گروه بین الملل: یک مقام آمریکایی خبر داد که سفر دیپلماتیک وزیر خارجه آمریکا به چین تا تصمیمگیری نهایی واشینگتن در واکنش به کشف یک بالن چینی در آسمان ایالات متحده، به تعویق افتاده است.
این مقام آمریکایی که نامش فاش نشده است به خبرگزاریهای بینالمللی گفت که جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده و آنتونی بلینکن به این نتیجه رسیدهاند بهتر است این سفر فعلاً انجام نشود.
لغو این سفر مهم در شرایطی است که دولت چین ادعا میکند بالن کشفشده بر فراز تاسیسات حساس در غرب آمریکا، صرفاً یک سفينه پژوهشی هواشناسی است که از مسیر عادی خود خارج شده است. دولت آمریکا اما این بالن را یک «ماهواره جاسوسی» خوانده است.
تصمیم به لغو این سفر درست چند ساعت پیش از پرواز بلینکن به پکن اتخاذ شد؛ اقدامی که ممکن است ضربه دیگری به مناسبات تیرهشده آمریکا و چین بزند. دیدار بلینکن با مقامات چینی برای هر دو کشور به عنوان فرصتی مهم برای دستیابی به تفاهم نسبی تلقی میشد.
هر چند تاریخ دقیق این سفر از پیش اعلام نشده بود ولی مقامات دو کشور در روزهای اخیر گفته بودند که وزیر خارجه آمریکا به زودی عازم پکن خواهد شد. ملاقاتهای بلینکن با مقامات چینی قرار بود در روزهای یکشنبه و دوشنبه انجام شود.
خبرکشف بالن چینی توسط مقامات دفاعی آمريکا اعلام شد. به گفته مقامات وزارت دفاع آمریکا یکی از نقاطی که حرکت این بالن در آن رهگیری شده بر فراز ایالت مونتانا است که یکی از سه سیلوی موشکهای هستهای آمریکا در آنجا قرار دارد.
یک مقام ارشد نظامی آمریکا نیز گفت نیروی هوایی این کشور آماده بود که در صورت لزوم با اعزام جنگندههای اف ۲۲ این بالن را منهدم و سرنگون کند.
با این حال، به گفته این مقام در نهایت وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) با این تصمیم مخالفت کرده، زیرا سقوط قطعات لاشه این بالون بزرگ را برای ساکنان منطقه در ایالت مونتانا خطرناک دانسته است.
این مقام آمریکایی افزود که رهگیری بالن نشان میداد که قصد دارد از فراز پایگاه هوایی که انبار موشکهای هستهای در آن قرار دارد عبور کند.
او در عین حال، قابلیتهای جاسوسی بالن کشفشده را «بسیار محدود» توصیف کرد.کشف بالن با واکنش شدید دولت آمریکا، شکایت رسمی به نمایندگی دیپلماتیک چین و اعتراض نمایندگان کنگره به خصوص از سوی حزب جمهوریخواه روبهرو شده است؛ جمهوریخواهان خواستار اتخاذ موضعی «قاطعتر» در برابر پکن هستند.
واکنش چین به اعتراض دولت آمریکا بسیار محدود بوده است؛ وزارت خارجه این کشور در بیانیهای که لحن آن نسبتا «آشتیجویانه» توصیف شده است این بالن را یک «سفینه غیرنظامی» و مختص پژوهشهای هواشناسی معرفی کرد.
در این بیانیه آمده است که این «بالن قابلیت کنترل جهتیابی بسیار محدودی دارد و بر اثر وزش باد از مسیر برنامهریزی شده حرکت آن خارج شده است».
وزارت خارجه چین در بخش دیگری ازاین بیانیه نسبت به ورود این سفینه هوایی به آسمان آمریکا به دلیل «فورس ماژور» ابراز تأسف کرد. «فورس ماژور» یک اصطلاح حقوقی- دیپلماتیک است و در مواردی به کار میرود که امور خارج از حیطه قدرت متعهد به شکل اجتنابناپذیر رخ میدهند.
کارشناسان مستقل میگویند این بالن به اندازه طول سه اتوبوس است. این نوع سفینههای هوایی معمولا در ارتفاع ۲۴ تا ۳۷ هزار متری از سطح زمین حرکت میکنند که خیلی بالاتر از مسیر پرواز هواپیماهای مسافربری است.
در دوران جنگ سرد آمریکا و اتحاد شوروی از این بالنها استفاده میکردند که یک روش بسیار ارزانقیمت برای جمعآوری اطلاعات به شمار میرود.
از بالن «جاسوسی» چین در آسمان آمریکا چه میدانیم؟
مقامات آمریکا هیچ اطلاعاتی درباره مسیر حرکت بالن منتشر نکردهاند، اما بهگفته رسانههای این کشور بالن در جزائر آلیوتی واقع در اقیانوس آرام مشاهده شده و پس از گذر از کانادا وارد آمریکا شده است.
سرنگون کردن بالن با موشک یا هر وسیله دیگر آسان نیست و تبعات خاص خود را دارد، از جمله اینکه پس از انفجار ممکن است قطعات آن به افراد محلی و مناطق مسکونی آسیب وارد کند.
وزارت دفاع آمریکا تا کنون چند گزینه را بررسی کرده است از جمله انهدام بالن در زمانی که به منطقهای با جمعیت پایین میرسد اما ارتفاع بالای آن کار را سخت و پیچیده میکند. به گفته یک مقام بلندپایه وزارت دفاع آمریکا بالن خطر جدی برای هواپیماها ایجاد نمیکند و همچنین اطلاعاتی هم که به دست میآورد آنچنان مهم و ارزنده نیستند بنابراین با احتساب هزینه و فایده، در حال حاضر سرنگونی آن چندان منطقی نیست.
به گفته یک مقام عالیرتبه نظامی وزارت دفاع آمریکا در سالهای اخیر چین بارها اقدام به چنین کاری کرده و بالنهای خود را بر فراز ایالات متحده به پرواز درآورده است. اما وی میافزاید که برای نخستین بار است که یک بالن چینی مدتی طولانی در آسمان آمریکا مانده است.
معمولا از بالنها برای جاسوسیهای طولانی مدت استفاده میشود.
تاریخچه استفاده از بالن به جنگ جهانی اول بازمیگردد. اگرچه از آن موقع تا کنون پیشرفت هواپیماهای جاسوسی و فنآوری ماهوارهها باعث شده تا کشورهای اطلاعات دقیقتر و قابل اعتمادتری از هدف به دست آورند اما بالنها همچنان جایگاه مهم خود را دارند. دلیل آن هم این است که بالنها یک وسیله بسیار ارزان برای جمع آوری اطلاعات هستند.