بحران نشر كتاب در ايران در حد فاجعه است

علی اکبر تورانیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا؛ دربارهٔ اوضاع نشر و کتاب گفت: متاسفانه طی یک سال گذشته در کل وضعیت نشر و کتاب وضع مطلوبی نداشته است و اوضاع برای همه ناشران بداست.وی ادامه داد: رکود بی‌سابقه‌ای در تمام حوزهای نشر و کتاب حاکم است و شرایط تولید بسیار سخت شده است. نشر و کتاب به نحوه محسوسی افت کرده که امروز تیراژه کتاب به ۵۰ عدد رسیده است.
تورانیان بیان داشت: این روندی که در حال طی شدن است؛ اوضاع خوبی را نشان نمی‌دهد. هزینه تولید افزایش یافته، بازار فروش راکد است و از همه مهم‌تر هیچ گونه حمایت جدی در این وضعیت بحران از صنعت نشر وجود ندارد.

وی تصریح کرد: در این اوضاع و احوال ناشران با مشکل نقدینگی مواجه هستند و در نبود حمایت جدی و بهره بالا نمی‌توانند از تسهیلات وام استفاده کنند. که جا دارد وزارت ارشاد حداقل برای کاهش فشار به ناشران و بهبود حداقلی نشر با بانک‌ها در باره این موضوع توافقاتی انجام دهد. نشر ما ۱۵۰ عنوان کتاب آماده به چاپ دارد که متاسفانه به علت عدم نقدینگی امکان چاپ آنها وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه نتیجه این کوتاهی‌ها افزایش قیمت کتاب است؛ گفت: که این موضوع نه مطلوب ناشر است نه مطلوب مخاطب و در ‌‌نهایت به زیان صنعت نشر کشور است.مدیر انتشارات شهر آب گفت: خرید کتاب از ناشر و بحث حمایتی آن یا کاملا منتفی شده یا به خرید محدود از ناشران خاص محدود شده است.

وی اضافه کرد: بحث مالیات که به راه‌های مختلف از ناشر گرفته می‌شود؛ اگرچه وعده‌ای تازه درباره آن داده شده اما خودش به مشکلات نشر دامن زده است، پولی شدن شابک که کاملا غیرمنطقی است هم درد تازه‌ای است. گویا مسولان ناشران و نشر را فراموش کرده‌اند.وی بابیان اینکه باوجود همه این مشکلات مسؤلیت فرهنگی نشر تنها به دوش ناشران افتاده؛ گفت: برای توسعه علمی کشور باید توجه جدی برای حل مشکلات نشر وجود داشته باشد.

وی گفت: علاوه براین مشکلات ما در حوزه نشر با معضل چاپ غیرقانونی کتاب توسط عده‌ای سودجو و فرصت‌طلب روبرو هستیم که دراین عمل حق ناشر و مولف به کل از بین می‌رود. ما بار‌ها از وزارت ارشاد بر سامان دادن و جلوگیری از این کار در خواست کمک داشته‌ایم.وی افزود: این موضوع که بیشتر در واحد‌های دانشگاه‌ها کتاب زیراکس می‌شود؛ خود به خود باعث افت علمی کشور می‌شود و وزارت ارشاد و متولیان این امر باید برای حل آن وارد عمل شوند.

تورانیان تاکید کرد: حل مشکلات در همه عرصه‌ها به ویِژه نشر نیاز به عزم جزم مدیران فرهنگی دارد و نوعی مدیریت جهادی می‌طلبد که با آن حل مشکلات چیزی غیرممکن نیست.وی اضافه کرد: ما باید دغذغه‌های رهبری در حوزه کتاب را مورد توجه قرار می‌دادیم، عدم توجه جدی باعث شده امروز بحران را رد کرده و در وضعیت فاجعه‌بار بسر ببریم. یکی از نشانه‌ی آن اینکه ما تعدادی زیادی از کتاب‌های منتشره خود را به افغانستان صادر می‌کنیم که اگر این موضوع نبود همین مقدار تولید هم نابود می‌شود. تورانیان با بیان اینکه ممیزی حق حاکمیت و هر نظام است؛ گفت: ما در بحث صدور مجوز‌ها مخالف ممیزی نیستم و آن را لازم می‌دانیم. من خودم در مجموعه مدیریتی خودم ممیزی دارم. مطرح شدن نبود ممیزی؛ صحبت‌های انحرافی است و چیزی از مشکل نشر را حل نمی‌کند. ما انتظار حل مشکل با قبول و امضا توافقنامه‌ها را داریم.

وی درباره مدیریت جدید وزارت ارشاد گفت: رکود کاملی به این مدیریت حاکم است. در واقع کاملا مشخص است که برنامه و روشنی برای بهتر شدن اوضاع ندارند؛ حداقل در دولت گذشته با وجود تورم؛ رونقی هم در فروش کتاب وجود داشت.وی گفت: در این اوضاع و احوال بسیاری از ناشران در مرز ورشکستگی قرار دارند یا وارد مشاغل و حوزه‌های دیگری شده‌اند. آینده نشر وقتی روشن می‌شود که راه‌حل جدی با مدیریت جهادی برای استفاده از ظرفیت‌ها وجود داشته باشد.