توافق روسیه و آمریکا برای کنترل تسلیحات شیمیایی سوریه

جان کری،در کنفرانس خبری مشترک با سرگئی لاوروف، گفت: تهدیدهای باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا علیه سوریه باعث شد تا ما هم‌اکنون به نتیجه برسیم و توافق کنیم تا سلاح‌های شیمیایی دمشق را نابود کنیم. کری ادامه داد: ما همچنین توافق کردیم تا ظرف یک هفته سوریه لیست جامع ذخایر سلاح‌های شیمیایی خود را به سازمان ملل تحویل دهد. وی با بیان اینکه دولت سوریه باید اجازه دسترسی کامل سایت‌های شیمیایی خود را به سازمان ملل بدهد، تاکید کرد که طرح از میان بردن زرادخانه‌های شیمیایی سوریه باید شفاف باشد. وزرای خارجه روسیه و آمریکا هم‌چنین تاکید کردند که توافق کرده‌اند هر چه سریعتر سلاح‌های شیمیایی سوریه باید نابود شود و در این خصوص به طرحی همه جانبه دست یافته‌اند که استفاده از زور در صورت تخطی از آن نیز پیش‌بینی شده است.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در ابتدای کنفرانس مطبوعاتی خود با همتای روسش گفت: ما از تلاش‌های لاوروف و مسئولان روسیه بر حل و فصل برنامه شیمیایی سوریه کمال تشکر را داریم و در مذاکرات اخیرمان کارشناسان شیمیایی نیز ما را همراهی کردند تا هرچه سریعتر این پرونده حل شود. وی ادامه داد: اوباما نزدیک به دو هفته پیش تاکید کرد که عاملان استفاده از سلاح شیمیایی باید مجازات شوند و همین تهدید نیز باعث شد که هم‌اکنون در جایی که ایستاده‌ایم، باشیم. وی ادامه داد: ما هر دو توافق کردیم که هر چه سریعتر سلاح‌های شیمیایی سوریه باید نابود شود و برای این امر یک طرح قابل اجرا و برنامه‌ریزی شده وجود داشته باشد که این طرح کاملا اجرا شود. جان کری گفت: نظام اسد راهی جز اجرای توافق اخیر ما با همتایان روسی‌مان ندارد و این امر باید محقق شود.
وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه با اعلام بندهایی از توافق خود با مسئولان روسیه گفت: ما توافق کردیم که سوریه ظرف یک هفته و نه یک ماه، گزارشی از نوع سلاح‌های شیمیایی‌اش در اختیار سازمان ملل قرار دهد. دومین مطلب مورد توافق ما این بود که در یک زمان‌بندی مشخص و هرچه سریعتر به شکلی امن سلاح‌های شیمیایی سوریه در اختیار سازمان ملل برای نابودی قرار گیرد و تعهد شد که مراقبت از جان محققان سازمان ملل که راهی سوریه خواهند شد به عهده دولت سوریه است.
وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد که در توافق حاصل شده مقرر شد که دولت سوریه شرایط را برای محققان و بازرسان سازمان ملل برای بازرسی از هر منطقه‌ای که لازم می‌دانند فراهم کنند و تمام سلاح‌های شیمیایی سوریه حتی سلاح‌هایی که از این کشور خارج شده باشند باید نابود شود.

کری تاکید کرد: دو طرف همچنین توافق کردند که از تلاش‌های سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی درباره سوریه حمایت کامل شود و به همکاری‌های دو جانبه خود ادامه دهیم تا این مساله به طور کامل حل و فصل شود. وزیر امور خارجه آمریکا در عین حال تاکید کرد که حل و فصل بحران سوریه و از جمله مساله شیمیایی این کشور تنها از طریق سیاسی ممکن است و این امر در توافق روسیه و آمریکا نیز ذکر شده است. کری در خصوص جزئیات اجرایی توافق خود با وزیر امور خارجه روسیه نیز گفت: برای این امر چارچوب زمانی مشخصی تنظیم شد که بر اساس آن کارشناسان سازمان ملل تا ماه نوامبر به سوریه باز خواهند گشت تا تحقیقات خود را انجام دهند و تا اواسط سال آتی میلادی این سلاح‌ها باید نابود شوند. این توافق به شورای امنیت و سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی نیز ارائه خواهد شد و در صورت تخطی از آن شورای امنیت می‌تواند بر اساس بند هفتم منشور سازمان ملل با ناقضان آن برخورد کند. کری در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر احتمال استفاده آمریکا از زور علیه سوریه نیز گفت: در صورت تخطی از توافق حاصل شده شورای امنیت می‌تواند بر اساس بند هفتم از زور استفاده کند اما این اختیار بر اساس قانون اساسی آمریکا به رئیس‌جمهوری آمریکا نیز داده شده که می‌تواند به حمله نظامی علیه خاطیان دست بزند.

در همين حال رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد، در صورت شکست تلاش‌های دیپلماتیک درخصوص سوریه کشورش آماده حمله نظامی است. باراک اوباما، تاکید کرد: اگر تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران سوریه با شکست مواجه شود واشنگتن برای حمله نظامی به سوریه آماده است.

تایید استفاده از سلاح‌های شیمیایی در سوریه
دبیرکل سازمان ملل گفت گزارش سازمان ملل که انتظار می‌رود طی روزهای آینده توسط این سازمان منتشر شود، به طور کاملا قانع کننده‌ای تایید خواهد کرد که ماه گذشته در سوریه از سلاح شیمیایی استفاده شده است. بان کی مون، نگفت که چه کسی مسئول حملات در روز ۲۱ اوت در غوطه در حومه دمشق پایتخت سوریه است و تصریح کرد تعیین مسئولیت آن حمله اصولا جزو وظایف تیم بازرسان سازمان ملل نبوده است. در همین حال دبیرکل سازمان ملل پیش‌بینی کرد که گزارش بازرسان سازمان ملل هفته جاری منتشر شود. بان کی مون بدون اینکه مستقیما شخص بشار اسد را مسئول استفاده از سلاح‌های شیمیایی در سوریه بداند، مدعی شد که وی جرایم زیادی را در سوریه مرتکب شده است.
بان کی مون درباره گزارش بازرسان سازمان ملل نیز گفت: به رغم آنکه من نمی‌توانم علنا و در حال حاضر پیش از صدور گزارش این مساله را اعلام کنم اما پیش‌بینی می‌کنم که در این گزارش تا حدود زیادی تاکید خواهد شد که سلاح‌های شیمیایی در سوریه استفاده شده‌اند.

ادامه عمليات تا سرنگونی دولت سوریه
رئیس شورای ارتش آزاد سوریه در واکنش به توافق روسیه و آمریکا بر سر مساله سلاح‌های شیمیایی سوریه تاکید کرد: ما گوسفند نیستیم و این توافق را قبول نداریم و تا سرنگونی دولت سوریه به عملیات نظامی خود ادامه می‌دهیم! سلیم ادریس، در واکنش به توافق روسیه و آمریکا بر سر سلاح‌های شیمیایی سوریه گفت: جامعه جهانی و شورای امنیت ما را ناامید کرد و به همین دلیل به عملیات نظامی خود تا سرنگونی کامل دولت سوریه ادامه می‌دهیم.
وی ادامه داد: اطلاع یافتیم که روسیه و آمریکا توافق کرده‌اند تا نیمه 2014 سلاح‌های شیمیایی سوریه نابود شود و این یعنی اینکه بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه تا آن زمان در قدرت بماند. ما گوسفند نیستیم که هر تصمیمی برای ما گرفته می‌شود اجرا کنیم! ما با تمام توان خود تلاش می‌کنیم تا نظام سوریه را سرنگون کنیم. گرچه به تلاش‌های کشورهای دوست و همپیمان خود احترام می‌گذاریم.

اين در حالي است كه وزیر امور خارجه روسیه درکنفرانس مطبوعاتی مشترك با جان كري اعلام کرد: سند توافق آمریکا و روسیه درباره سلاح‌های شیمیایی سوریه در پایان کنفرانس در اختیار خبرنگاران قرار می‌گیرد و از این رو من به جزئیات این توافق‌ها اشاره‌ای نمی‌کنم.لاوروف در ادامه سخنان خود از پیوستن دمشق به معاهده منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی استقبال و تاکید کرد که دو طرف بر حمایت از اقدامات سازمان ملل و سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی توافق کردند.
وی گفت: حمایت از جان کارشناسان سازمان ملل در سوریه بر عهده دولت این کشور است اما مخالفان نیز باید به تعهدات خود در حفظ جان کارکنان سازمان ملل پایبند باشند. وزیر امور خارجه روسيه گفت: توافق‌های حاصل شده ابتدا در سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی بررسی می‌شود و سپس به شورای امنیت می‌رود و در توافقی که حاصل شد از مجازات سخنی به میان نیامد و تصمیم‌گیری در این باره به شورای امنیت واگذار شد. توافق بر سر سلاح‌های شیمیایی سوریه در مدت زمانی قابل توجه حاصل شد و این نشان‌دهنده عزم دو طرف برای پایان دادن به مشکلات حساس به ویژه مساله‌ای همانند سلاح‌های شیمیایی است. وی ادامه داد: سناریوی نظامی و حمله به سوریه برای تمامی منطقه بسیار مخرب و زیان‌آور است و در این باره ما با کری و اخضر الابراهیمی، فرستاده مشترک سازمان ملل و اتحادیه عرب در سوریه صحبت کردیم.

وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرد: حل و فصل سیاسی بحران سوریه از طریق برگزاری کنفرانس ژنو با هم‌پیمانانمان مطرح خواهد شد و از آنجایی که دو طرف هر یک بر بخشی از جریان داخلی سوریه نفوذ دارند تلاش می‌کنند تا آنها را به میز مذاکره بکشانند. لاوروف گفت: هدف ما ایجاد منطقه‌ای خالی از سلاح‌های شیمیایی است و باید توافق‌های حاصل شده کاملا اجرایی شود.