تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۲ ساعت ۰۹:۵۴
کد مطلب : ۴۵۳۴۸۷
تعامل با طالبان دلیل امنیتی و تجارتی دارد
گروه بین الملل: گروه بین‌المللی بحران، درگزارشی تازه گفته در حالی که بسیاری از دیپلمات‌های غربی از تعامل با حکومت طالبان دوری می‌کنند و به رویکرد آن‌ها با زنان و دختران اعتراض دارند، نمایندگان کشورهای همسایه و کشورهای نزدیک به افغانستان به دنبال معامله با کابل در زمینه‌هایی، از جمله امنیت و تجارت بوده‌‌اند.
در این گزارش آمده که هرچند به دلیل «بی‌اعتمادی و موانع ناشی از تحریم‌ها» تعامل منطقه‌ای با طالبان محدود است.
براساس این گزارش، برخی دیگر مقام‌های منطقه‌ای در تعامل با طالبان حتی تمایلی بر پافشاری روی تامین حقوق زنان و دختران در افغانستان ندارند.
گروه بین المللی بحران گفته که ناکامی در راستای تشکیل حکومت فراگیر با خودداری طالبان از دادن سهم به «دشمنان سابق خود در کابینه»، کشورهای منطقه را واداشته تا به تعامل موقتی با طالبان تن بدهند و موضوعات مشخصی را به صورت موردی با یکدیگر بحث کنند. این گزارش اما توصیه کرده که این تلاشی ارزشمند است و غرب نباید مانع برسر راه آن باشد.
در گزارش این نهاد با اشاره به کشورهایی که با طالبان در تعامل هستند آمده است: «برای آن‌ها بهترین راه تضمین منافع کشورشان و تغییر رفتار طالبان در درازمدت همکاری صبورانه با این گروه در عوض طرد کامل آن‌هاست. چرا که اختلاف در روابط بین افغانستان و همسایگانش بر زندگی و معیشت در سراسر آسیای جنوبی و مرکزی تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث بی‌ثباتی در تمام منطقه شود.»در این گزارش همچنین آمده است که اعمال محرومیت و محدودیت در زمینه آموزش و کار زنان از سوی حکومت طالبان «حد اقل برای فعلاً» شانس شناسایی این حکومت از سوی جامعه جهانی را از آن‌ها گرفته است.در این گزارش آمده است: «به دلیل سیاست‌های زن‌ستیزانه طالبان دیپلمات‌های غربی دیدار با مقام‌های این گروه را لغو کرده‌اند.»
اما هرچند برخی نمایندگان کشورهای منطقه برخورد طالبان با زنان را محکوم کرده‌اند اما در مجموع مقام‌های منطقه‌ای مایل نیستند بر تامین حقوق زنان در افغانستان تاکید کنند.
در این گزارش آمده که مسایل امنیتی در راس دستور کار کشورهای منطقه در تعامل با طالبان قرار دارد.
گروه بین‌المللی بحران نوشته است: «به استثنای پاکستان که بعد از روی کار آمدن طالبان بیشتر هدف حملات تحریک طالبان پاکستانی قرار گرفته، نگرانی کشورهای دیگر منطقه از گسترش نااامنی در مرزهای شان اغراق‌آمیز بوده و چنین اتفاقی نیفتاده است...هرچند طالبان در برخورد با داعش خوب عمل کرده اما به دلیل شریک نکردن اطلاعات، اعتماد لازم میان طالبان و کشورهای منطقه به وجود نیامده است.»گروه بین‌المللی بحران در گزارش خود نوشته است که نگرانی‌ها در مورد شاخه خراسان داعش در سال‌های اخیر به‌جای تقویت همکاری‌های امنیتی بین‌المللی، این روابط را تضعیف کرده، زیرا دولت‌های خارجی یکدیگر را مقصر می‌دانند. در این گزارش آمده که به ویژه، مقامات روسیه و ایران به طور نامعقولی ادعا کردند که آمریکا از داعش خراسان حمایت می‌کند.
این گزارش افزوده که در مواردی مقامات طالبان گاهی این ادعاها را تکرار کرده‌اند، در حالی که در موارد دیگر آژانس‌های اطلاعاتی منطقه را به حمایت از این گروه متهم می‌کردند. به عنوان مثال، برخی از مقامات طالبان، اتهام می‌زنند که پاکستان پناهگاهی برای شبه‌نظامیان داعش فراهم می‌کند.
بنا به گزارش گروه بین‌المللی بحران، این اظهارات بر تنش‌های فزاینده بین کابل و اسلام‌آباد افزوده است، زیرا اسلام‌آباد همسایه‌اش را به پناه دادن به اعضای تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) متهم می‌کند، گروه شورشی که حملات متعددی را علیه ارتش و پلیس پاکستان انجام داده است. در عین حال، مقامات طالبان همچنین مکرراً به سوء ظن خود مبنی بر اینکه تاجیکستان منبع جذب نیروهای داعش است، اشاره می‌کنند.این نهاد نوشته اختلاف عمومی ممکن است درجه‌ای از همکاری اطلاعاتی پشت صحنه را پنهان کند. در حالی که اطلاعات اندک است، ایران اشاره کرده است که با طالبان در مبارزه با تروریسم همکاری می‌کند، در حالی که کشورهای دیگر، مانند آمریکا، گفتگوهای دوجانبه منظم با طالبان در مورد مسائل امنیتی دارند.
در گزارش تازه این نهاد آمده که از اواسط سال ۲۰۲۲، طالبان مجموعه‌ای از حملات علیه افراد داعش انجام داده‌اند که منجر به کشته شدن چهره‌های برجسته داعش، مانند معاون رهبری، رهبر موقت سابق، رئیس اطلاعات و رئیس قوه قضائیه شاخه خراسان داعش شده است. این گزارش احتمال داده که به دلیل این عملیات‌های طالبان، تعداد حملات داعش در افغانستان کاهش یافته است.
هرچند تاکنون هیچ کشوری حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است اما بعضی کشورها از جمله ایران، پاکستان و چین نماینده‌های دیپلماتیک این حکومت را پذیرفته‌اند و با این حکومت تعامل دارند، با آن که با بازگشت طالبان به قدرت بیشتر سفارتخانه‌های افغانستان در کشورها در سردرگمی به‌سر می‌برند.
در سپتامبر ۲۰۲۳ چین نخستین کشوری بود که سفیر رسمی به افغانستان فرستاد و این سفیر اعتبارنامه خود را به محمد حسن آخوند، نخست‌وزیر طالبان تقدیم کرد.
روز سه‌شنبه هم شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در مراسمی اعتبارنامه/استوارنامه اسدالله بلال کریمی، سفیر حکومت طالبان را پذیرفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به آن گفته است که موضع پکن هنوز در مورد به رسمیت شناختن حکومت طالبان روشن نیست.
متیو میلر در نشستی با رسانه‌ها در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که پرسید آیا آمریکا این کار چین را به مثابه به رسمیت شناختن حکومت طالبان می‌خواند، گفت در این مورد خود مقام‌های چین باید موضع خود را روشن کنند. او افزود که در بیانیه‌های قبلی موضع چین این بوده که طالبان را تاکنون به رسمیت نمی‌شناسد.
او افزود آنچه که آمریکا «به طور علنی و خصوصی» به طالبان گفته این است که رابطه آن‌ها با جامعه جهانی به طور کامل مرتبط به گام‌هایی است که باید بردارند، از جمله این که «ما می‌خواهیم وضعیت زنان و دختران در این کشور بهبود پیدا کنند».از جانبی هم وزارت امور خارجه چین گفته است که افغانستان «نباید از جامعه بین المللی کنار گذاشته شود».
نهادها و گروه‌های مخالف طالبان هم به این اقدام واکنش‌های تندی نشان داده‌اند. از جمله «جبهه مقاومت ملی افغانستان» و «شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» از این کار انتقاد کرده‌اند.
علی‌میثم نظری، مسئول روابط خارجی جبهه مقاومت ملی گفته که این کار «اشتباهی فاحش» و «اقدامی شدیداً نگران‌کننده در راستای مشروعیت بخشیدن به گروه تروریستی طالبان است».
«شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» نیز که متشکل از چهره‌های سیاسی و جهادی دولت پیشین در خارج از افغانستان است، در بیانیه‌ای این اقدام را «غیردیپلماتیک» خوانده و با ابراز نگرانی گفته است که چین با چنین کاری «تمامی قوانین بین‌المللی، عرف دیپلماتیک و مناسبات بین‌الدول مشروع» را زیر سوال برده است.
براساس گزارش گروه بین‌المللی بحران زمینه اصلی دیگری که می‌تواند طالبان و کشورهای منطقه را با هم نزدیک کند همکاری اقتصادی است و آن هم در شرایطی که امنیت در افغانستان به صورت نسبی بهبود یافته است. با این حال در گزارش تاکید شده است که تحریم طالبان چالشی جدی برای سرمایه گذاری در افغانستان است. گزارش افزوده که برخی از اقدامات طالبان از جمله ایجاد زیرساخت‌های آبی بدون هماهنگی با کشورهای پایین‌آب تنش‌هایی را به خصوص با ایران و ازبکستان به وجود آورده است.
در پایان این گزارش تاکید شده است بسیاری از گام‌ها به سمت همکاری‌های منطقه‌ای مستقیماً شامل کمک‌کنندگان غربی نمی‌شود اما این کشورها در نتایج آن سهیم هستند. به خصوص اروپایی از منطقه‌ای باثبات و خودکفا که منبع اصلی مواد مخدر، مهاجران غیرقانونی یا تروریسم نباشد، سود خواهند برد.
در این گزارش آمده که هرچند به دلیل «بی‌اعتمادی و موانع ناشی از تحریم‌ها» تعامل منطقه‌ای با طالبان محدود است.
براساس این گزارش، برخی دیگر مقام‌های منطقه‌ای در تعامل با طالبان حتی تمایلی بر پافشاری روی تامین حقوق زنان و دختران در افغانستان ندارند.
گروه بین المللی بحران گفته که ناکامی در راستای تشکیل حکومت فراگیر با خودداری طالبان از دادن سهم به «دشمنان سابق خود در کابینه»، کشورهای منطقه را واداشته تا به تعامل موقتی با طالبان تن بدهند و موضوعات مشخصی را به صورت موردی با یکدیگر بحث کنند. این گزارش اما توصیه کرده که این تلاشی ارزشمند است و غرب نباید مانع برسر راه آن باشد.
در گزارش این نهاد با اشاره به کشورهایی که با طالبان در تعامل هستند آمده است: «برای آن‌ها بهترین راه تضمین منافع کشورشان و تغییر رفتار طالبان در درازمدت همکاری صبورانه با این گروه در عوض طرد کامل آن‌هاست. چرا که اختلاف در روابط بین افغانستان و همسایگانش بر زندگی و معیشت در سراسر آسیای جنوبی و مرکزی تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث بی‌ثباتی در تمام منطقه شود.»در این گزارش همچنین آمده است که اعمال محرومیت و محدودیت در زمینه آموزش و کار زنان از سوی حکومت طالبان «حد اقل برای فعلاً» شانس شناسایی این حکومت از سوی جامعه جهانی را از آن‌ها گرفته است.در این گزارش آمده است: «به دلیل سیاست‌های زن‌ستیزانه طالبان دیپلمات‌های غربی دیدار با مقام‌های این گروه را لغو کرده‌اند.»
اما هرچند برخی نمایندگان کشورهای منطقه برخورد طالبان با زنان را محکوم کرده‌اند اما در مجموع مقام‌های منطقه‌ای مایل نیستند بر تامین حقوق زنان در افغانستان تاکید کنند.
در این گزارش آمده که مسایل امنیتی در راس دستور کار کشورهای منطقه در تعامل با طالبان قرار دارد.
گروه بین‌المللی بحران نوشته است: «به استثنای پاکستان که بعد از روی کار آمدن طالبان بیشتر هدف حملات تحریک طالبان پاکستانی قرار گرفته، نگرانی کشورهای دیگر منطقه از گسترش نااامنی در مرزهای شان اغراق‌آمیز بوده و چنین اتفاقی نیفتاده است...هرچند طالبان در برخورد با داعش خوب عمل کرده اما به دلیل شریک نکردن اطلاعات، اعتماد لازم میان طالبان و کشورهای منطقه به وجود نیامده است.»گروه بین‌المللی بحران در گزارش خود نوشته است که نگرانی‌ها در مورد شاخه خراسان داعش در سال‌های اخیر به‌جای تقویت همکاری‌های امنیتی بین‌المللی، این روابط را تضعیف کرده، زیرا دولت‌های خارجی یکدیگر را مقصر می‌دانند. در این گزارش آمده که به ویژه، مقامات روسیه و ایران به طور نامعقولی ادعا کردند که آمریکا از داعش خراسان حمایت می‌کند.
این گزارش افزوده که در مواردی مقامات طالبان گاهی این ادعاها را تکرار کرده‌اند، در حالی که در موارد دیگر آژانس‌های اطلاعاتی منطقه را به حمایت از این گروه متهم می‌کردند. به عنوان مثال، برخی از مقامات طالبان، اتهام می‌زنند که پاکستان پناهگاهی برای شبه‌نظامیان داعش فراهم می‌کند.
بنا به گزارش گروه بین‌المللی بحران، این اظهارات بر تنش‌های فزاینده بین کابل و اسلام‌آباد افزوده است، زیرا اسلام‌آباد همسایه‌اش را به پناه دادن به اعضای تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) متهم می‌کند، گروه شورشی که حملات متعددی را علیه ارتش و پلیس پاکستان انجام داده است. در عین حال، مقامات طالبان همچنین مکرراً به سوء ظن خود مبنی بر اینکه تاجیکستان منبع جذب نیروهای داعش است، اشاره می‌کنند.این نهاد نوشته اختلاف عمومی ممکن است درجه‌ای از همکاری اطلاعاتی پشت صحنه را پنهان کند. در حالی که اطلاعات اندک است، ایران اشاره کرده است که با طالبان در مبارزه با تروریسم همکاری می‌کند، در حالی که کشورهای دیگر، مانند آمریکا، گفتگوهای دوجانبه منظم با طالبان در مورد مسائل امنیتی دارند.
در گزارش تازه این نهاد آمده که از اواسط سال ۲۰۲۲، طالبان مجموعه‌ای از حملات علیه افراد داعش انجام داده‌اند که منجر به کشته شدن چهره‌های برجسته داعش، مانند معاون رهبری، رهبر موقت سابق، رئیس اطلاعات و رئیس قوه قضائیه شاخه خراسان داعش شده است. این گزارش احتمال داده که به دلیل این عملیات‌های طالبان، تعداد حملات داعش در افغانستان کاهش یافته است.
هرچند تاکنون هیچ کشوری حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است اما بعضی کشورها از جمله ایران، پاکستان و چین نماینده‌های دیپلماتیک این حکومت را پذیرفته‌اند و با این حکومت تعامل دارند، با آن که با بازگشت طالبان به قدرت بیشتر سفارتخانه‌های افغانستان در کشورها در سردرگمی به‌سر می‌برند.
در سپتامبر ۲۰۲۳ چین نخستین کشوری بود که سفیر رسمی به افغانستان فرستاد و این سفیر اعتبارنامه خود را به محمد حسن آخوند، نخست‌وزیر طالبان تقدیم کرد.
روز سه‌شنبه هم شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در مراسمی اعتبارنامه/استوارنامه اسدالله بلال کریمی، سفیر حکومت طالبان را پذیرفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به آن گفته است که موضع پکن هنوز در مورد به رسمیت شناختن حکومت طالبان روشن نیست.
متیو میلر در نشستی با رسانه‌ها در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که پرسید آیا آمریکا این کار چین را به مثابه به رسمیت شناختن حکومت طالبان می‌خواند، گفت در این مورد خود مقام‌های چین باید موضع خود را روشن کنند. او افزود که در بیانیه‌های قبلی موضع چین این بوده که طالبان را تاکنون به رسمیت نمی‌شناسد.
او افزود آنچه که آمریکا «به طور علنی و خصوصی» به طالبان گفته این است که رابطه آن‌ها با جامعه جهانی به طور کامل مرتبط به گام‌هایی است که باید بردارند، از جمله این که «ما می‌خواهیم وضعیت زنان و دختران در این کشور بهبود پیدا کنند».از جانبی هم وزارت امور خارجه چین گفته است که افغانستان «نباید از جامعه بین المللی کنار گذاشته شود».
نهادها و گروه‌های مخالف طالبان هم به این اقدام واکنش‌های تندی نشان داده‌اند. از جمله «جبهه مقاومت ملی افغانستان» و «شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» از این کار انتقاد کرده‌اند.
علی‌میثم نظری، مسئول روابط خارجی جبهه مقاومت ملی گفته که این کار «اشتباهی فاحش» و «اقدامی شدیداً نگران‌کننده در راستای مشروعیت بخشیدن به گروه تروریستی طالبان است».
«شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» نیز که متشکل از چهره‌های سیاسی و جهادی دولت پیشین در خارج از افغانستان است، در بیانیه‌ای این اقدام را «غیردیپلماتیک» خوانده و با ابراز نگرانی گفته است که چین با چنین کاری «تمامی قوانین بین‌المللی، عرف دیپلماتیک و مناسبات بین‌الدول مشروع» را زیر سوال برده است.
براساس گزارش گروه بین‌المللی بحران زمینه اصلی دیگری که می‌تواند طالبان و کشورهای منطقه را با هم نزدیک کند همکاری اقتصادی است و آن هم در شرایطی که امنیت در افغانستان به صورت نسبی بهبود یافته است. با این حال در گزارش تاکید شده است که تحریم طالبان چالشی جدی برای سرمایه گذاری در افغانستان است. گزارش افزوده که برخی از اقدامات طالبان از جمله ایجاد زیرساخت‌های آبی بدون هماهنگی با کشورهای پایین‌آب تنش‌هایی را به خصوص با ایران و ازبکستان به وجود آورده است.
در پایان این گزارش تاکید شده است بسیاری از گام‌ها به سمت همکاری‌های منطقه‌ای مستقیماً شامل کمک‌کنندگان غربی نمی‌شود اما این کشورها در نتایج آن سهیم هستند. به خصوص اروپایی از منطقه‌ای باثبات و خودکفا که منبع اصلی مواد مخدر، مهاجران غیرقانونی یا تروریسم نباشد، سود خواهند برد.
پربينندهترين مطالب و خبرها
