تاریخ مدفون شده در خانه‌های سنتی

حفظ و نگهداری مکان‌ها تاریخی یکی از وظایف مهم مسئولان آن کشور است که با این اقدام تاریخ و تمدن آن کشور را از خطر نابودی در امان می دارد، به عنوان مثال خانه‌های تاریخی در خراسان رضوی از جمله خانه داروغه، خانه ملک و خانه توکلی بازسازی شده اند که بیانگر اهمیت جایگاه این خانه های سنتی است.
 

برخی از بنا‌های تاریخی در خراسان رضوی متاسفانه هرکدام به دلیلی تخریب شده اند، مانند خانه پدر سنتور ایران پرویز مشکاتیان در نیشابور و  خانه شاعر معاصر انقلاب حسین ممتحنی معروف به حمید سبزواری، در سبزوار که می‌توانستند به گردشگری رونق ببخشند، اما تخریب آن‌ها باعث کاهش این رونق شده است.دلیل تخریب خانه پدر سنتور ایران به دست مالک آن بوده که بدون اطلاع دادن به مسئولان میراث فرهنگی تخریب شده است در عین حال اینکه، این خبر در لحظات پایانی به اطلاع آن‌ها رسیده که ۹۰ درصد این بنا ارزشمند انهدام شده است، اما خوشبختانه امکان بازسازی وجود دارد.بنای دیگر، تخریب بخشی از خانه حمید سبزواری است که پس از فوت او با وجود بستن قراردادی که خانه او محل موزه شعر شود، اما پس از گذشت سه سال هیچ اقدامی انجام نشد و همین سهل انگاری باعث بخشی از تخریب این بنا در بارندگی‌های پی در پی شده است.

اهمیت ماجرای تخریب خانه قدیمی مشکاتیان خبرنگار ما را بر آن داشت تا گفتگویی با رئیس کمیسیون حوزه گردشگری و مشارکت‌های اقتصادی شورای اسلامی نیشابور داشته باشد.محمدحسن زرندی رئیس کمیسیون حوزه گردشگری و مشارکت‌های اقتصادی شورای اسلامی نیشابور در گفت و گو با خبرنگار ما می گوید: شهردار نیشابور جلسات متعددی با مالکان اصلی خانه مشکاتیان داشت که این بنا به فضای فرهنگی و هنری تبدیل شود توافقات اولیه هم انجام شد، اما به دلیل مشکلات مالی شهرداری، مالکان که متقاضی دریافت وجه نقد بوده اند ولی این امکان پذیر نبوده است.او می‌افزاید: شهرداری هنگام صدور استعلام از این بنای تاریخی قید کرده است که این بنا دارای سوابق تاریخی است و هرگونه ساخت و ساز باید با هماهنگی و موافقت سازمان میراث فرهنگی انجام شود. اما متاسفانه در روز‌های آخر این بنا توسط مالک تخریب شد.رئیس کمیسیون حوزه گردشگری و مشارکت‌های اقتصادی شورای اسلامی نیشابور ادامه می‌دهد: در نیشابور چندین بنای ارزشمند دیگر هم وجود دارد که باید نقد و بررسی شود، شهرداری و شورای شهر امکان لازم را برای تملک و بازسازی این بنا‌ها ندارند، حداقل باید مجموعه وزارت  میراث فرهنگی و یا تشکل خصوصی همکاری کنند تا این بنا‌ها احیا شوند.ایرج اشرف زاده نماینده خانواده مشکاتیان نیز برای کار‌های ملکی بنای مشکاتیان در نیشابور گفت: استادان بزرگ و مشهور همچون شجریان، نوربخش و ناظری در این خانه رفت و آمد داشتند و هنرنمایی می کردند.او می‌افزاید: در تلاش‌هایی که طی ۱۰ سال اخیر کرده ایم و جلساتی با شورا و شهردار گذاشته ایم تا بتوانیم این خانه را به حالت سابق برگردانیم، اما به دلیل طولانی شدن این تلاش‌ها خانواده مجبور به فروش این بنای ارزشمند شدند.نماینده خانواده مشکاتیان ادامه می‌دهد: در قرارداد فروش این بنا ذکر شده بود که مالک جدید اجازه فروش، تفکیک و کوچک کردن قطعات را ندارد، اما علی رغم قرارداد در اقدامی در روز‌های تعطیل شروع به تخریب کرده است.

 

خانه حمید سبزواری شاعر معاصر انقلاب  که در معرض نابودی قرار دارد موضوع بعدی این گزارش است.محسن برآبادی رئیس پایگاه میراث فرهنگی و ثبت آثار تاریخی سبزوار در گفت و گو با خبرنگار ما  می گوید: برای حفظ و نگهداری خانه این شاعر گرانقدر، مسئولان ما در تلاش بودند که با جلسات پی در پی با وارث ها بنای ارزشمند شاعر معاصر انقلاب مرمت و در میراث فرهنگی ثبت شود، اما آن‌ها موافقت نکردند.او می‌افزاید: طبق پیشنهادی که به آن‌ها داده شد تفاهم نامه‌ای با یکی از دانشگاه‌های سبزوار انجام شد که این بنا به موزه فرهنگی هنری تبدیل شود، اما به دلیل مرمت و بازسازی طولانی و بارندگی‌های پی در پی، بخشی از این بنا تخریب شد.رئیس پایگاه میراث فرهنگی و ثبت آثار تاریخی سبزوار ادامه می‌دهد: این بنا از نظر معماری ارزشی ندارد، اما به دلیل مشهور بودن حمید سبزواری به لحاظ فرهنگی و هنری این بنا را ارزشمند کرده است به همین دلیل شهرداری با ایجاد طرحی به زودی آن دیوار را بازسازی خواهد کرد.هر اثر تاریخی در هرکجای کشور عزیزمان که باشد، کوله باری از تاریخ و تجربه و فرهنگ گذشتگان ما را بازگو می کند و پر است از قصه های انسانهای ارزشمندی که اینک در میان ما نیستند، لذا حفظ و نگهداری این بناهای تاریخی مدرسه ای برای آیندگان ماست که اگر امروز دست از مرمت و بازسازی آن برداریم برای فرداهای ما چیزی باقی نمی ماند، همین امر است که تعمیرات بناهای تاریخی امروزه از اهمیت بالایی برخوردار است.