مادامیکه وضعیت اقتصادی کشور بهبود نیابد و بیکاری و تورم مهار نگردد، نه تنها افزایش جمعیت، بلکه تشکیل خانواده نیز روز به روز در کشور کاهش خواهد داشت...
عطا افشاریان
گروه جامعه: تاريخ معاصر ما نشان ميدهد كه همواره یکی از مشخصههاي سیاستمداران و كارگزاران ایران پرداختن هیجانی و گذرا و البته بدون کار دقیق کارشناسی به موضوعات روز است. یکی از موضوعات داغ این روزه پرداختن به فرمایشات رهبری در مورد لزوم افزایش جمعیت کشور است. مطابق آنچه مرسوم است همه نهادها و مسئولین طی اقدامی هماهنگ در جهت ارائه طرحهایی برای تحقق بخشیدن این فرمایشات برآمدند. طرحهایی که مانند موضوعات دیگر چون مقوله فرهنگ، اقتصاد و مبارزه با مفاسد، ضربتی و دستوری تهیه شدند بدون پرداختن به ریشههاي اصلی کاهش میزان تولد و عدم تمایل خانوادهها به فرزند آوری و البته ازدواج.
دستاوردها و ره یافتهای سایر کشورها همواره در مسیر توسعه راه گشا و موثر هستند، ولی ظاهرا بدبینی جامعه ایرانی،به ویژه سیاستمداران آن، به برنامههاي کشورهای توسعه یافته ما را به آزمون و سعی و خطا واداشته است. کشور فرانسه یک از کشورهای اروپایی است که در راستای مبارزه با رشد منفی جمعیت برنامه هایی را تدوین نموده است:
* پاداش تولد: به خانوادههاي با درآمد پایین به ازای هر فرزند پاداش تولد تعلق ميگیرد.
* کمک هزینه پایه خانواده: برای فرزندان زیر سه سال خانواده، ماهیانه مبلغی پرداخت ميگردد به گونهاي که بیشتر از نصف هزینه کودک را پوشش ميدهد. در سال 2008 دولت فرانسه در این راستا 37 میلیارد یورو هزینه نموده است (این رقم با میزان یارانه پرداختی دولت ایران و جنجالهای آن مقایسه گردد).
* پرداخت هزینه پرستاری بچه تا سه سالگی.
* سبدهای حمایتی از خانوادههاي کم درآمد
* کمک هزینه ورود به مدرسه
* بورسیههاي تحصیلی مقاطع تحصیلی مختلف.
* وجود صنف دستیار مادران که در نگهداری کودکان به مادران کمک ميکنند و حکم دایه در فرهنگ قدیم ایران را دارند.این افراد از هر نظر توسط دولت تعیین صلاحیت ميشوند.
بسته دولت فرانسه را مقایسه نمایید با طرحهایی که امروزه برای ایجاد ازدواج جوانان و تولد نوزاد در مجلس مطرح ميگردد:
* ایجاد مانع برای استخدام افراد مجرد بخصوص خانمها
* حذف روشهای جلوگیری از بارداری و آموزش آنها
* وام چهارمیلیونی ازدواج که البته پرداخت نمیشود و سهم قابل توجهی نیز در هزینه خانوار ندارد.
و بطور کل روشهای دستوری و به عبارتی ضربتی که نتایجی را نیز دربر نخواهد داشت. متاسفانه هنوز رویکرد برنامه محوری در کارها و امور در کشور ما جای چندانی ندارد. افزایش جمعیت و تشویق خانوادهها به فرزند آوری وابسته به میزان حمایت دولت از خانوادهها ميباشد.
فاصله طبقاتی، متشنج بودن فضای اقتصادی، بیکاری و عدم توانایی تهیه مسکن مناسب تنها قسمتی از مشکلات خانوادهها است که تمایل آنها را به فرزندآوری و حتی تشکیل خانواده کم خواهد کرد. مادامیکه وضعیت اقتصادی کشور بهبود نیابد و بیکاری و تورم مهار نگردد، نه تنها افزایش جمعیت، بلکه تشکیل خانواده نیز روز به روز در کشور کاهش خواهد داشت، ضمن اینکه آمارهای اعلامی نیز از کاهش نرخ ازدواج و افزایش طلاق حکایت ميکند.
مصرف گرایی شدید جامعه، فاصله طبقاتی و از همه مهمتر تورم و بیکاری افسار گسیخته آفتهای خانواده ایرانی هستند، مسلما طرحهایی از این دست نه تنها معضل را حل نخواهد کرد که فساد و مشکلاتی را در جامعه افزایش خواهد داد. رویکرد منطقی این است که دولتمردان و تصمیم گیران در نخستین گام وضعیت اقتصادی و مناسبات سیاسی کشور را بهبود دهند تا بستهاي مناسب حمایت از خانواده تدوین و اجرایی گردد، به دنبال آن افزایش جمعیت و ازدواج نیز محقق خواهد شد.