تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۲ ساعت ۱۹:۰۱
کد مطلب : ۱۴۲۶۹۰
دو یادآوری درباره دیپلماسی ایران
محمد توکلی
هفته گذشته و پس از عدم حضور نماینده‌ای از وزارت امور خارجه در مناظره هسته‌ای برگزار شده در برنامه تلویزیونی دلواپس پسند «ثریا» در یادداشتی با عنوان «مسیر نادرست وزارت امور خارجه» از خالی کردن میدان توسط مسئولان دستگاه دیپلماسی کشور و ایجاد فرصت و مجال مطرح شدن نقدهای تکراری طیف تندرو در میدانی یکطرفه از سوی آنان انتقاد شد. اما این بار شاهد آن بودیم که مسئولان وزارت امور خارجه حضور در یک برنامه دلواپس پسند دیگر در شبکه افق را که ملک طلق تندروها هم هست به سکوت و عدم حضور‌ترجیح دادند. صحبت از حضور عباس عراقچی، رییس ستاد پیگیری اجرای برجام در برنامه «جهان آرا» است.
برنامه‌ای که در بیشتر اوقات تبدیل به‌تریبون یکطرفه وحید یامین پور و رفقای او شده است. حضور عراقچی در برنامه این «مجری منتقد» که حتی در دوران پر تلاطم انتخابات88 هم ابایی از بیان مواضع افراطی خود در برنامه‌های صداوسیما نداشت و بنزین بر روی آتش اختلافات می‌ریخت به نوعی اولین مواجهه رودروی مسئولان ارشد مذاکرات هسته‌ای با دلواپسان بود. درباره آنچه در این برنامه مطرح شد سخن بسیار است و می‌توان از زوایای مختلفی به آن پرداخت اما شاید مهمتر از آنچه در متن این برنامه گذشت دو یادآوری کوچک به جناح تندرو و همچنین مسئولان وزارت امور خارجه به بهانه این برنامه باشد.
1ـ باید به طیف تندرو یادآوری کرد که در زمان حضور شش ساله آنان در مذاکرات هسته‌ای که نتیجه‌ای جز تحریم‌های اثرگذار بر معیشت مردم، انتقال پرونده هسته‌ای به شورای امنیت، قرار گرفتن ذیل فصل هفت منشور ملل متحد که بهانه‌ای برای برخورد نظامی است و. . . نداشت حتی یک کلمه هم در نقد مذاکرات و به طور کلی عملکرد سیاست خارجی دولت در حوزه هسته‌ای در نشریات و رسانه‌های آن دوران پیدا نمی‌شود.
نه تنها از نقد خبری نیست بلکه شاهد بودیم که پس از هر دور مذاکرات هسته‌ای رسانه‌ها موظف بودند تنها خبر رسمی ارسال شده از سوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را بازتاب دهند و هر نوع حاشیه نگاری از مذاکرات ممنوع بود. اما امروز و با وجود آنکه بیشتر از دو سال از اعلام موافقت ارکان نظام با توافق هسته‌ای می‌گذرد همچنان به طور روزانه مقالات انتقادی نسبت به برجام، مذاکرات هسته‌ای و سیاست خارجی دولت اعتدال در رسانه‌های منتشر می‌شود، خبرهایی جعلی در این حوزه بدون هیچ نوع محدودیت در رسانه‌ها دیده می‌شود، مستندهایی علیه دولت مستقر و تیم مذاکره کننده در پرمخاطب‌ترین ساعت‌ها و شبکه‌های تلویزیونی از رسانه‌ای که قرار بود «رسانه ملی» باشد منعکس می‌شود، مخالفان دولت با خیالی آسوده در برنامه‌های مختلف تلویزیونی حاضر می‌شوند و به نقد برجام می‌پردازند، تجمعات اعتراضی نیز در هنگام مذاکرات سخت هسته‌ای به راحتی از سوی دلواپسان برگزار می‌شد و. . .
این دو وضعیت از آن جهت یادآوری شد که برخی دلواپسان حافظه جمعی مردم را دست کم نگیرند و نمایش مظلوم نمایی راه نیندازند و دو دیگر آن که اگر روزی به نهادهای انتخابی بازگشتند بپذیرند که ایجاد دیکتاتوری رسانه‌ای بیشتر از همه به ضرر خودشان خواهد شد.
2ـ و دومین یادآوری به مسئولان دستگاه دیپلماسی دولت است و آن اینکه دیپلمات‌های حاضر در وزارت امور خارجه به خوبی از قوّت توافق هسته‌ای و ضعف منتقدان در این موضوع آگاه هستند. در نتیجه عدم حضور چند ساله آنان در چنین برنامه‌های مناظره گونه‌ای بیشتر از همه به ضرر دستگاه سیاست خارجی کشور شده است، به طوری که این گونه تبلیغ می‌شود که گویی آن‌ها توان دفاع از برجام و به طور کلی سیاست خارجی دولت میانه رو را ندارند، این در حالی است که در همین برنامه اخیر با حضور معاون وزیر امور خارجه ضعف و جهالت طیف دلواپس برای مخاطبان روشن شد. بنابراین چنین حضورهایی هر چه بیشتر باشد امکان روشنگری بیشتر شده و همچنین ضعف استدلال طیف تندرو بیشتر از قبل آشکار خواهد شد.
هفته گذشته و پس از عدم حضور نماینده‌ای از وزارت امور خارجه در مناظره هسته‌ای برگزار شده در برنامه تلویزیونی دلواپس پسند «ثریا» در یادداشتی با عنوان «مسیر نادرست وزارت امور خارجه» از خالی کردن میدان توسط مسئولان دستگاه دیپلماسی کشور و ایجاد فرصت و مجال مطرح شدن نقدهای تکراری طیف تندرو در میدانی یکطرفه از سوی آنان انتقاد شد. اما این بار شاهد آن بودیم که مسئولان وزارت امور خارجه حضور در یک برنامه دلواپس پسند دیگر در شبکه افق را که ملک طلق تندروها هم هست به سکوت و عدم حضور‌ترجیح دادند. صحبت از حضور عباس عراقچی، رییس ستاد پیگیری اجرای برجام در برنامه «جهان آرا» است.
برنامه‌ای که در بیشتر اوقات تبدیل به‌تریبون یکطرفه وحید یامین پور و رفقای او شده است. حضور عراقچی در برنامه این «مجری منتقد» که حتی در دوران پر تلاطم انتخابات88 هم ابایی از بیان مواضع افراطی خود در برنامه‌های صداوسیما نداشت و بنزین بر روی آتش اختلافات می‌ریخت به نوعی اولین مواجهه رودروی مسئولان ارشد مذاکرات هسته‌ای با دلواپسان بود. درباره آنچه در این برنامه مطرح شد سخن بسیار است و می‌توان از زوایای مختلفی به آن پرداخت اما شاید مهمتر از آنچه در متن این برنامه گذشت دو یادآوری کوچک به جناح تندرو و همچنین مسئولان وزارت امور خارجه به بهانه این برنامه باشد.
1ـ باید به طیف تندرو یادآوری کرد که در زمان حضور شش ساله آنان در مذاکرات هسته‌ای که نتیجه‌ای جز تحریم‌های اثرگذار بر معیشت مردم، انتقال پرونده هسته‌ای به شورای امنیت، قرار گرفتن ذیل فصل هفت منشور ملل متحد که بهانه‌ای برای برخورد نظامی است و. . . نداشت حتی یک کلمه هم در نقد مذاکرات و به طور کلی عملکرد سیاست خارجی دولت در حوزه هسته‌ای در نشریات و رسانه‌های آن دوران پیدا نمی‌شود.
نه تنها از نقد خبری نیست بلکه شاهد بودیم که پس از هر دور مذاکرات هسته‌ای رسانه‌ها موظف بودند تنها خبر رسمی ارسال شده از سوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را بازتاب دهند و هر نوع حاشیه نگاری از مذاکرات ممنوع بود. اما امروز و با وجود آنکه بیشتر از دو سال از اعلام موافقت ارکان نظام با توافق هسته‌ای می‌گذرد همچنان به طور روزانه مقالات انتقادی نسبت به برجام، مذاکرات هسته‌ای و سیاست خارجی دولت اعتدال در رسانه‌های منتشر می‌شود، خبرهایی جعلی در این حوزه بدون هیچ نوع محدودیت در رسانه‌ها دیده می‌شود، مستندهایی علیه دولت مستقر و تیم مذاکره کننده در پرمخاطب‌ترین ساعت‌ها و شبکه‌های تلویزیونی از رسانه‌ای که قرار بود «رسانه ملی» باشد منعکس می‌شود، مخالفان دولت با خیالی آسوده در برنامه‌های مختلف تلویزیونی حاضر می‌شوند و به نقد برجام می‌پردازند، تجمعات اعتراضی نیز در هنگام مذاکرات سخت هسته‌ای به راحتی از سوی دلواپسان برگزار می‌شد و. . .
این دو وضعیت از آن جهت یادآوری شد که برخی دلواپسان حافظه جمعی مردم را دست کم نگیرند و نمایش مظلوم نمایی راه نیندازند و دو دیگر آن که اگر روزی به نهادهای انتخابی بازگشتند بپذیرند که ایجاد دیکتاتوری رسانه‌ای بیشتر از همه به ضرر خودشان خواهد شد.
2ـ و دومین یادآوری به مسئولان دستگاه دیپلماسی دولت است و آن اینکه دیپلمات‌های حاضر در وزارت امور خارجه به خوبی از قوّت توافق هسته‌ای و ضعف منتقدان در این موضوع آگاه هستند. در نتیجه عدم حضور چند ساله آنان در چنین برنامه‌های مناظره گونه‌ای بیشتر از همه به ضرر دستگاه سیاست خارجی کشور شده است، به طوری که این گونه تبلیغ می‌شود که گویی آن‌ها توان دفاع از برجام و به طور کلی سیاست خارجی دولت میانه رو را ندارند، این در حالی است که در همین برنامه اخیر با حضور معاون وزیر امور خارجه ضعف و جهالت طیف دلواپس برای مخاطبان روشن شد. بنابراین چنین حضورهایی هر چه بیشتر باشد امکان روشنگری بیشتر شده و همچنین ضعف استدلال طیف تندرو بیشتر از قبل آشکار خواهد شد.
