسترس است، مسئله این است که آیا ما به زمان بیشتر نیاز داریم و این چیزی است که ما قرار است ساعات پایانی مذاکرات را صرف آن کنیم. هیچ کس خواستار از هم پاشیده شدن مذاکرات نیست. همه می‌خواهند به نقطه‌ای برسند که دو طرف بتوانند آن را بپذیرند. اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در حالی مطرح شده است که خبرگزاری رویترز به نقل از مقامات نزدیک به مذاکرات از تمدید مذاکرات هسته‌ای تا ۱۵ دسامبر خبر داده‌اند.

خبرگزاری انگلیسی رویترز به نقل از یک منبع نزدیک به مذاکرات از احتمال از سرگیری مذاکرات ایران و 1+5 در نیمه دسامبر در عمان خبر داد. این منبع در ادامه افزود که ایران نباید در این برهه زمانی انتظار تسهیل تحریم‌ها را داشته باشد. دیپلمات درگیر در فرآیند مذاکرات اعلام کرد: "برخی پیشرفت‌ها حاصل شده است. اما ما باید برخی از مسائل را با پایتخت‌های خودمان در میان بگذاریم. ما بار دیگر قبل از سال جدید دیدار خواهیم کرد. این یک فرآیند ادامه دارد است." خبر رویترز در حالی منتشر می‌شود که بر اساس گزارشات یک مقام ایرانی نیز اعلام کرده است مذاکرات هسته‌ای بر مبنای توافق موقت ژنو که سال گذشته در چنین روزی (3 آذر) منعقد شد، تمدید خواهد شد.

یک روزنامه آمریکایی هم گزارش کرد با رسیدن مهلت ۲۴ نوامبر، رسیدن به توافق نهایی هسته ای بین ایران و ۱+۵ امکان پذیر نیست و احتمال تمدید مذاکرات وجود دارد. «وال استریت ژورنال» گزراش کرد که مقامات آمریکایی استدلال می کنند که بعد از یکسال مذاکرات مستقیم، حفظ بهبود رابطه با تهران به شکست مذاکرات و بروز تنش در خاورمیانه ای که از پیش متزلزل بود، ترجیح داده می شود.

با این حال، تمدید مذاکرات ظاهراً با مقاومت سخت دو حزب جمهور ی خواه و دموکرات کنگره روبرو خواهد شد زیرا معتقدند که آنچه که در یکسال گفت وگو به دست نیامده است چطور ظرف چند ماه دیگر حاصل خواهد شد. بر اساس این گزارش، «جان کری» وزیر خارجه آمریکا از ایده تمدید مذاکرات حمایت می کند و یکی از مقامات ارشد آْمریکا می گوید: «تمرکز ما روی برداشتن گام هایی به سوی رسیدن به یک توافق است اما طبیعی است که 24 ساعت مانده به مهلت 24 نوامبر، ما درباره طیفی از گزینه ها بحث کنیم......تمدید یکی از این گزینه ها است.

این مقام آمریکایی افزود: «جای تعجب نیست که ما همچنین در خصوص گزینه‌ها با مقامات ایرانی وارد تعامل شدیم. این به مفهوم آن نیست که ما بحث درباره طیف گسترده‌ای از موضوعات دشوار را ادامه نمی‌دهیم و تمامی تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا پیشرفت‌هایی را در زمینه تمامی موضوعاتی که می‌بایست بخشی از توافق جامع باشد، حاصل آوریم.

آمریکا و گروه 1+5 سال گذشته میلادی به توافق موقت تحت عنوان «برنامه اقدام مشترک» رسیدند و طبق آن بخشی از برنامه هسته‌ای ایران در قبال کاهش اندک تحریم‌ها متوقف شد و قرار شد مذاکرات به مدت 6 ماه برای رسیدن به راه‌حل جامع هسته‌ای ادامه داشته باشد اما از آنجایی که بعد از پایان دوره 6 ماهه توافقی حاصل نشد، مذاکرات برای یک مهلت 4 ماهه تا 24 نوامبر (3 آذرماه) تمدید شد.

علیرغم آنکه امشب مهلت 4 ماهه به پایان می‌رسد، طرفین مذاکره گفته‌اند که رسیدن به توافق امکانپذیر نیست و ممکن است به یک توافق سیاسی برسند و مذاکرات مجدداً برای دومین بار تمدید شود. با اینحال وال استریت ژورنال گزارش کرد که کارشناسان مستقل ابراز تردید کرده‌اند که تمدید مذاکرات بتواند به ایران و غرب اجازه دهد تا اختلافاتشان را مورد بررسی قرار دهند.

«مارک کرک پاتریک» مقام سابق وزارت خارجه آمریکا که از نزدیک برنامه هسته‌ای ایران را در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک لندن دنبال می‌کند درباره تمدید مذاکرات می‌گوید: «فکر نمی‌کنم تمدید مذاکرات بتواند غلبه بر موانعی که آنها نتوانستند ظرف چهار ماه اخیر مذاکرات فشرده بر آنها غلبه کنند را ساده‌تر کند.»

وی با اینحال ادامه داد: «به طور قطع تمدید مذاکرات بسیار بسیار بهتر از بازگشت به جایگاه اول سانتریفیوژهای بیشتر و تحریم‌های بیشتر است.» یکی از مقامات غربی در مذاکرات وین می‌گوید: تیم مذاکره‌کننده ایران که در وین است، انسانهایی باز و خوب هستند که به بهترین نحو آنچه را که می‌توانند، انجام می‌دهند.

مقامات آمریکایی اعلام کردند که کری به مدت چهار ساعت با وزیر خارجه ایران در روز گذشته دیدار و گفت‌وگو کرد و وزرای خارجه انگلیس، فرانسه، روسیه، آلمان و عربستان سعودی نیز وارد وین شدند و «وانگ یی» وزیر خارجه چین نیز صبح امروز وارد وین شد و قرار است وزرای خارجه گروه 1+5 به همراه ایران امروز در وین تشکیل جلسه دهند.

طبق این گزارش، مانع مهم رسیدن به توافق جامع نهایی، ظرفیت آینده ایران برای تولید سوخت هسته‌ای و سرعت لغو تحریم‌های ایران می‌باشد. وال استریت ژورنال گزارش کرد علیرغم آنکه گمانه‌زنی‌هایی درباره تمدید مذاکرات می‌شود اما مقامات مذاکره‌کننده معتقدند که شرایط تمدید احتمالاً پیچیده خواهد بود و احتمالاً شامل محرک‌های بیشتر اقتصادی ایران می‌شود و این در حالی است که جمهوری‌خواهان با این انگیزه‌ها مخالف هستند و به دنبال تحریم‌های بیشتر علیه ایران می‌باشند.