پس از کشوقوسها و جدال میان وزارت بهداشت و وزارت رفاه، بر سر تفکیک بیمههای درمانی از وزارت رفاه و انتقال آن به وزارت بهداشت، سرانجام مجلس شورای اسلامی در جریان تصویب کلیات برنامه ششم توسعه، رأی خود را به نفع وزارت بهداشت صادر و مصوب کرد تا سازمان بیمه سلامت ایرانیان از وزارت رفاه منفک شده و به وزارت بهداشت انتقال پیدا کند.
یاسر مختاری
بر اساس این مصوبه کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی، از جمله ارائهکنندگان خدمات سلامت، سازمانها و شرکتهای بیمه پایه و تکمیلی، موظفاند از خط مشی و سیاستهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با تاکید بر خرید راهبردی خدمات و واگذاری امور تصدیگری با رعایت ماده ۱۳ قانون مدیریت خدمات کشوری و سطحبندی خدمات، تبعیت کنند.
شورای عالی منتقل نشد
تولیت بخشی از بیمههای سلامت در حالی به وزارت بهداشت انتقال پیدا کرد که نمایندگان با انتقال شورای عالی بیمه به همین وزارت خانه مخالفت کرده و رأی به ماندن آن در وزارت رفاه دادند. تا همچنان وزرات بهداشت تولیت کامل منابع بیمهای را نداشته باشد. تا پیش از اینکه سازمان بیمه سلامت به وزارت بهداشت انتقال پیدا کند بسیاری از کارشناسان و از جمله برخی از همین نمایندگان مجلس با استدلال بر اینکه برای پیشگیری از فساد نباید خریدار و فروشند خدمات سلامت در یکجا جمع شوند تجمیع بیمهها مخالفت میکردند.
بیمهها همیشه به عنوان خریدار خدمت از وزارت بهداشت مطرح بودهاند. حال با انتقال سازمان بیمه سلامت بخشی از خدمات سلامت را وزارت بهداشت خود از دانشگاههای علوم پزشکی که بخشی از این وزارتخانه هستند میخرد و این همان یکی شدن فروشنده و خریدار خدمات سلامت است که مسلما با استقبال وزارت بهداشت مواجه میشود چرا که از این پس خود میتواند بر منابع مالی بخشی از بیمههای درمانی و پایه تسلط پیدا کند.
سیاستگذاری بیمه با وزارت رفاه
از سوی دیگر نمایندههای مجلس همچنان با تأکید بر اینکه سیاستگذاریهای بیمهای نباید در وزارت بهداشت صورت پذیرد با پیوستن شورای عالی بیمه سلامت ایرانیان به وزارت بهداشت مخالفت و رأی به ماندن در وزارت رفاه داد تا همچنان وزارت بهداشت اعتقاد داشته باشد که هنوز بر تمامی بیمهها تولیت ندارد. شورای عالی بیمه سلامت کشور که هم وزیر بهداشت و وزیر رفاه در آن عضویت دارند گرچه هیچ نقش اجرایی برای آن در نظر گرفته نشده اما شورایی بسیار تأثیر گذار در نظام سلامت کشور است چرا که این شورا وظایف سیاستگذاری و تصویب راهبردها و خطی مشیهای بیمهای و تعیین تعرفههای سالانه خدمات سلامت را بر عهده داشته و این نهاد است که تعیین میکند چه خدمت سلامتی مشمول بیمه و تا چه سطحی میشود.
همچنین نحوه قرار داد بیمهها و بیمههای تکمیلی با نهادهای مختلف را تعیین میکند، از سوی دیگر سهم دولت، کارفرما و خانوارها از حق بیمه پایه سلامت و سهم بیمه شوند(فرانشیز) متناسب با سطح درآمد او و وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور را مشخص میکند.از سوی دیگر هرگونه خرید خدمت سلامت از سوی سازمان بیمه ایرانیان با مجوز و مصوبه این شورا بیاد انجام پذیرد. این مورد اخیر یعنی خرید خدمت سلامت با نظارت شورای عالی بیمه همان ابزار نظارتی است که بهارستانیها به مخالفت با انتقال آن به وزارت بهداشت پرداختند تا هم وزارت بهداشت نتواند برای خدمات خود بازاریابی کند و هم اینکه سازمان بیمه سلامت نتواند هر خدمتی را که از سوی وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی ارائه میشوند را بخرد.
متولی بیمه کیست؟
گرچه با انتقال سازمان بیمه ایرانیان به وزارت بهداشت تجمیع بخشی از بیمههای سلامت صورت گرفت اما عدم انتقال شورای عالی بیمه و سازمان تأمین اجتماعی به وزارت بهداشت، این وزارت خانه هنوز نمیتواند خود را متولی کامل بیمهها بداند.اگر این مصوبه به تأیید شورای نگهبان برسد تا به اینجای کار وزارت بهداشت از سرانجام کار راضی خواهد بود چرا که اتفاق مثبت برای این نهاد در تولیت بر منابع مالی و بیمههای پایه اتفاق افتاد. از سویی رئیس جمهوری به وزارت رفاه و سازمان تأمین اجتماعی دستور داد تا سهم بیمه سلامت کارگران در صندوقی مجزا از محل منابع سازمان تامین اجتماعی بوده و این منابع به راحتی قابل نظارت مستقیم نهاد ریاست جمهوری باشد. در فردای همان روز نیز بیش از 200 تن از نمایندگان مجلس در نامهای به رئیس جمهور ضمن حمایت از طرح تحول سلامت بر کمک ایشان برای اختصاص منابع مالی به این طرح تأکید کردند. با مصوبه انتقال سازمان بیمه ایرانیان وزارت بهداشت سومین پیروزی متوالی را در برابر وزارت رفاه به کمک مجلس به دست آورد تا در این ماراتن بیمهای با سه گل پیروز شود.