گروه سیاسی
حادثه رخ داده در پالایشگاههای آرامکو عربستان که سبب تاثیرات جدی در روزهای اخیر در بازار نفت شد با اظهارنظرهای مقامات آمریکایی وارد مرحلهای تازه شده است.
رییسجمهور و وزیر امور خارجه این کشور مدعی شدهاند که در پشت این حملات جمهوری اسلامی بوده است. این ادعای ترامپ و پمپئو با واکنش مقامات ایران روبرو شده و سخنگو و وزیر امور خارجه روایت آمریکاییها از حادثه آرامکو را «دروغ حداکثری» نامیدهاند. از طرف دیگر بن سلمان و بن زاید نیز روز گذشته در همین ارتباط گفتوگویی تلفنی داشتهاند که با وجود عدم انتشار جزییاتی از آن میتوان حدس زد که محتوای این مکالمه نیز در ادامه اظهارات مسئولان دولت ایالات متحده بوده باشد. همزمان با این رخداد مهم شاهد آن بودیم که سردار حاجیزاده از مقامات ارشد نظامی ایران تاکید کرده است که «نه ما و نه آمریکایی ها قصدی برای جنگ نداریم البته ممکن است نیروهای در میدان که در تماس با هم هستند، دست به چنین اقدامی بزنند که در این صورت ممکن است جنگی شروع شود»
حملات به پالایشگاه آرامکو عربستان که از یک سو حوثیها مسئولیت آن را پذیرفتهاند، از طرفی ایالات متحده در ادعایی جمهوری اسلامی را مسئول آن دانسته است و از سویی دیگر برخی خبرها از احتمال این حمله از خاک عراق حکایت دارد با آنچه فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران درباره احتمال وقوع برخورد نظامی به دلیل در تماس بودن نیروهای دو طرف که حاضر در میدان هستند در نگاه نخست دو موضوع مجزا و بی ارتباط با یکدیگر هستند اما شاید بتوان با نگاهی به «تصویر بزرگتر» میان این دو موضوع پلی برقرار کرد.
برای توضیح بیشتر یادآوری این نکته ضروری به نظر میآید که در ماههای اخیر و همزمان با بالا گرفتن تنشهای سیاسی و نظامی میان ایران و آمریکا به ویژه در منطقه خلیج فارس بسیاری هشدارهایی مبنی بر احتمال برخورد تصادفی نیروهای دو طرف را مطرح کرده بودند. موضوعی که با توجه به اظهارات اخیر سردار حاجیزاده میتوان گفت که ظاهرا در سطوح عالی تصمیمگیری در حوزههای نظامی و سیاسی نیز ظاهراً مورد توجه قرار گرفته است.
حال ارتباط این هشدار با حادثه اخیر آرامکو چیست؟ واقعیت آن است که گروههایی همچون حزبالله در لبنان، حشدالشعبی در عراق، فاطمیون افغانستان، انصارالله در یمن و تا حدودی حماس در فلسطین ذیل نظام سیاسی ایران تعریف میشوند. این موضوع حتی مورد قبول مسئولان رسمی کشور نیز است و امری مخفی و یا ادعایی از سوی بیگانگان نیست. اما از طرف دیگر همین گروهها نیز در برخی موارد نشان دادهاند که لزوماً هر آنچه انجام میدهند همراستا با منافع ملی ایران هم نیست و با وجود وابستگی و همراهی سیاسی با جمهوری اسلامی در بعضی مواقع مستقلاً تصمیمگیری کرده و آن را به مرحله اجرا میرسانند.
حال اگر تاکید حوثیها مبنی بر اعلام مسئولیت حمله به پالایشگاههای عربستان را بپذیریم نیز نمیتوان از تاثیر آن بر افزایش تنشها در منطقه غافل شد. سیاست رسمی دستگاه دیپلماسی کشور تاکید بر حل بحران یمن از مسیر گفتوگوهای یمنی - یمنی است. اگر همین راهکار مبتنی بر دیپلماسی را مصداق منافع ملی در این موضوع بدانیم باید گفت هر اقدامی از طرف هر گروه و کشوری که باشد و در این راستا قرار نگیرد خلاف منافع ملی ایران خواهد بود. این مهم از آن جهت اهمیتی دو چندان دارد که برخی طرفها که ضرر خود را از کاهش تنشها میان ایران و آمریکا میبینند نیز در پی بهانهای تازه برای افزایش تنشها هستند.