سهمیه ما را هم در كابينه منظور فرماييد!

آیت قیصربیگی

---

گروه مقالات: اگر بخواهیم سیاست را در یک کلام در شیوه حکومت داری اسلامی تعریف کنیم آن سیاست صادقانه است. سیاستی که بر اساس صداقت نباشد هیچ سنخیتی با چارچوب و اصول یک نظام اسلامی ندارد. صداقت در سیاست مسولیت پذیری مي‌آورد که این رویه مناسبی جهت پاسخگویی در یک حکومت بشمار مي‌رود. این روزها با پدیده ای تحت عنوان سهمیه سیاسی بعنوان مطالبه از دولت منتخب روبه رو هستیم که اغلب از جانب دو گروه بیان مي‌شود. گروه اول که نقشی موثر در پیروزی دولت جدید داشته که در صف آرایی خود حمایتی آشکار از گفتمان اعتدالگرایی انجام دادند و گروه دوم که علاوه براینکه نقشی در این پیروزی نداشته‌اند بلکه تمام قد در مقابل جریان اعتدالگرایی صف آرایی کردند، و جالب تر اينكه سهم‌خواهي‌اشان چند برابر گروه اول يعني حاميان روحاني است!

گروه اول که سهمی در پیروزی دولت جدید داشته اند دیگر نمی توانند خواسته خود را در قالب سهمیه مطالبه کنند. اگر آنها صادقانه راه و روش اعتدالگری را پذیرفته‌اند دیگر خود جزیی از ساختار این گفتمان خواهند شد تا به طبع آن مسولیت پذیر آن نیز بشوند اما اگر آنها صرفا برای گرفتن امتیازات خود جدا از اعتقاد به مبانی اعتدالگرایی وارد این بازی شده‌اند که این باز یک نوع سهم خواهی خارج از اصول منطقی ست اما نکته اساسی که موجب انتظارات فراوان حتی در گروه دوم شده است شعار فراجناحی بودن دولت جدید است که بهانه ای برای سهم خواهی آنها شده است.

سوال اینجاست کسانی که تا قبل از انتخابات برای پیروزی رقیبان دولت جدید از هیچ تلاشی فروگذار نبوده اندآیا قادر خواهند بود تمام وجود خود را برای خدمت در دولتی که مدنظر آنان نبوده بکار گیرند؟ آیا عدم مسئولیت پذیری آنها خود دلیلی بر عدم صلاحیت شان در گرفتن مسئولیت نیست! شاید کلید واژه فراجناحی در دولت جدید رمز اتحادی باشد که همه دلبندان به نظام را فراتر از سهم خواهی دور هم جمع مي‌کند. از این رو شاید ارائه یک تعریف روشن از گفتمان اعتدالگرایی و فراجناحی لازم باشد تا بتوان چاچوب شفافی را متصور شد. اگر با کمی تامل در کش و قوس های فضای سیاسی این روزها بنگرید واژه ای دیگری تحت عنوان فرصت طلبی رویت مي‌شود.

حکایت کسانی که با این روش مي‌خواهند به قدرت برسند بر کسی پوشیده نیست! یقینا این افراد قصد خدمت رسانی به مردم را ندارند چون تنها هدف آنها مطالبه شخصی و حزبی است. برای شناسایی این افراد بایست سنخیت گفتار و کردارشان را در یک بازه زمانی خاص مورد آزمایش قرار داد. ویژگی اصلی اغلب فرصت طلبان غلو و دروغ در مورد مثبت جلوه دادن نقش خود است. به یاد داشته باشیم که برداشت های یک شخص بر اساس کاشته هایش است و اگر خارج از این قاعده باشد خود مصداق بارزی از دروغ خواهد بود.

نکته اینجاست که وقتی کسی کاشته خود را هم قبول ندارد آیا مي‌تواند نتیجه کار دیگران را قبول داشته باشد؟ این همان فقدان مسولیت پذیری ست که در غیاب صداقت پدید مي‌آید. بنابراین شاید ظهور گفتمان اعتدالگری بازتاب عملکرد خارج از اصول همین سهم خواهان و فرصت طلبان امروز باشد. آنچه که مسلم است گفتمان اعتدال بدور از این پارازیت های سیاسی عمل خواهد کرد چون سکاندار آن فردی قاطع و روشن است. به یقین گفتمان اعتدالگری نیروی بازدارنده ای قوی دارد تا هر افراط و تفریطی را در عمق ژرفای خود خفه کند. از این رو انگشت های اتهام زنی که به سوی این رویکرد اسلام پسند دراز شده است بازگشت به سوی خود خواهد داشت تا خودکرده را هیچ تدبیر نباشد!

امروز دولت تدبیر و امید نیازمند فضایی آرام است تا بدور از افراط و تفریط فرصت طلبان و سهم خواهان، رسالت خطیر خود را انجام دهد. بگذاریم دولت برآمده از مردم برای مردم فراتر از هر جناح و گروهی عمل کند و نگذاریم سهم خواهی های شخصی و گروهی مطالبه عمومی مردم را بپوشاند. پرواضح است که نقش دلسوزان این گفتمان در طی طریق اعتدالی خود در رسیدن به پیروزی بر کسی پوشیده نیست. گروه‌ها و جریاناتی که در پیروزی گفتمان اعتدالگرایی نقشی عمده داشته اند خود مي‌توانند جزیی از بدنه این رویکرد مثبت باشند تا هدف و وسیله در یک امتداد قرار گیرد. شاید از چالش های اساسی روبه روی دولت جدید تشخیص نیروی انسانی به تمام معنا اعتدالگراست که در یک فضای سیاسی سهم طلبی سخت به نظر برسد. اما چاره کار به یقین در دایره اعتدال حل خواهد شد چون نیروی گریز از مرکز این دایره تنها افراط و تفریط‌ها را از حیطه خود خارج خواهد ساخت.

بنابراین، افرادی که فراتر از عمل خود طلب سهم از دولت جدید مي‌کنند سازگاری با اعتدالگریی ندارند و دیر یا زود هویت آنها فاش خواهد شد تا عملکرد آنها سندی علیه خود تلقی گردد. در این راستا برای پیشبرد اهداف اصیل اعتدالگری بایست با دو چشم باز و آگاه عمل کرد تا زیاده خواهان از تیررس عدالت پنهان نمانند. هرچند در عالم سیاست فراز و فرودهای زیادی وجود دارد ولی گفتمان اعتدال خود مي‌تواند ترازی بر سیاست امروز ما باشد تا ثبات عقیده بر آن میزان شود. به یاد داشته باشیم که همواره میزان رای ملت است و امروز این میزان بر اعتدال تراز شده است تا چاره بسیاری از چالش‌ها و مشکلات پیش رو باشد. در این راستا شاید اگر بخواهیم سهمی برای طلب از دولت جدید خارج از عرف سیاسی قائل شویم آن سهم مردم باشد که در تمامی عرصه‌ها مطالبه مي‌شود.