روزنامه بهار: پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات ۲۹ اردیبهشت ماه و تداوم ریاست جمهوری «حسن روحانی» برای دوره دوم، یکی از مهمترین مباحث و گمانه زنیهای پساانتخاباتی بهترکیب کابینه دوازدهم و تغییر و تحولات احتمالی در دولت اختصاص یافته است.در همین ارتباط و در کنار گمانه زنیها از تغییرات در کابینه دوازدهم، فعالان و صاحبنظران سیاسی و مسئولان دولتی نیز به اظهار نظر پرداخته اند. همگامترسازی اعضای کابینه به ویژه وزرا با خط مشی کلی دولت و دیدگاههای رئیس جمهوری، توجه به مطالبات عمومی و خواستههای رای دهندگان، تمرکز بر اولویتهای دولت دوازدهم، به کارگیری زنان و نیروهای جوان و کاهش میانگین سنی کابینه از مهمترین مسائلی است که در بسیاری از این اظهار نظرها بدان پرداخته شده است.
این که دولت دوازدهم در امتداد مسیر دولت کنونی حرکت کند مسلم است اما آنچه که تمام ناظران و تحلیل گران بدان توجه میدهند این است که دولت جدید در شرایطی متفاوت با دوره یازدهم اداره اجرایی کشور را در دست میگیرد و به همین سبب ضرورت نوسازی در کابینه برجسته و انکارناپذیر به نظر میرسد. این نوسازی در شرایطی است که رئیس جمهوری نیز در سخنان خود بارها به ضرورت نوسازی کابینه اشاره داشته است. وی در نخستین نشست خبری خود پس از انتخاب به عنوان رئیس دولت دوازدهم اظهار کرد: ما در دولت یازدهم در شرایطِ اگر نگویم بحرانی که تعبیر درستی نیست، سختی بودیم. تحریم و مشکلات و رشد منفی وجود داشت و شرایط خاصی داشتیم که لازم بود از همه تجربه کشور برای مقابله با آن استفاده کنیم. به گفته روحانی، در این شرایط اصرار وی برای بهره جویی از افراد مجرب و آبدیده سبب قبول درخواست رئیس جمهوری و حضور چهرههای باتجربه و کهنسال در کابینه یازدهم بوده است.
روحانی همچنین در ضیافت افطار سیزدهم خردادماه با وزیران، استانداران و مدیران ارشد دولتی، انتقاداتی بی سابقه را متوجه برخی مسئولان قوه مجریه ساخت و از آنهایی که در این مدت به تعبیر وی «پاشنه گیوهشان خوابیده بود و ورنکشیدند و لخلخ کردند» و از کسانی که «سختشان بود دفاع کنند، خیلی نرم حرف میزدند و آرام» ، «اگر در تنگنای ۳۰ خبرنگار قرار میگرفتند، حرف نمیزدند و سینه سپر نمیکردند» آشکارا گلایه کرد. این صحبتهای رئیس جمهور در شرایطی است که وی برای چینش کابینه دولت دوازدهم در مقایسه با دوره پیشین در مجموع شرایطی متفاوت خواهد داشت؛ از جمله مجلس دهم که تاکنون همکاری و حمایت ویژهای از دولت به عمل آورده، در اعطای رای اعتماد به وزیران مورد نظر روحانی نیز رویکرد همگرایانه خود را حفظ خواهد کرد.
لزوم تغییر از زبان دولتی ها
نوسازی و بهسازیترکیب کابینه یکی از مهمترین خواستههای جریان و گروههای حامی روحانی بوده و این خواسته پیش از انتخابات نیز به شکلی جدی مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا پس از انتخابات مسئولان دولتی نیز در پاسخ به پرسش هایی در موردترکیب کابینه از بایستههای نوسازی آن گفتند. محمدعلی نجفی مشاور رئیس جمهوری، شانزدهم خردادماه در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر اینکه به نظر شما رئیس جمهوری در کدام بخش از کابینه تغییراتی را ایجاد خواهد کرد؟ گفت «باید منتظر ماند، اما پیشبینی من این است که ۵۰درصد کابینه فعلی تغییر خواهد کرد.» اکبرترکان دیگر مشاور رئیس جمهوری بود که ششم خرداد در گفت وگو با یکی از رسانهها با بیان این که آن چه مردم از روحانی انتظار دارند، تغییر است، گفت: دولت آقای روحانی در دوره دوازدهم باید کاملتر شود بنابراین نیاز به نیروهای بهتر و البته نیروهای جوانتر است. محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت نیز در نشست خبری روز نهم خرداد اظهار کرد: «رئیس جمهوری مصمم است که از افراد با سن کمتری در کابینه دولت دوازدهم استفاده کند.»
آخرین گمانه زنی ها
با توجه به زمانی که تا موعد تحلیف رئیس جمهوری و معرفی وزیران پیشنهادی برای کسب رای اعتماد نمایندگان ملت باقی مانده انتظار میرود، شاهد حجم گستردهتری از گمانه زنی و تحلیلها در زمینهترکیب کابینه دوازدهم باشیم؛ اما تا همین جای کار شنیدههای رسانهای حاکی از آن است که برای هماندیشی در ارتباط با کابینه جدید، جلساتی با حضور رئیس دولت اصلاحات، چهرههای اصلاحطلب و چند نماینده از دولت تشکیل شده است. بر همین اساس گفته میشود که در این جلسات درباره این که تغییرات کابینه حول چه وزارتخانههایی میچرخد، بحث شده است. همچنین درباره گزینههایی که میتوانند جایگزین وزرای فعلی باشند هم صحبت شده است. بر اساس آن چه از این جلسهها شنیده شده، جایگاه سخنگویی دولت، وزارت کشور، وزارت علوم، وزارت آموزش و پرورش، ریاست دفتر رئیسجمهوری، وزارت صنایع و بازرگانی و وزارت راه و شهرسازی، از جمله وزارتخانههایی هستند که دستخوش تغییر قرار خواهند گرفت.
از سوی دیگر در برخی گمانه زنیها گفته شده که نعمتزاده، وزیر صنایع، چیتچیان، وزیر نیرو، واعظی، وزیر ارتباطات، قاضیزاده هاشمی وزیر بهداشت و طیبنیا وزیر اقتصاد در دولت دوازدهم حضور نخواهند داشت. محمد شریعتمداری جایگزین چیتچیان در پست وزارت نیرو میشود، نهاوندیان رئیس دفتر کنونی رئیسجمهور هم به وزارت ارتباطات میرود، اکبرترکان به جای آخوندی وزیر مسکن میشود؛ حسین کمالی از چهرههای اصلاحطلب هم جای ربیعی را در وزارت کار خواهد گرفت. احتمال معرفی موسوی لاری به جای رحمانی فضلی در سمت وزارت کشور و حضور پزشکیان به عنوان وزیر بهداشت نیز از دیگر گمانهزنیهاست. در این گمانه زنیها گفته میشود که نوبخت دیگر قرار نیست سخنگوی دولت باشد. همچنین احتمالاً با جدایی سازمان ملی جوانان از وزارت ورزش، مهرعلیزاده وزیر ورزش خواهد شد و سلطانیفر هم به سازمان جوانان میرود. معرفی سورنا ستاری معاون علمی رئیسجمهور به عنوان وزیر علوم از دیگر تغییرات کابینه به روایت صدا است. صدا در این گزارش احتمال داده است که میرزاده رئیس پیشین دانشگاه آزاد به جای محمد شریعتمداری معاون اجرایی رئیسجمهور شود.
کمیتهای در دولت برای بررسی گزینه ها
بازار گمانه زنیها و شایعات در ارتباط باترکیب کابینه دوازدهم داغ است و هر روز لیست پیشنهادی پرحجمتر و پر تعدادتر میشود، در این بین احزاب، گروهها و جریانها هم بیکار ننشستهاند مشغول رایزنی و لابی برای سهم گیری از کابینه هستند. البته این در شرایطی است که درون دولت کمیتهای از معتمدین و نزدیکان رئیس جمهوری تشکیل شده که مشغول بررسی شرایط وزارت خانه و گزینههای مدنظر هستند، آنها طی مشورت با گروهها و اقشار مختلف نسبت به تهیه لیست پیشنهادی به حسن روحانی تلاش میکنند. . گفتنی است با تمام این گمانه زنیها در ارتباط با کابینه دولت دوازدهم، دولتی که شهریور ماه بر سر کار میآید با حجم بالایی از تغییرات نسبت به دولت یازدهم روبه رو خواهد بود؛ هرچند آنچه از گمانهزنیهایی که به آنها اشاره شد، برمیآید نشان دهنده این موضوع است که در دولت دوازدهم روحانی با اسامی تازه قابل توجهی در میان اعضای کابینه مواجه نخواهیم بود و پازل کابینه روحانی با جابهجایی یاران در جایگاههای تازه چیده خواهد شد. اما در نهایت این رئیس جمهور است که نسبت به چینش کابینه اقدام میکند و تصمیم نهایی را میگیرد.