داریوش احمدیان
رژیم حقوقی دریای خزر امضا شد؛ این خبری بود که روز گذشته با واکنشهای متفاوتی روبرو شد. مسئولان دولتی مدعی شدند که آنچه دیروز رخ داده است ارتباطی به تعیین سهم ایران از بزرگترین دریاچه جهان ندارد اما واقعیت آن است که امضای رژیم حقوقی دریای خزر گام مهمی در مسیری است که پایان آن تعیین سهمی اندک برای ایران خواهد بود. نگرانی بزرگ ایرانیان در این موضوع را میتوان در ۲۴ ساعت گذشته در شبکههای اجتماعی مشاهده کرد.
مردمی که هنوز و همچنان خاطرات تلخ توافقهای ذلتباری همچون ترکمانچای را از خاطر نبردهاند و در سالهای اخیر از روسها خیانتها دیدهاند، امروز بار دیگر نگران هستند تا باز هم ترکمانچایی دیگر و حتی بدتر از آن امضا شود. آنچه این نگرانی جدی را دو چندان میکند رویهای است که تصمیمگیران کشور در یک دهه اخیر در ارتباط با روسها در پیش گرفتهاند.
تصور نادرست همراهی با روسیه برای غلبه بر فشارهای ایالات متحده آمریکا اشتباه محاسباتی بسیار بزرگی بوده است که خسارتهای ناشی از آن همچنان قابل مشاهده است. آنچه سبب افزایش نگرانیها درباره چگونگی تصمیمگیری در خصوص دریای خزر شده آن است که این احتمال جدی وجود دارد که مسئولان ایرانی برای عبور از تحریمها و مقابله با آن در این موضوع عقبنشینی کرده و فضا را برای یکهتازی بیشتر از قبل روسها فراهم آورند. مردمی که برای خاک وطن خود خونها دادهاند این روزها به شدت نگران هستند.
از یک طرف تهدیدات دولت آمریکا در اعمال تحریمها و بالا گرفتن صدای تهدید از هر دو سو است که تمامیت ارضی ایران را هدف گرفته است و از طرف دیگر مبنای تصمیمگیری در ایران بر نوعی «روسدوستی» و اعتماد نابجا به روسها استوار شده است. همین وضعیت سبب آن شده است که در ۲۴ساعت گذشته مردم از راههایی که ممکن بود صدای اعتراض و نگرانی خود در این باره را به گوش مسئولان برسانند.
شوربختانه باید گفت که این صدای رسای اعتراضی چندان در میان مسئولان شنیده نشده است و تنها چند نماینده مجلس که تعدادشان کمتر از انگشتان یک دست میشود با این صدای اعتراضی همراهی نسبی نشان دادند. به نظر میآید که ضروری است در این روزهای حساس مردم، رسانهها و نمایندگان مجلس بیشتر از قبل به تصمیمات حوزه سیاست خارجی، به خصوص مواردی همچون رژیم حقوقی دریای خزر که مستقیماً با تمامیت ارضی میهن و استقلال ملی مرتبط میشود توجه نشان دهند تا «روسدوستی» برخی مسئولان بیشتر از این سبب بروز خسارتهایی غیرقابل جبران نشود.