تاریخ انتشار : ۱۳۹۲/۰۸/۱۸ ساعت ۱۲:۲۴
کد مطلب : ۲۰۴۴۶
آقاي وزیر نیرو بخوانيد
معیارهای جهانی در انتقال آب بین حوضه‌ای
گروه جامعه: وزیر نیرو در نخستين نشست خبري خود در پاسخ به پرسشي مبني بر تصميم وزارت نيرو در مورد انتقال آب از کارون به زاينده رود با توجه به مخالفت‌ها و استقبال‌هاي صورت گرفته، اظهار کرد: دوستان در خوزستان حساسيت‌هايی و در اصفهان نگراني‌هايي دارند؛ زاينده‌رود خشک شده و تامين آب شرب اصفهان به سختي انجام مي‌شود.
داریوش بهمئی *
چيت‌چيان افزوده است: «برای انتقال از حوضه‌ای به حوضه دیگر مقررات و اصول سختگیرانه‌ای گذاشته شده که باید رعایت شود و غیر از نیاز شرب آب منتقل نخواهد شد. اصولی که در انتقال آب رعایت می‌شوند نه تنها اصول در نظر گرفته شده در ایران بلکه اصولی هستند که در سازمان یونسکو مصوب شده و در چارچوب آن باید عمل شود بنابراین در صورت نیاز انتقال آب از حوضه‌ای به حوضه دیگر وزارت نیرو مسئله را باید در شورای عالی آب مطرح کند تا پس از در نظر گرفتن ابعاد زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و... به تصویب برسد.»
این اظهارات جناب وزیر، زمینه‌ای شد برای یادآوری برخی از معیارها و استانداردهای جهانی در طرح‌هاي انتقال آب بین حوضه‌ای:
معیارهاي یونسکو در مورد طرح‌هاي انتقال آب بین حوضه اي
* معیار 1: ناحیه مقصد بایستی، در صورت استفاده از منابع جایگزین تأمین آب و تمامی اقدامات منطقی براي کاهش تقاضاي آب، باز هم در تأمین نیازهاي فعلی و پیش بینی شده، کمبود جدي داشته باشد.
* معیار 2: توسعه آتی حوضه مبدأ نبایستی به سبب کمبود آب، با محدودیت چشمگیر روبرو شود، اگر حوضه مقصد، زیان‌هاي وارده به حوضه مبدأ را جبران کند، طرح انتقال ممکن است توجیه پذیر باشد.
* معیار 3: ارزیابی جامع پیامدهاي زیست محیطی بایستی نشان دهد که سطح معقولی از قطعیت وجود دارد که طرح انتقال،به شکل اساسی کیفیت زیست محیطی را در حوضه مبدأ یا مقصد تخریب نمي‌کند. چنانچه هزینه‌هاي جبران خسارت زیست محیطی فراهم شود، طرح انتقال ممکن است توجیه پذیر باشد.
* معیار 4 : ارزیابی جامع پیامدهاي اجتماعی-فرهنگی بایستی نشان دهد که سطح معقولی از قطعیت وجود دارد که طرح انتقال، سبب بروز اختلال اساسی اجتماعی-فرهنگی در حوضه مبدأ یا مقصد نخواهد شد. با این حال طرح انتقال، چنانچه پرداخت غرامت براي جبراي زیان‌هاي اجتماعی- فرهنگی فراهم شود، ممکن است توجیه پذیر باشد.
* معیار 5: منافع خالص ناشی از اجراي طرح بایستی عادلانه میا ن حوضه‌هاي مبدأ و مقصد تقسیم شود.
معیارهای انتقال آب بین حوضه‌ای از ديدگاه توسعه پایدار
* تاثیر پروژه در طرح آمایش سرزمین.
* زیرساخت بودن پروژه در منطقه.
* تاثیر پروژه در مهار و کنترل آب‌های جاری و به ویژه آب‌های مشترک مرزی.
* وابستگی صنایع و کشاورزی و شرب به آب انتقالی در دو حوضه مبدأ و مقصد.
* بررسی پتانسیل‌های موجود در حوضه مبدأ.
* بهبود اراضی کشاورزی و افزایش تولیدات، کارآفرینی و ایجاد اشتغال و جلوگیری از بیکاری.
* بررسی کیفیت آب در حوضه مبدأ از سرچشمه تا پایین‌دست و آخرین برداشت‌کننده‌های آب و برآورده‌سازی نیاز زیست محیطی محل تخلیه اعم از دریا، تالاب و....
* بررسی تغییرات سطح استابی در حوضه مبدأ و نشست اراضی در صورت پایین افتادن سطح آب‌های زیرزمینی.
* اثرات پروژه بر حذف و یا تخریب جاذبه‌های گردشگری.
* برقراری عدالت اجتماعی در تخصیص آب حوضه‌ای و الزام محرومیت زدایی از حوضه‌های مبدأ و مقصد.
* رخداد آثار سو اجتماعی و مهاجرت بی‌رویه از حوضه مبدا و تمرکز در حوضه مقصد با توجه به وجود آب.
مدیریت بهم پیوسته منابع آب در طر ح‌هاي انتقال آب بين حوضه اي
از آنجا كه طرح‌هاي انتقال آب بين حوضه‌اي مستقيما مديريت حوضه مبدا و حوضه مقصد را تحت تاثير قرار مي دهد، مي تواند بهبود و يا تنزل شرايط اجتماعي-اقتصادي و زيست محيطي در هر يك از دو حوضه را به دنبال داشته باشد. به منظور كاهش مخاطرات اين طرح ها، شناسايي جنبه‌ها و ابعاد مختلف طرح و تصميم گيري بر اساس اطلاعات همه جانبه اجتناب ناپذير است.
فلسفه طرح‌هاي انتقال آب بين حوضه‌اي اين است كه فقط آب مازاد حوضه مبدا منتقل شود و در آن حقآبه‌هاي فعلي و آينده و محيط زيست حوضه مبدا در اولويت باشد. همچنين سيستم‌هاي آبي حوضه مبدا تحت تاثير قرار نگرفته، مصر ف كنندگان اين حوضه با بهره برداري از آن مخالفت نداشته باشند و آب منتقل شده فقط براي برآورده كردن تقاضاهاي فعلي مصرف باشد تا تضمين كند كه سفره‌هاي آب زيرزميني و منابع آب سطحي در يك الگوي پايدار مصرف مي شوند و هرگز براي تامين نيازهاي توسعه زمين و توسعه كشاورزي استفاده نخواهند شد.
اعمال مديريت تقاضا در طر ح‌هاي انتقال بين حوضه‌اي ضروري است. تقاضاي جديد آب شهري و صنعتي و نگراني هاي زيست محيطي مرتبط با تامين و مصرف آب، فشارهايي را براي معرفي سياست‌هاي جديد مديريت آب بوجود آورده است. تقاضاهاي آينده، دليل مجاز بودن انتقال‌هاي بين حوضه‌اي نمي‌باشد، بلكه ابتدا بايد در سياست تامين، مديريت تقاضا در نظر گرفته شود، اگر كمبود آبي را بتوان با مديريت تقاضا و با هزينه‌هاي معقول حل نمود، به انتقال آب بين حوضه‌اي نيازي نخواهد بود.
جناب آقای چیت‌چیان به عنوان عالی‌ترین مقام دولت در بخش منابع آب مي‌توانند پیگیری بفرمایند، آیا در طرح‌هاي انتقال آب از سرشاخه‌هاي کارون معیارهای فوق رعایت شده‌اند یا خیر؟! هر چند با نگاهی به مسائل منابع و مصارف آب حوزه آبریز کارون به سادگی مي‌توان جواب را گرفت. عدم تخصیص آب به کشاورزان حاشیه کارون در چند سال گذشته، کاهش کیفی و کمی آب مصارف شهری و روستایی حوضه کارون به خصوص کلانشهر اهواز و نیز آبادان و خرمشهر، عدم تخصیص آب جهت احداث پرورش آبزیان، کاهش بالای 50 درصدی مخازن سدهای کارون و بالاخره بیلان به شدت منفی منابع و مصارف کارون که مطمئنا جناب وزیر استحضار دارند، فقط چند مورد از دلایل حساسیت‌های کارشناسان و مسئولین به انتقال آب از حوضه کارون مي‌باشد. کاش نتایج مطالعات اولیه برخی از طرح‌هاي انتقال آب در اختیار رسانه‌ها قرار گیرد تا رعایت معیارها و استانداردها را مردم نظاره کنند!
چيت‌چيان افزوده است: «برای انتقال از حوضه‌ای به حوضه دیگر مقررات و اصول سختگیرانه‌ای گذاشته شده که باید رعایت شود و غیر از نیاز شرب آب منتقل نخواهد شد. اصولی که در انتقال آب رعایت می‌شوند نه تنها اصول در نظر گرفته شده در ایران بلکه اصولی هستند که در سازمان یونسکو مصوب شده و در چارچوب آن باید عمل شود بنابراین در صورت نیاز انتقال آب از حوضه‌ای به حوضه دیگر وزارت نیرو مسئله را باید در شورای عالی آب مطرح کند تا پس از در نظر گرفتن ابعاد زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و... به تصویب برسد.»
این اظهارات جناب وزیر، زمینه‌ای شد برای یادآوری برخی از معیارها و استانداردهای جهانی در طرح‌هاي انتقال آب بین حوضه‌ای:
معیارهاي یونسکو در مورد طرح‌هاي انتقال آب بین حوضه اي
* معیار 1: ناحیه مقصد بایستی، در صورت استفاده از منابع جایگزین تأمین آب و تمامی اقدامات منطقی براي کاهش تقاضاي آب، باز هم در تأمین نیازهاي فعلی و پیش بینی شده، کمبود جدي داشته باشد.
* معیار 2: توسعه آتی حوضه مبدأ نبایستی به سبب کمبود آب، با محدودیت چشمگیر روبرو شود، اگر حوضه مقصد، زیان‌هاي وارده به حوضه مبدأ را جبران کند، طرح انتقال ممکن است توجیه پذیر باشد.
* معیار 3: ارزیابی جامع پیامدهاي زیست محیطی بایستی نشان دهد که سطح معقولی از قطعیت وجود دارد که طرح انتقال،به شکل اساسی کیفیت زیست محیطی را در حوضه مبدأ یا مقصد تخریب نمي‌کند. چنانچه هزینه‌هاي جبران خسارت زیست محیطی فراهم شود، طرح انتقال ممکن است توجیه پذیر باشد.
* معیار 4 : ارزیابی جامع پیامدهاي اجتماعی-فرهنگی بایستی نشان دهد که سطح معقولی از قطعیت وجود دارد که طرح انتقال، سبب بروز اختلال اساسی اجتماعی-فرهنگی در حوضه مبدأ یا مقصد نخواهد شد. با این حال طرح انتقال، چنانچه پرداخت غرامت براي جبراي زیان‌هاي اجتماعی- فرهنگی فراهم شود، ممکن است توجیه پذیر باشد.
* معیار 5: منافع خالص ناشی از اجراي طرح بایستی عادلانه میا ن حوضه‌هاي مبدأ و مقصد تقسیم شود.
معیارهای انتقال آب بین حوضه‌ای از ديدگاه توسعه پایدار
* تاثیر پروژه در طرح آمایش سرزمین.
* زیرساخت بودن پروژه در منطقه.
* تاثیر پروژه در مهار و کنترل آب‌های جاری و به ویژه آب‌های مشترک مرزی.
* وابستگی صنایع و کشاورزی و شرب به آب انتقالی در دو حوضه مبدأ و مقصد.
* بررسی پتانسیل‌های موجود در حوضه مبدأ.
* بهبود اراضی کشاورزی و افزایش تولیدات، کارآفرینی و ایجاد اشتغال و جلوگیری از بیکاری.
* بررسی کیفیت آب در حوضه مبدأ از سرچشمه تا پایین‌دست و آخرین برداشت‌کننده‌های آب و برآورده‌سازی نیاز زیست محیطی محل تخلیه اعم از دریا، تالاب و....
* بررسی تغییرات سطح استابی در حوضه مبدأ و نشست اراضی در صورت پایین افتادن سطح آب‌های زیرزمینی.
* اثرات پروژه بر حذف و یا تخریب جاذبه‌های گردشگری.
* برقراری عدالت اجتماعی در تخصیص آب حوضه‌ای و الزام محرومیت زدایی از حوضه‌های مبدأ و مقصد.
* رخداد آثار سو اجتماعی و مهاجرت بی‌رویه از حوضه مبدا و تمرکز در حوضه مقصد با توجه به وجود آب.
مدیریت بهم پیوسته منابع آب در طر ح‌هاي انتقال آب بين حوضه اي
از آنجا كه طرح‌هاي انتقال آب بين حوضه‌اي مستقيما مديريت حوضه مبدا و حوضه مقصد را تحت تاثير قرار مي دهد، مي تواند بهبود و يا تنزل شرايط اجتماعي-اقتصادي و زيست محيطي در هر يك از دو حوضه را به دنبال داشته باشد. به منظور كاهش مخاطرات اين طرح ها، شناسايي جنبه‌ها و ابعاد مختلف طرح و تصميم گيري بر اساس اطلاعات همه جانبه اجتناب ناپذير است.
فلسفه طرح‌هاي انتقال آب بين حوضه‌اي اين است كه فقط آب مازاد حوضه مبدا منتقل شود و در آن حقآبه‌هاي فعلي و آينده و محيط زيست حوضه مبدا در اولويت باشد. همچنين سيستم‌هاي آبي حوضه مبدا تحت تاثير قرار نگرفته، مصر ف كنندگان اين حوضه با بهره برداري از آن مخالفت نداشته باشند و آب منتقل شده فقط براي برآورده كردن تقاضاهاي فعلي مصرف باشد تا تضمين كند كه سفره‌هاي آب زيرزميني و منابع آب سطحي در يك الگوي پايدار مصرف مي شوند و هرگز براي تامين نيازهاي توسعه زمين و توسعه كشاورزي استفاده نخواهند شد.
اعمال مديريت تقاضا در طر ح‌هاي انتقال بين حوضه‌اي ضروري است. تقاضاي جديد آب شهري و صنعتي و نگراني هاي زيست محيطي مرتبط با تامين و مصرف آب، فشارهايي را براي معرفي سياست‌هاي جديد مديريت آب بوجود آورده است. تقاضاهاي آينده، دليل مجاز بودن انتقال‌هاي بين حوضه‌اي نمي‌باشد، بلكه ابتدا بايد در سياست تامين، مديريت تقاضا در نظر گرفته شود، اگر كمبود آبي را بتوان با مديريت تقاضا و با هزينه‌هاي معقول حل نمود، به انتقال آب بين حوضه‌اي نيازي نخواهد بود.
جناب آقای چیت‌چیان به عنوان عالی‌ترین مقام دولت در بخش منابع آب مي‌توانند پیگیری بفرمایند، آیا در طرح‌هاي انتقال آب از سرشاخه‌هاي کارون معیارهای فوق رعایت شده‌اند یا خیر؟! هر چند با نگاهی به مسائل منابع و مصارف آب حوزه آبریز کارون به سادگی مي‌توان جواب را گرفت. عدم تخصیص آب به کشاورزان حاشیه کارون در چند سال گذشته، کاهش کیفی و کمی آب مصارف شهری و روستایی حوضه کارون به خصوص کلانشهر اهواز و نیز آبادان و خرمشهر، عدم تخصیص آب جهت احداث پرورش آبزیان، کاهش بالای 50 درصدی مخازن سدهای کارون و بالاخره بیلان به شدت منفی منابع و مصارف کارون که مطمئنا جناب وزیر استحضار دارند، فقط چند مورد از دلایل حساسیت‌های کارشناسان و مسئولین به انتقال آب از حوضه کارون مي‌باشد. کاش نتایج مطالعات اولیه برخی از طرح‌هاي انتقال آب در اختیار رسانه‌ها قرار گیرد تا رعایت معیارها و استانداردها را مردم نظاره کنند!
..........................................
حوضه و حوزه:
در فرهنگ لغات فارسی عمید کلمه "حـوزه " به معنی: ناحیه، طرف، میان مملکت ونیز به معنی طبیت عنوان شده است.
و کلمه " حوضــه " (بدون های مونث) به معنی: تالاب، آبگیر، گودالی که در زمین برای نگهداشتن آب (احواض و حیاض جمع) آورده شده است.
و در انگلیسی نیز کلمه " حــوضه " معادل Basin معنی شده است و کلمه " حــوزه "معادل Territory , Range, Extent , Erea ,Domain , Realm ترجمه شده است.
و اما تعریف " حوزه آبخیز " یا " حوضه آبخیز" عبارت است از: پهنه ایست که تمام روان آب ناشی از باران وارد بر آن را یک رود خانه یا آبراهه یا دریاچه و یا یک آب انباشت دریافت می‌نماید.
در فرهنگ لغات فارسی عمید کلمه "حـوزه " به معنی: ناحیه، طرف، میان مملکت ونیز به معنی طبیت عنوان شده است.
و کلمه " حوضــه " (بدون های مونث) به معنی: تالاب، آبگیر، گودالی که در زمین برای نگهداشتن آب (احواض و حیاض جمع) آورده شده است.
و در انگلیسی نیز کلمه " حــوضه " معادل Basin معنی شده است و کلمه " حــوزه "معادل Territory , Range, Extent , Erea ,Domain , Realm ترجمه شده است.
و اما تعریف " حوزه آبخیز " یا " حوضه آبخیز" عبارت است از: پهنه ایست که تمام روان آب ناشی از باران وارد بر آن را یک رود خانه یا آبراهه یا دریاچه و یا یک آب انباشت دریافت می‌نماید.
* دبير انجمن مهندسان صنعت آب
۱۳۹۲/۰۸/۱۸ ۱۲:۵۲
آقای چیت چیان حرفهاتون زیبا ولی فریبنده ست.... شما بیا به کارون نگاهی بکن ببین خود کارون داره از تشنگی هلاک میشه اونوقت میگی فقط مازادش رو انتقال میدید؟؟؟؟؟ چه مازادی؟؟؟ شماها درمورد کارون چی فکر کردین که این همه چشم دوختین بهش؟؟؟؟ بابا یه رودخونه مرده ست که فقط جسد مونده... حتی به این جسد مرده هم رحم نمیکنید؟؟؟؟؟
تااااااازه 1میلیاردو 200 میلیون متر مکعب آب برا مصرف خوردنه؟؟؟؟
شما بیا اهواز ببین برا مصرف شرب آب مردم , ماشین وانتها و سه چرخه ها تو خیابونا میان تا آب تصفیه شده به مردم بفروشن.. اینجا شهر مرده ست اینجا شهر مرده ست.
شما که اینهمه به فکر مردم اصفهان هستین یه ذره هم به فکر این مردم دیار من باشین که از گردوخاک و غبار و ذرات معلق خفففففه شدیم. شما میدونید تو بارندگی چند وقت پیش که باران اسیدی بود بیش از 3000 نفر از همشهریام راهی بیمارستان شدند ولی هیچکدوم از مقامات هیییییچی نگفتد...... بترسید از خدایی که یه روزی باید مقابلش جواب تک تک ماها رو بدید..... والسلام (165768)
تااااااازه 1میلیاردو 200 میلیون متر مکعب آب برا مصرف خوردنه؟؟؟؟
شما بیا اهواز ببین برا مصرف شرب آب مردم , ماشین وانتها و سه چرخه ها تو خیابونا میان تا آب تصفیه شده به مردم بفروشن.. اینجا شهر مرده ست اینجا شهر مرده ست.
شما که اینهمه به فکر مردم اصفهان هستین یه ذره هم به فکر این مردم دیار من باشین که از گردوخاک و غبار و ذرات معلق خفففففه شدیم. شما میدونید تو بارندگی چند وقت پیش که باران اسیدی بود بیش از 3000 نفر از همشهریام راهی بیمارستان شدند ولی هیچکدوم از مقامات هیییییچی نگفتد...... بترسید از خدایی که یه روزی باید مقابلش جواب تک تک ماها رو بدید..... والسلام (165768)
انتقال آب به اصفهان یک مسئله سیاسی ست برای اینکه یک شهر توریستی اسلامی ست برای همین نباید از رونق بیفتد. (165760)