تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۶ ساعت ۰۹:۰۹
کد مطلب : ۴۱۶۳۵۳
سندرم خستگی مزمن چیست و راه‌های درمان آن
گروه علمی:سندرم خستگی مزمن زمانی پیش می‌آید که فرد دچار استرس مزمن طولانی‌مدتی شود که حداقل ۶ ماه بدون بهبود کافی به طول انجامیده باشد.آیا تا به حال برای شما پیش آمده است که هرچه می‌خوابید باز هم احساس خستگی و خواب‌آلودگی کنید؟ این خستگی مفرط از کجا ناشی می‌شود؟ در بسیاری از مواقع فرد مقدار فعالیت روزانه خود را تغییر نمی‌دهد اما خستگی او مثل زمانی است که حجم و زمان کاری‌اش افزایش یافته است.
در اینجا قصد داریم به دلایل خستگی مزمن بپردازیم:
سندرم خستگی مزمن چیست؟
سندرم خستگی مزمن زمانی پیش می‌آید که فرد دچار استرس مزمن طولانی‌مدتی شود که حداقل ۶ ماه بدون بهبود کافی به طول انجامیده باشد. این وضعیت را قبلاً «فرسودگی شغلی» می‌نامیدند و حاکی از این است که فشار بالای مغز از حدی تجاوز می‌کند و استرس ناسالم می‌شود.
سندرم خستگی مزمن به سه مرحله تقسیم‌بندی شده است:
مرحله نخست را «مرحله علائم ابتدایی» می‌گویند. در این مرحله فرد از عهده کارهای خود برمی‌آید و هنوز از انجام امور روزانه‌اش ناتوان نشده است.
دوم مرحله اضطراری است، اگر فرد در همان مرحله اول متوجه استرس‌های درونی خود شود و شیوه زندگی‌اش را تغییر دهد وارد مرحله دوم نخواهد شد و به راحتی این خستگی مزمن برطرف می‌شود؛ اما در صورتی که متوجه دلیل نشود و به مرحله دوم برسد، حتی ممکن است این علائم را با علائم افسردگی شدید اشتباه بگیرد. واضح فکر کردن یا تمرکز کردن از کارهای سخت و ناممکن است و قابلیت انجام چندین کار موازی با همدیگر از بین می‌رود.
مرحله سوم را «مرحله بهبود» می‌نامند. در این مرحله بیمار توانایی‌های خود را تدریجاً بازمی‌گرداند ولی هنوز بسیار خسته و حساس در برابر فشار عصبی است و در تمرکز و حافظه دچار مشکل است. بیمار به‌مرور زمان در مرحله بهبود، توانایی خود را بازمی‌یابد و سعی می‌کند در کارهای زندگی روزمره خود دوباره فعالیت عادی داشته باشد.
دلایل سندرم خستگی مزمن
• عفونت‌های ویروسی
از آنجا که برخی از افراد بعد از عفونت ویروسی دچار سندرم خستگی مزمن می‌شوند، محققان این فرضیه را در نظر گرفته‌اند که ویروس‌ها ممکن است باعث ایجاد این اختلال شود. ویروس‌های مشکوک شامل ویروس اپشتین بار و ویروس تب‌خال هستند اما هنوز هیچ مدرک قطعی‌ای در این زمینه یافت نشده است.
• مشکلات سیستم ایمنی بدن
به نظر می‌رسد سیستم ایمنی بدن افرادی که مبتلا به سندرم خستگی مزمن هستند نسبت به افراد سالم کمی متفاوت است و این اختلالات موجب سندرم خستگی مزمن می‌شود.
• عدم تعادل هورمونی
افرادی که دارای سندرم خستگی مزمن هستند گاهی سطح هورمونی غیرطبیعی تولیدشده در هیپوتالاموس، غدد هیپوفیز یا غدد آدرنال دارند؛ اما اهمیت این ناهنجاری‌ها هنوز مشخص نیست.
چه عواملی در بروز سندرم خستگی مزمن تاثیرگذارند
عوامل زیادی در بروز این ناهنجاری نقش دارد.
این عوامل عبارت‌اند از:
• سن
سندرم خستگی مزمن در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما بیشتر در افراد 40 و 50 ساله مشاهده می‌شود.
• جنسیت
زنان بیشتر از مردان به سندرم خستگی مزمن مبتلا می‌شوند؛ اما این احتمال هم وجود دارد که خانم‌ها بیشتر علائم خود را به پزشک گزارش دهند.
• استرس
مشکل در مدیریت استرس می‌تواند در ایجاد سندرم خستگی مزمن نقش داشته باشد.
علائم سندروم خستگی مزمن
علائم این بیماری عبارت‌اند از:
• سردرد
• گلودرد
• خستگی
• اختلالات خواب
• از دست دادن حافظه یا عدم تمرکز
• درد مفاصل یا ماهیچه غیرقابل توضیح
• بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن یا زیر بغل
• خستگی شدید بیش از 24 ساعت بعد از انجام تمرینات بدنی یا ذهنی
• کاهش حافظه یا تمرکز
• درد گلو
• غدد لنفاوی دردناک یا کمی بزرگ‌شده در گردن یا زیر بغل
• درد عضلانی غیرقابل توجیه
• درد مفصلی بدون تورم یا قرمزی که از مفصلی به مفصل دیگر می‌رود.
• ضعف شدید خصوصاً پس از بیدار شدن از خواب در صبح
• خستگی و التهاب مزمن چشم و تاری دید و حساسیت چشم به نور
• حساسیت به تغییرات دما (حساسیت به گرمای تابستان یا سرمای زمستان)
• تشنگی شدید و احتیاج به دفع سریع ادرار
• حمله‌های پانیک خصوصاً پس از مصرف داروهای شیمیایی یا گیاهی خاص (به دلیل به هم خوردن تعادل اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک)
• افت فشارخون و افزایش ضربان قلب هنگام ایستادن (افزایش ضربان بیش از ۳۰ بار در دقیقه پس از برخاستن)
• احساس گرگرفتگی پس از مصرف خوراکی‌های انرژی‌زا
• سرد شدن دست‌وپا (سندرم رینود) و عرق کردن دست و پاها هنگام سرد بودن هوا
• پرش‌های عضلانی غیرارادی
• لرزش پاها هنگام ایستادن و احساس نداشتن تعادل (خصوصاً هنگام بسته بودن چشم‌ها) و افت جریان خون مغزی
• آلرژی و حساسیت به غذا (عموماً خوراکی‌های حاوی هیستامین)، الکل، عطر، مواد شیمیایی، دارو و سروصدا و نور
• نامنظمی ضربان قلب
• افسردگی، تحمل نکردن استرس، عصبانیت، ترس، زودرنجی و احساس تباهی و مرگ
• درد در ناحیه پشت سر و زیر جمجمه یا گردن
• دردهای شکم تخت، تهوع، اسهال و نفخ (سندرم روده تحریک‌پذیر)
راه‌های درمان خستگی مزمن
خستگی مزمن ممکن است برای هر فردی در جامعه پیش بیاید، با توجه به زندگی‌های پر از استرس امروزه باید نسبت به این ناهنجاری‌ها آگاه بود و برای درمان آن اقدام کرد. اما راه‌های درمان این مشکل چیست؟
فعالیت‌های روزانه
انجام دادن کارهای روزانه طبق برنامه‌ریزی کمک می‌کند تا بتوانید استرس‌های خود را کم کنید.
ورزش
انجام ورزش و حرکات کششی را فراموش نکنید. این کار و اضافه کردن حرکات ورزشی جدید به کاهش استرس کمک می‌کند.
تغذیه
تقسیم وعده‌های غذایی در طول روز می‌تواند به شما در حفظ سطح انرژی کمک کند و وعده‌های کمتر نیز می‌تواند در کنترل حالت تهوع که گاهی همراه با سندرم خستگی مزمن ایجاد می‌شود موثر باشد. برای کنترل سطح انرژی بهتر است از مصرف شکر، شیرینی‌ها و کافئین اجتناب کنید.
سندرم خستگی مزمن زمانی پیش می‌آید که فرد دچار استرس مزمن طولانی‌مدتی شود که حداقل ۶ ماه بدون بهبود کافی به طول انجامیده باشد. این وضعیت را قبلاً «فرسودگی شغلی» می‌نامیدند و حاکی از این است که فشار بالای مغز از حدی تجاوز می‌کند و استرس ناسالم می‌شود.
مرحله نخست را «مرحله علائم ابتدایی» می‌گویند. در این مرحله فرد از عهده کارهای خود برمی‌آید و هنوز از انجام امور روزانه‌اش ناتوان نشده است.
دوم مرحله اضطراری است، اگر فرد در همان مرحله اول متوجه استرس‌های درونی خود شود و شیوه زندگی‌اش را تغییر دهد وارد مرحله دوم نخواهد شد و به راحتی این خستگی مزمن برطرف می‌شود؛ اما در صورتی که متوجه دلیل نشود و به مرحله دوم برسد، حتی ممکن است این علائم را با علائم افسردگی شدید اشتباه بگیرد. واضح فکر کردن یا تمرکز کردن از کارهای سخت و ناممکن است و قابلیت انجام چندین کار موازی با همدیگر از بین می‌رود.
مرحله سوم را «مرحله بهبود» می‌نامند. در این مرحله بیمار توانایی‌های خود را تدریجاً بازمی‌گرداند ولی هنوز بسیار خسته و حساس در برابر فشار عصبی است و در تمرکز و حافظه دچار مشکل است. بیمار به‌مرور زمان در مرحله بهبود، توانایی خود را بازمی‌یابد و سعی می‌کند در کارهای زندگی روزمره خود دوباره فعالیت عادی داشته باشد.
دلایل سندرم خستگی مزمن
• عفونت‌های ویروسی
از آنجا که برخی از افراد بعد از عفونت ویروسی دچار سندرم خستگی مزمن می‌شوند، محققان این فرضیه را در نظر گرفته‌اند که ویروس‌ها ممکن است باعث ایجاد این اختلال شود. ویروس‌های مشکوک شامل ویروس اپشتین بار و ویروس تب‌خال هستند اما هنوز هیچ مدرک قطعی‌ای در این زمینه یافت نشده است.
• مشکلات سیستم ایمنی بدن
به نظر می‌رسد سیستم ایمنی بدن افرادی که مبتلا به سندرم خستگی مزمن هستند نسبت به افراد سالم کمی متفاوت است و این اختلالات موجب سندرم خستگی مزمن می‌شود.
• عدم تعادل هورمونی
افرادی که دارای سندرم خستگی مزمن هستند گاهی سطح هورمونی غیرطبیعی تولیدشده در هیپوتالاموس، غدد هیپوفیز یا غدد آدرنال دارند؛ اما اهمیت این ناهنجاری‌ها هنوز مشخص نیست.
چه عواملی در بروز سندرم خستگی مزمن تاثیرگذارند
عوامل زیادی در بروز این ناهنجاری نقش دارد.
این عوامل عبارت‌اند از:
• سن
سندرم خستگی مزمن در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما بیشتر در افراد 40 و 50 ساله مشاهده می‌شود.
• جنسیت
زنان بیشتر از مردان به سندرم خستگی مزمن مبتلا می‌شوند؛ اما این احتمال هم وجود دارد که خانم‌ها بیشتر علائم خود را به پزشک گزارش دهند.
• استرس
مشکل در مدیریت استرس می‌تواند در ایجاد سندرم خستگی مزمن نقش داشته باشد.
علائم سندروم خستگی مزمن
علائم این بیماری عبارت‌اند از:
• سردرد
• گلودرد
• خستگی
• اختلالات خواب
• از دست دادن حافظه یا عدم تمرکز
• درد مفاصل یا ماهیچه غیرقابل توضیح
• بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن یا زیر بغل
• خستگی شدید بیش از 24 ساعت بعد از انجام تمرینات بدنی یا ذهنی
• کاهش حافظه یا تمرکز
• درد گلو
• غدد لنفاوی دردناک یا کمی بزرگ‌شده در گردن یا زیر بغل
• درد عضلانی غیرقابل توجیه
• درد مفصلی بدون تورم یا قرمزی که از مفصلی به مفصل دیگر می‌رود.
• ضعف شدید خصوصاً پس از بیدار شدن از خواب در صبح
• خستگی و التهاب مزمن چشم و تاری دید و حساسیت چشم به نور
• حساسیت به تغییرات دما (حساسیت به گرمای تابستان یا سرمای زمستان)
• تشنگی شدید و احتیاج به دفع سریع ادرار
• حمله‌های پانیک خصوصاً پس از مصرف داروهای شیمیایی یا گیاهی خاص (به دلیل به هم خوردن تعادل اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک)
• افت فشارخون و افزایش ضربان قلب هنگام ایستادن (افزایش ضربان بیش از ۳۰ بار در دقیقه پس از برخاستن)
• احساس گرگرفتگی پس از مصرف خوراکی‌های انرژی‌زا
• سرد شدن دست‌وپا (سندرم رینود) و عرق کردن دست و پاها هنگام سرد بودن هوا
• پرش‌های عضلانی غیرارادی
• لرزش پاها هنگام ایستادن و احساس نداشتن تعادل (خصوصاً هنگام بسته بودن چشم‌ها) و افت جریان خون مغزی
• آلرژی و حساسیت به غذا (عموماً خوراکی‌های حاوی هیستامین)، الکل، عطر، مواد شیمیایی، دارو و سروصدا و نور
• نامنظمی ضربان قلب
• افسردگی، تحمل نکردن استرس، عصبانیت، ترس، زودرنجی و احساس تباهی و مرگ
• درد در ناحیه پشت سر و زیر جمجمه یا گردن
• دردهای شکم تخت، تهوع، اسهال و نفخ (سندرم روده تحریک‌پذیر)
راه‌های درمان خستگی مزمن
خستگی مزمن ممکن است برای هر فردی در جامعه پیش بیاید، با توجه به زندگی‌های پر از استرس امروزه باید نسبت به این ناهنجاری‌ها آگاه بود و برای درمان آن اقدام کرد. اما راه‌های درمان این مشکل چیست؟
فعالیت‌های روزانه
انجام دادن کارهای روزانه طبق برنامه‌ریزی کمک می‌کند تا بتوانید استرس‌های خود را کم کنید.
ورزش
انجام ورزش و حرکات کششی را فراموش نکنید. این کار و اضافه کردن حرکات ورزشی جدید به کاهش استرس کمک می‌کند.
تغذیه
تقسیم وعده‌های غذایی در طول روز می‌تواند به شما در حفظ سطح انرژی کمک کند و وعده‌های کمتر نیز می‌تواند در کنترل حالت تهوع که گاهی همراه با سندرم خستگی مزمن ایجاد می‌شود موثر باشد. برای کنترل سطح انرژی بهتر است از مصرف شکر، شیرینی‌ها و کافئین اجتناب کنید.
مرجع : اعتمادآنلاین
پربينندهترين مطالب و خبرها
