تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۶ ساعت ۱۴:۳۴
کد مطلب : ۳۲۶۹۵۳
ترکمنستان یكی از اقتدارگراترین و سرکوبگرترین و فاسدترین حکومت‌های جهان
انتقال قدرت از پدر اسب‌سوار به پسر پرورش‌دهنده سگ
گروه بین الملل: معمولاً در کشورهایی چون ترکمنستان که احزاب سیاسی در آن وجود ندارند و انتخابات در آنها غیرآزاد و غیردموکراتیک است، با مرگ رئیس‌جمهور، قدرت به فرد دیگری واگذار می‌شود، اما با این حال، پیروزی سردار بردی‌محمداف در انتخابات ریاست جمهوری این کشور کاملاً قابل پیش‌بینی بود.این انتخابات به ۱۵ سال ریاست جمهوری قربانقلی بردی‌محمداف در ترکمنستان پایان داد و پسر ۴۰ ساله‌اش را جانشین او کرد.
در واقع، ترکمنستان به عنوان یکی از اقتدارگراترین و سرکوبگرترین و در عین حال فاسدترین حکومت‌های جهان، برای واگذاری قدرت از پدر به پسر، یکی از نمایشی‌ترین رأی‌گیری‌ها را در عرصه سیاست به اجرا گذاشت.پیشتر نیز هیچ انتخاباتی در ترکمنستان از سوی نهادهای بین‌المللی، منطبق با معیارهای بین‌المللی تشخیص داده نشده است.
اما سردار بردی‌محمداف با وجود اینکه بسیار عزیز و محبوب پدرش است، یکشبه به قدرت نرسیده و از سال ۲۰۱۶ تاکنون به تدریج همه مقام‌های مهم این جمهوری شوروی سابق را به دست گرفته است.
او سال ۱۹۸۱ در عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان به دنیا آمد و بر اساس زندگی‌نامه‌اش که از سوی نهادهای رسمی منتشر شده، به نظر می‌رسد در ابتدا برای به دست گرفتن مسئولیت‌هایی در حوزه کشاورزی پرورش یافته بود.سردار در دوران جوانی خود اداره یک سازمان دولتی را برعهده داشت که آبجو و مشروبات غیرالکلی را تولید می‌کرد.در سال ۲۰۰۶، با مرگ ناگهانی صفرمراد نیازف، اولین رئیس جمهور ترکمنستان، پدر سردار که یک دندانپزشک و وزیر بهداشت بود به قدرت رسید. از آن پس، مسیر حرفه‌ای سردار تغییر جدی کرد و به سمت مقام‌های بالای دولتی متمایل شد.
از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱، او در مسکو به تحصیل در رشته روابط بین‌الملل پرداخت و همزمان در سفارت ترکمنستان در روسیه، به یک مقام کلیدی رسید.سردار سپس به نمایندگی دائمی ترکمنستان در دفتر سازمان ملل متحد در ژنو مأمور شد و پس از مدتی، در وزارت خارجه و همچنین دفتر ریاست جمهوری ترکمنستان مشغول به کار شد.ورود رسمی او به سطوح عالی سیاست، به سال ۲۰۱۶ بازمی‌گردد؛ زمانی که او به عنوان نماینده مجلس انتخاب شد و از آن پس حضورش در رسانه‌های ترکمنستان نیز افزایش یافت.
همزمان قربانقلی بردی‌محمداف در تثبیت جایگاه پسرش در افکار عمومی، به او کمک کرد؛ مثلاً شبکه‌های تلویزیونی ترکمنستان تصاویری از قربانقلی بردی‌محمداف همراه با نوه‌اش -پسر سردار- در حال نواختن موسیقی یا برف‌بازی نشان می‌دادند که نشانه‌هایی از روابط نزدیک قربانقلی با پسرش بود و به شایعات درباره جانشینی سردار پس از بازنشستگی پدرش دامن می‌زد.
در سال ۲۰۱۸، بردی‌محمداف جوان با ۹۱ درصد آرا دوباره به عنوان نماینده پارلمان انتخاب شد؛ درصد آرای او یادآور درصد آرایی بود که برای پدرش در جریان انتخابات ریاست جمهوری ترکمنستان اعلام شده بود؛ نرخی به شدت بالا که فقط در کشورهای دیکتاتوری و بدون حضور رقبای واقعی و جدی امکان‌پذیر است.
از آن پس، واگذاری مناصب عالی‌رتبه به سردار آغاز شد: معاونت وزارت خارجه، استانداری استان کلیدی آخال به مرکزیت عشق‌آباد، وزارت صنایع، و از سال ۲۰۲۱، معاونت نخست‌وزیری، عضویت در شورای قدرتمند امنیت ملی و حسابرس ارشد مالی کشور. او سال گذشته با انجام یک سفر رسمی به روسیه که نفوذ زیادی بر ترکمنستان دارد، و همچنین مذاکرات رسمی دونفره با وزیر خارجه چین، شریک اصلی تجاری ترکمنستان، تصویر یک رهبر جدید سیاسی از خود ارائه کرد.در سال‌های اخیر در کنار مقام‌ها و مناصب رسمی که به سردار بردی‌محمداف واگذار شده، اعطای عناوین افتخاری متعدد به او، زمینه را برای ارتقای جایگاهش فراهم کرد.مثلاً در سال گذشته، عنوان افتخاری ریاست انجمن ملی اسب‌های آخال‌تکه، اسب‌های اصیل ترکمنستان که به نماد این کشور تبدیل شده، به سردار اعطا شد. همچنین در سال ۲۰۲۱، او عنوان «پرورش‌دهنده افتخاری» سگ‌های آلابای، یک نژاد سگ که خاستگاه آن در ترکمنستان است، را دریافت کرد.
قربانقلی بردی‌محمداف که مجسمه طلایی سوارکاری‌اش در عشق‌آباد نصب شده، پیشتر اعلام کرده بود قصد دارد از این پس با عنوان رئیس مجلس سنا به حیات سیاسی خود ادامه دهد. اما با این حال پیش‌بینی می‌شود که او همچنان نفوذ قابل توجهی در مسائل مختلف کشور داشته باشد.قربانقلی بردی‌محمداف ۶۴ ساله، در ماه فوریه دلیل این «تصمیم دشوار» را سن بالایش اعلام و اضافه کرد می‌خواهد کشور را به «رهبران جوان» بسپارد که منظور او همان پسرش بود.
در شرایطی سردار بردی‌محمداف از سوی کمیسیون مرکزی انتخابات ترکمنستان با ۷۳ درصد آرا به عنوان پیروز انتخابات معرفی شده، که «خانه آزادی» (فریدم هاوس) اردبیهشت امسال در گزارش سالانه خود درباره وضعیت دموکراسی در جهان، از ترکمنستان و کشورهای بلاروس، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان، به عنوان رژیم‌های استبدادی مستحکم در منطقه نام برد.همچنین پیشتر واحد اطلاعاتی اکونومیست در گزارش خود از وضعیت دموکراسی در جهان، ترکمستان را در کنار کشورهایی چون بلاروس و روسیه قرار داد و آنها را کشورهای دارای رژیم تمامیت‌خواه توصیف کرد.
سازمان گزارشگران بدون مرز نیز ترکمنستان را از نظر آزادی مطبوعات، در میان ۱۸۰ کشور جهان، در رتبه ۱۷۸ قرار داده است.این سازمان تأکید کرده که ترکمنستان «یکی از بسته‌ترین کشورهای جهان است» و «تمام رسانه‌ها را تحت نظارت خود دارد و کاربران اندک اینترنت نیز تنها به نسخه بسیار سانسور شده آن دسترسی دارند».
در دوران ریاست جمهوری قربانقلی بردی‌محمداف که از سوی رسانه‌های رسمی «پدر پشتیبان» خوانده می‌شد، آزار و اذیت روزنامه‌نگاران هر روز بیشتر و بیشتر شد.
سردار نسبت به پدرش، چهره و رفتاری جدی‌تری دارد؛ مثلاً در حالی که قربانقلی تلاش می‌کرد با پوشیدن لباس‌های رنگارنگ و اقداماتی چون اسب‌سواری تصویری متفاوت از خود ارائه کند، سردار در انظار عمومی کمتر لبخند می‌زند و با لباس‌هایی رسمی‌تر ظاهر می‌شود.سردار پیش از انتخابات ریاست جمهوری ترکمنستان، نامزدی خود را «مسئولیت بزرگی» از جمله برای نسل جوان‌تر کشور خوانده و با این حال بر ادامه راه پدرش تأکید کرده بود.ناظران سیاسی پیش‌بینی می‌کنند که در دوران سردار بردی‌محمداف، کشور همچنان بسته بماند و حتی رهبری ترکمنستان سیاست‌های سختگیرانه‌تری را دنبال کند.
به دلیل نبود آزادی‌های سیاسی و مدنی در ترکمنستان، این کشور در عرصه اقتصادی نیز با نظامی رانتی مواجه است.سازمان شفافیت بین‌الملل در تازه‌ترین گزارش سالانه خود ترکمنستان را از نظر اقتصادی و مالی، همچون کشورهای کره شمالی، ونزوئلا، عراق، افغانستان، سوریه، لبنان و یمن، کشوری فاسد ارزیابی کرده است.
هر چه که سعی شده سردار بردی‌محمداف برای در دست گرفتن مقام ریاست جمهوری ترکمنستان از قبل آماده شود و کشور نیز در روندی آرام به او تحویل داده شود، اما همه این تدابیر موجب نشده که اکنون اوضاع کشور برای زمامداری او ایده‌‌آل باشد.
به نظر می‌رسد که خود رئیس‌جمهور جدید نیز چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی مبهم پیش‌رو در ترکمنستان را حس کرده است.
در حالی که اقتصاد ترکمنستان تقریباً به طور کامل به صادرات گاز طبیعی به ویژه به چین وابسته است، سردار بردی‌محمداف در روز انتخابات به زبان انگلیسی گفت: «من به حمایت از بخش خصوصی اقتصادی ملی‌مان ادامه می‌دهم.»
این در حالی است که قوانین سختگیرانه‌ای از جمله محدودیت‌ها برای خرید ارزهای خارجی، فعالیت شرکت‌های خصوصی در ترکمنستان را شدیداً دشوار کرده است.
با اینکه پیشتر مقام‌های ترکمنستان ادعا کرده‌اند که کشورشان از پیامدهای شیوع کرونا در جهان در امان مانده، گزارش‌های بین‌المللی حاکی است که اقتصاد این کشور در سال‌های اخیر آسیب دیده است.همچنین ریاست جمهوری سردار بردی‌محمداف در ترکمنستان در بستر یک بحران دیگر جهانی آغاز شده که از حمله روسیه به اوکراین ناشی می‌شود.
در حالی که روسیه از متحدان ترکمنستان به شمار می‌رود، رسانه‌های ترکمنستان تا حدود زیادی در زمینه پوشش اخبار جنگ اوکراین با سانسور دولتی مواجه‌اند و آن را تنها یک «وضعیت پیچیده» توصیف می‌کنند.در چنین شرایطی، مردم ترکمنستان نیز که آشنایی چندانی با رئیس‌جمهور جوان خود ندارند، با شک و تردید به آینده می‌نگرند و هنوز نمی‌دانند که آیا وارد عصر جدیدی در تاریخ کشورشان شده‌اند یا نه.
در واقع، ترکمنستان به عنوان یکی از اقتدارگراترین و سرکوبگرترین و در عین حال فاسدترین حکومت‌های جهان، برای واگذاری قدرت از پدر به پسر، یکی از نمایشی‌ترین رأی‌گیری‌ها را در عرصه سیاست به اجرا گذاشت.پیشتر نیز هیچ انتخاباتی در ترکمنستان از سوی نهادهای بین‌المللی، منطبق با معیارهای بین‌المللی تشخیص داده نشده است.
اما سردار بردی‌محمداف با وجود اینکه بسیار عزیز و محبوب پدرش است، یکشبه به قدرت نرسیده و از سال ۲۰۱۶ تاکنون به تدریج همه مقام‌های مهم این جمهوری شوروی سابق را به دست گرفته است.
او سال ۱۹۸۱ در عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان به دنیا آمد و بر اساس زندگی‌نامه‌اش که از سوی نهادهای رسمی منتشر شده، به نظر می‌رسد در ابتدا برای به دست گرفتن مسئولیت‌هایی در حوزه کشاورزی پرورش یافته بود.سردار در دوران جوانی خود اداره یک سازمان دولتی را برعهده داشت که آبجو و مشروبات غیرالکلی را تولید می‌کرد.در سال ۲۰۰۶، با مرگ ناگهانی صفرمراد نیازف، اولین رئیس جمهور ترکمنستان، پدر سردار که یک دندانپزشک و وزیر بهداشت بود به قدرت رسید. از آن پس، مسیر حرفه‌ای سردار تغییر جدی کرد و به سمت مقام‌های بالای دولتی متمایل شد.
از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱، او در مسکو به تحصیل در رشته روابط بین‌الملل پرداخت و همزمان در سفارت ترکمنستان در روسیه، به یک مقام کلیدی رسید.سردار سپس به نمایندگی دائمی ترکمنستان در دفتر سازمان ملل متحد در ژنو مأمور شد و پس از مدتی، در وزارت خارجه و همچنین دفتر ریاست جمهوری ترکمنستان مشغول به کار شد.ورود رسمی او به سطوح عالی سیاست، به سال ۲۰۱۶ بازمی‌گردد؛ زمانی که او به عنوان نماینده مجلس انتخاب شد و از آن پس حضورش در رسانه‌های ترکمنستان نیز افزایش یافت.
همزمان قربانقلی بردی‌محمداف در تثبیت جایگاه پسرش در افکار عمومی، به او کمک کرد؛ مثلاً شبکه‌های تلویزیونی ترکمنستان تصاویری از قربانقلی بردی‌محمداف همراه با نوه‌اش -پسر سردار- در حال نواختن موسیقی یا برف‌بازی نشان می‌دادند که نشانه‌هایی از روابط نزدیک قربانقلی با پسرش بود و به شایعات درباره جانشینی سردار پس از بازنشستگی پدرش دامن می‌زد.
در سال ۲۰۱۸، بردی‌محمداف جوان با ۹۱ درصد آرا دوباره به عنوان نماینده پارلمان انتخاب شد؛ درصد آرای او یادآور درصد آرایی بود که برای پدرش در جریان انتخابات ریاست جمهوری ترکمنستان اعلام شده بود؛ نرخی به شدت بالا که فقط در کشورهای دیکتاتوری و بدون حضور رقبای واقعی و جدی امکان‌پذیر است.
از آن پس، واگذاری مناصب عالی‌رتبه به سردار آغاز شد: معاونت وزارت خارجه، استانداری استان کلیدی آخال به مرکزیت عشق‌آباد، وزارت صنایع، و از سال ۲۰۲۱، معاونت نخست‌وزیری، عضویت در شورای قدرتمند امنیت ملی و حسابرس ارشد مالی کشور. او سال گذشته با انجام یک سفر رسمی به روسیه که نفوذ زیادی بر ترکمنستان دارد، و همچنین مذاکرات رسمی دونفره با وزیر خارجه چین، شریک اصلی تجاری ترکمنستان، تصویر یک رهبر جدید سیاسی از خود ارائه کرد.در سال‌های اخیر در کنار مقام‌ها و مناصب رسمی که به سردار بردی‌محمداف واگذار شده، اعطای عناوین افتخاری متعدد به او، زمینه را برای ارتقای جایگاهش فراهم کرد.مثلاً در سال گذشته، عنوان افتخاری ریاست انجمن ملی اسب‌های آخال‌تکه، اسب‌های اصیل ترکمنستان که به نماد این کشور تبدیل شده، به سردار اعطا شد. همچنین در سال ۲۰۲۱، او عنوان «پرورش‌دهنده افتخاری» سگ‌های آلابای، یک نژاد سگ که خاستگاه آن در ترکمنستان است، را دریافت کرد.
قربانقلی بردی‌محمداف که مجسمه طلایی سوارکاری‌اش در عشق‌آباد نصب شده، پیشتر اعلام کرده بود قصد دارد از این پس با عنوان رئیس مجلس سنا به حیات سیاسی خود ادامه دهد. اما با این حال پیش‌بینی می‌شود که او همچنان نفوذ قابل توجهی در مسائل مختلف کشور داشته باشد.قربانقلی بردی‌محمداف ۶۴ ساله، در ماه فوریه دلیل این «تصمیم دشوار» را سن بالایش اعلام و اضافه کرد می‌خواهد کشور را به «رهبران جوان» بسپارد که منظور او همان پسرش بود.
در شرایطی سردار بردی‌محمداف از سوی کمیسیون مرکزی انتخابات ترکمنستان با ۷۳ درصد آرا به عنوان پیروز انتخابات معرفی شده، که «خانه آزادی» (فریدم هاوس) اردبیهشت امسال در گزارش سالانه خود درباره وضعیت دموکراسی در جهان، از ترکمنستان و کشورهای بلاروس، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان، به عنوان رژیم‌های استبدادی مستحکم در منطقه نام برد.همچنین پیشتر واحد اطلاعاتی اکونومیست در گزارش خود از وضعیت دموکراسی در جهان، ترکمستان را در کنار کشورهایی چون بلاروس و روسیه قرار داد و آنها را کشورهای دارای رژیم تمامیت‌خواه توصیف کرد.
سازمان گزارشگران بدون مرز نیز ترکمنستان را از نظر آزادی مطبوعات، در میان ۱۸۰ کشور جهان، در رتبه ۱۷۸ قرار داده است.این سازمان تأکید کرده که ترکمنستان «یکی از بسته‌ترین کشورهای جهان است» و «تمام رسانه‌ها را تحت نظارت خود دارد و کاربران اندک اینترنت نیز تنها به نسخه بسیار سانسور شده آن دسترسی دارند».
در دوران ریاست جمهوری قربانقلی بردی‌محمداف که از سوی رسانه‌های رسمی «پدر پشتیبان» خوانده می‌شد، آزار و اذیت روزنامه‌نگاران هر روز بیشتر و بیشتر شد.
سردار نسبت به پدرش، چهره و رفتاری جدی‌تری دارد؛ مثلاً در حالی که قربانقلی تلاش می‌کرد با پوشیدن لباس‌های رنگارنگ و اقداماتی چون اسب‌سواری تصویری متفاوت از خود ارائه کند، سردار در انظار عمومی کمتر لبخند می‌زند و با لباس‌هایی رسمی‌تر ظاهر می‌شود.سردار پیش از انتخابات ریاست جمهوری ترکمنستان، نامزدی خود را «مسئولیت بزرگی» از جمله برای نسل جوان‌تر کشور خوانده و با این حال بر ادامه راه پدرش تأکید کرده بود.ناظران سیاسی پیش‌بینی می‌کنند که در دوران سردار بردی‌محمداف، کشور همچنان بسته بماند و حتی رهبری ترکمنستان سیاست‌های سختگیرانه‌تری را دنبال کند.
به دلیل نبود آزادی‌های سیاسی و مدنی در ترکمنستان، این کشور در عرصه اقتصادی نیز با نظامی رانتی مواجه است.سازمان شفافیت بین‌الملل در تازه‌ترین گزارش سالانه خود ترکمنستان را از نظر اقتصادی و مالی، همچون کشورهای کره شمالی، ونزوئلا، عراق، افغانستان، سوریه، لبنان و یمن، کشوری فاسد ارزیابی کرده است.
هر چه که سعی شده سردار بردی‌محمداف برای در دست گرفتن مقام ریاست جمهوری ترکمنستان از قبل آماده شود و کشور نیز در روندی آرام به او تحویل داده شود، اما همه این تدابیر موجب نشده که اکنون اوضاع کشور برای زمامداری او ایده‌‌آل باشد.
به نظر می‌رسد که خود رئیس‌جمهور جدید نیز چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی مبهم پیش‌رو در ترکمنستان را حس کرده است.
در حالی که اقتصاد ترکمنستان تقریباً به طور کامل به صادرات گاز طبیعی به ویژه به چین وابسته است، سردار بردی‌محمداف در روز انتخابات به زبان انگلیسی گفت: «من به حمایت از بخش خصوصی اقتصادی ملی‌مان ادامه می‌دهم.»
این در حالی است که قوانین سختگیرانه‌ای از جمله محدودیت‌ها برای خرید ارزهای خارجی، فعالیت شرکت‌های خصوصی در ترکمنستان را شدیداً دشوار کرده است.
با اینکه پیشتر مقام‌های ترکمنستان ادعا کرده‌اند که کشورشان از پیامدهای شیوع کرونا در جهان در امان مانده، گزارش‌های بین‌المللی حاکی است که اقتصاد این کشور در سال‌های اخیر آسیب دیده است.همچنین ریاست جمهوری سردار بردی‌محمداف در ترکمنستان در بستر یک بحران دیگر جهانی آغاز شده که از حمله روسیه به اوکراین ناشی می‌شود.
در حالی که روسیه از متحدان ترکمنستان به شمار می‌رود، رسانه‌های ترکمنستان تا حدود زیادی در زمینه پوشش اخبار جنگ اوکراین با سانسور دولتی مواجه‌اند و آن را تنها یک «وضعیت پیچیده» توصیف می‌کنند.در چنین شرایطی، مردم ترکمنستان نیز که آشنایی چندانی با رئیس‌جمهور جوان خود ندارند، با شک و تردید به آینده می‌نگرند و هنوز نمی‌دانند که آیا وارد عصر جدیدی در تاریخ کشورشان شده‌اند یا نه.
پربينندهترين مطالب و خبرها
