مذاکرات پیچیده‌تر خواهد شد

گروه بین الملل: مرتضی مکی تحلیلگر مسائل بین‌الملل طی یادداشتی در شماره امروز آرمان ملی با عنوان مذاکرات پیچیده‌تر خواهد شد نوشت: درخصوص گزارش‌های جدیدی که درباره برنامه‌های هسته‌ای ایران منتشر شده، چند نکته را باید مدنظر داشت از این جهت که آنچه در مورد برنامه‌های صلح آمیز ایران در حال انجام است تحت نظارت آژانس انرژی هسته‌ای است و اقداماتی هم که ایران در به راه انداختن سانتریفیوژ‌های جدید انجام داده نیز در چارچوب تعهدات و نظارت‌های آژانس است. جمهوری اسلامی ایران زمانی تعهدات خودش را به حال تعلیق درآورد که یک سال پس از اینکه آمریکا از برجام خارج شده بود و عملا دولت‌های اروپایی نتوانستند به هیچکدام از تعهدات خودشان به دستیابی ایران به منابع اقتصادی برجام دست پیدا کنند. به همین دلیل باید این نکته را متذکر شد که تقریبا ما شاهد تحول جدیدی در برنامه هسته‌ای ایران نیستیم و ایران طبق پیمان ان‌پی‌تی در حال پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز خودش هست و در برجام نیز به صورت داوطلبانه در چارچوب یک توافقنامه بخشی از برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز خودش را به حال تعلیق درآورد.
اینگونه خبر‌هایی که از سوی رسانه‌های غربی منتشر می‌شود و به نوعی آژانس هم به این گونه انتشار اخبار واکنش نشان می‌دهد، به نظر می‌رسد در چارچوب فشار بیشتر به جمهوری اسلامی در این فضای روانی است که علیه ایران در تحولات اخیر در حال انجام است. طولانی شدن مذاکرات هسته‌ای و تعلیقی که در روند مذاکرات احیای برجام ایجاد شده، باعث شده که همواره طرف‌های مقابل سعی کنند از این فضا حداکثر استفاده را علیه ایران بکنند. به هر حال جمهوری اسلامی ایران به‌شدت در یک جنگ رسانه‌ای و روانی قرار دارد و در این جنگ رسانه‌ای از همه ابزار‌ها و فرصت‌ها استفاده می‌شود. برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ایران نیز یکی از مواردی است که دولت‌های غربی از آن حداکثر استفاده را می‌کنند. اما اینکه این نوع گزارش‌ها تا چه حد می‌تواند در روند مذاکرات احیای برجام تاثیر بگذارد، قطعا تاثیرات اینگونه مذاکرات کم نیست و فشار‌ها به جمهوری اسلامی ایران مضاعف خواهد شد و روند مذاکرات احیای برجام را خیلی پیچیده‌تر و سخت‌تر خواهد کرد.
متأسفانه هم طرف ایرانی و هم طرف امریکایی به یک نقطه‌ای رسیدند که انگیزه‌ها برای احیای برجام خیلی کم شده، هم داخل آمریکا شاهد هستیم که یک نزاع جدی میان جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در خصوص برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران هست و هم در داخل ایران متأسفانه فشار‌هایی برای جلوگیری از احیای برجام وجود دارد و با طرح موضوعاتی، چون راه‌اندازی کریدور شمال و جنوب و بهره‌مندی از فرصت‌های پیمان شانگ‌های یا مذاکرات دوجانبه و چندجانبه که بین ایران و روسیه و ایران و چین وجود دارد، به نظر نمی‌رسد اینگونه اظهارنظر بتواند گشایشی در وضعیت اقتصادی ایران ایجاد کند که اگر می‌توانست بکند، قطعا بازار نسبت به اینگونه تحرکات ایران در مناسبات تجاری‌اش با ایران و چین واکنش مثبت نشان می‌داد و ما شاهد آرامشی در بازار بودیم، ولی اینگونه نیست. تعلیق و تداوم این گونه وضعیت بلاتکلیفی در مذاکرات احیای برجام به ضرر ماست که داریم بیش‌ترین صدمه را از تحریم‌های اولیه و ثانویه آمریکا متحمل می‌شویم و طرف دیگر تقریبا ضرورتی که احساس می‌کرد برجام می‌تواند در چارچوب سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا مورد توجه و استفاده قرار بگیرد دیگر برایش وجود ندارد. ولی باز هم به نظر نمی‌رسد برای ایران راهی جز احیای برجام در جهت رفع و خنثی سازی تحریم‌ها وجود داشته باشد. باید امیدوار بود و تلاش کرد که روزنه‌ای ایجاد شود شاید با امیدواری بتوان آرامشی در بازار ایجاد کرد.