افراطيون، قانون‌اساسي‌كشور را زيرپا مي‌گذارند

قاسم براهویی

---

گروه سياسي: مجلس شورای اسلامی به عنوان عصاره ی فضایل ملت و رکن رکینِ تقنین در روز 21 دیماه به واسطه رفتارهای نابهنجار اقلیت تندرو به سخره گرفته شد. بی قانونی ها و رفتارهای نامتعارف تا حدی بود که شأن وجودی مجلس – قانون گذاری – به زیر سوال رفت. چگونه ممکن است مرجع تقنین کشور، خود آشکارا بدیهیات قانون اساسی و نیز آیین نامه داخلی مجلس که خود آن را تصویب نموده است نقض نماید! آنچه در ذیل مي‌آید نقض روشن برخی از اصول قانون اساسی و مواد آیین نامه ی داخلی مجلس شورای اسلامی میباشد.

1. به موجب اصل 86 قانون اساسی نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی و اظهارنظر و رأی خود کاملاً آزادند و نمی توان آنها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده اند یا آرایی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود داده اند تعقیب یا توقیف کرد. این اصل با تاکید اکید بر آزادی بیانِ نمایندگانِ مجلس آنها را محق دانسته که بدون هیچ واهمه ای در راستای سمت نمایندگی خود به اظهارنظر بپردازند. در واقع آزادی بیان از جمله حقوق بدیهی وکلای ملت بشمار می‌رود، چنانچه نتوانند آزادانه نظرات خود را ابراز نمایند همواره در معرض این شبهه قرار می‌گیرند که در ستاندن حقوق موکلین خود عاجز هستند و صلاحیت لازم را ندارند.

نمایندگان مجلس نماد و سمبل جامعه ی خویش بشمار مي‌روند و اراده ی مردم توسط شخص نماینده در رکن رکین قانون گذاری مجلس متبلور مي‌گردد. حال چنانچه نماینده‌ای، اراده و مطالبات موکلین خود را به گوش حاکمیت رسانده می‌باید طرد و مورد حمله واقع شود؟ مگر وی کاری جز ایفای وظیفه ی نمایندگی اش انجام داده؟! ستاندن حق آزادی بیان از نمایندگان نقض واضح اصل 86 قانون اساسی است.

2. طبق اصل هشتاد و چهار قانون اساسی هر نماینده در برابر تمام ملت مسئول است وحق دارد در همه مسائل داخلی و خارجی کشور اظهارنظر نماید. مسئله ی حصر بدون تردید وارد در مصادیق اصل فوق می‌شود. مسئله ای که هم در داخل کشور و هم در خارج از کشور واجد اهمیت است و سخن به گزاف نگفته ایم که در طی سنوات اخیر يكي از مهمترین مباحث و مطالبات بوده است.

نمایندگان مجلس می‌توانند پیرامون چنین مسایلی که مصالح نظام به آن گره خورده اظهارنظر نموده و به ارائه ی راه حل هایی جهت برون رفت از آن بپردازند. همانگونه که اقلیت تندروی مجلس فریاد اعدام متعَلَقین مسئله ی حصر را از تریبون مجلس سر می‌دهند نمایندگانی که مانند آنها نمی اندیشند نیز محق هستند نظرات خود را اظهار کنند. آزادی بیان حکم مي‌نماید که نظرات ناهمسو در کشور و خصوصا در مکانی که فلسفه ی وجودی آن شور و مشورت و تضارب آراء است وجود داشته باشد.

3. براساس اصل 167 قانون اساسی نمایندگان با تمسک به کتاب آسمانی دین متبوع خود به برخی از تعهدات اخلاقی و انسانی، حفظ نظام و انقلاب، دفاع از قانون اساسی و... سوگند یاد می‌کنند. بر طبق متن قسم نامه نمایندگان التزام خود به قانون اساسی را اعلام مي‌نمایند در حالیکه در بررسی دو اصل پیشین به وضوح دیدیم که قانون اساسی نقض شده و نمایندگان تندروی مجلس هیچ نوع التزامی بدان نشان نداده اند.

با این وجود یکی از مهمترین اصول قانون اساسی راجع به نمایندگان که آغازگر دوران نمایندگی آنان میباشد نقض گشته است. اهمیت این اصل سوگندی است که نمایندگان به درگاه خداوند متعال یاد می‌کنند و ضمانت اجرای این اصل نیروی وجدان و ایمان آنان خواهد بود. دفاع از قانون اساسی مگر جز با تمکین به آن و ترغیب و تشویق دیگران به تعظیمِ در برابر آن محقق می‌شود؟ نمایندگان محافظه کار مجلس با نقض اصول اخیرالذکر و نیز اصول 23 و 24 قانون اساسی راجع به حقوق ملت (مصونیت افراد از تعرض به صرف داشتن عقیده – آزادی بیان در حدود قوانین ) ظاهرا بر این تعهد خود وقعی ننهاده اند.

4. بنا بر ماده ی 18 آیین نامه ی داخلی مجلس شورای اسلامی اعضاي هيأت رئيسه دائم، پس از انتخاب، در حضور نمايندگان با قرائت متن زير سوگند ياد مي‌كنند و موظف به رعايت دقيق مفاد آن مى‏باشند: «بسم الله الرحمن الرحيم من به عنوان عضو هيأت رئيسه مجلس شوراى اسلامى در برابر قرآن مجيد به خداوند قادر متعال سوگند ياد مى‏كنم كه حداكثر توان خود را براى اجراي آيين‏ نامه داخلى مجلس شوراى اسلامى با مراعات بى‌طرفى كامل در انجام وظايف به‌كار گيرم و از هرگونه اقدام مخالف آيين‏ نامه اجتناب نمايم.»

طبق این ماده اعضای هیئت رئیسه‌ی مجلس حق ندارند از حدود بی طرفی خارج گشته و در مسائل مطروحه در مجلس انصاف و عدالت را مراعات نکنند. آنچه که در نطق جناب آقای دکتر علی مطهری نماینده تهران شاهد بودیم قطع سخنان ایشان توسط نایب رئیس‌مجلس و ارائه ی نظر خود به عنوان نظر مخالف با ایشان بود در حالیکه وظیفه هیئت رئیسه ی مجلس مخالفت با نظرات نمایندگان حین نطق آنها نمی باشد.

عمومِ نمایندگان می‌توانند پیرامون مسایل مطروحه اظهارنظر کنند و قانون ایجاب مي‌نماید چنانچه نظرات نماینده ای بر خلاف واقع نیز باشد نماینده‌ای به عنوان مخالف وقت گرفته و به ایراد نطق بپردازد نه اینکه هیئت رئیسه خود با قطع سخنان نماینده وی را از ادامه ی نطق اش محروم نماید.

سخنان نماینده نامبرده از مصادیق هتک حرمت و دادن نسبت ناروا به شخص نیز نبود که بتوان بر اساس ماده ی 78 آیین نامه ی داخلی مجلس آن را توجیه نمود و موضع گیری هیئت رئیسه در برابر یك نماینده را نمی توان در تشدید تشنج پیش آمده و به تبع آن هتک حیثیت مجلس بی تاثیر دانست و بایسته مي‌نمود که رییس جلسه (ابوترابی) به وظیفه قانونی خویش اهتمام می‌ورزید و بی طرفی را مراعات می‌نمود.