گروه بینالملل: مقامات آمریکا پیشرفت در مذاکرات هستهای میان واشنگتن و تهران را رد کردهاند، اما برخی مقامات اسرائیل میگویند مذاکرات جدیتر از آن چیزی است که واشنگتن میگوید، اما نمیخواهد آن را یک "توافق" هستهای بداند.
به نوشته دویچهوله، بر اساس یک گزارش روزنامه "هاآرتص"، مقامات ارشد اسرائیل گمان دارند که اگر تفاهمهایی هم میان آمریکا و ایران بر سر برنامه هستهای تهران حاصل شود، دولت بایدن سعی خواهد کرد از نامیدن آنها به عنوان "توافق هستهای" که مستلزم موافقت کنگره آمریکا با مفاد آن است، اجتناب کند. مقامات ارشد دولت ایالات متحده گزارشهای اخیر در مورد پیشرفت قابل توجه در مذاکرات هستهای را رد کردهاند، اما برخی از مقامات در اورشلیم معتقدند که مذاکرات جدیتر از آن چیزی است که واشنگتن به طور علنی به آن اعتراف میکند.
هفته گذشته روزنامه هاآرتص گزارش داد که پیشرفتهای قابل توجهی در مذاکرات هستهای حاصل شده است. وبسایت خبری "اکسیوس" نیز گزارش داد که عمان به طور مستقیم میان آمریکا و ایران میانجیگری میکند. کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا از اشاره صریح به این موضوع اجتناب کردهاند، اما دولت بایدن گزارش سایت خبری "میدلایستآی" مستقر در لندن مبنی بر اینکه طرفین در حال نزدیک شدن به توافق موقت هستند را تکذیب کرد. سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید به رویترز گفته است: «هر گونه گزارش درباره یک توافق موقت نادرست و گمراهکننده است.»
رابرت منندز، سناتور آمریکایی که ریاست کمیته روابط خارجی سنا را بر عهده دارد، به وب سایت "جویش اینسایدر" گفته است که اگر مسیر برگزیده دولت بایدن واقعاً یک توافق موقت با ایران باشد، دولت دارد "بازی بالماسکه خوبی انجام میدهد". در اسرائیل این انکارها به عنوان بخشی از تلاش حساب شده دولت بایدن برای اجتناب از اعلام توافق هستهای با ایران در راستای دستیابی به یک "تفاهم" محدودتر تلقی میشود. دو مقام ارشد اسرائیلی به هاآرتص گفتهاند، هدف این است که از قرار دادن این موضوع برای رأیگیری در کنگره آمریکا خودداری شود، زیرا برای یک توافق هستهای با ایران به تصویب یک قانون نیاز است. کنگره در حال حاضر دچار دودستگی است و حزب دموکرات کنترل سنا را در اختیار دارد و جمهوریخواهان اکثریت نازلی در مجلس نمایندگان دارند.
آوی دیشتر، وزیر کشاورزی و عضو کابینه امنیتی اسرائیل امروز سهشنبه ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد) در مصاحبه با رادیو ارتش گفت که دولت بایدن "نشانههایی ناشی از ضعف" را در برابر ایران نشان میدهد. دیشتر در طول این مصاحبه چهار بار تکرار کرد که تماس ایالات متحده با ایران "از روی ضعف و نه از روی قدرت انجام میشود" و افزود که ایرانیها "ضعف آمریکا را درک میکنند". در همین زمینه یکی از مقامات اسرائیلی به مقالهای اشاره کرد که روز جمعه ۹ ژوئن به قلم هنری روم، کارشناس مسائل ایران در موسسه واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک و اریک بروور، معاون رئیس "نهاد تهدید هستهای" در مجله "فارین افرز" منتشر شده است.
این مقاله سه راه عملی ممکن برای دولت بایدن در مورد ایران ارائه داده است: دستیابی به یک توافق هستهای جدید؛ دوبرابر کردن فشار اقتصادی بر تهران، آنگونه که اسرائیل میخواهد؛ یا "طرح C" به معنای دستیابی به تفاهم با ایران بدون اینکه آن را یک "توافق" بخوانیم و در نتیجه از بحث در کنگره اجتناب کنیم. تفسیر مقامات اسرائیل از این روند نیز در واشنگتن مورد انتقاد قرار گرفته است. یک منبع نزدیک به دولت آمریکا به هاآرتص گفت که بایدن بیش از بسیاری از روسای جمهور سابق "مخلوق کنگره" است و "این ایده که او کنگره را دور میزند" خلاف کارنامه دولت او است.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، در واکنش به گزارشها در اسرائیل، روز دوشنبه ۱۲ ژوئن گفت که کاخ سفید "هیچ گزارش مطبوعاتی در مورد معامله یا عدم معامله را تایید نمیکند". وی افزود که مقامات دولت بایدن در ارتباط "نزدیک، بسیار نزدیک" با اسرائیل در مورد موضوع ایران هستند و واشنگتن و اورشلیم در مورد تهدید ایران برای ثبات در خاورمیانه نظری کاملا منطبق با هم دارند. کربی در یک نشست مطبوعاتی گفت: «ما بر فعالیتهای بیثباتکننده [ایران] تمرکز لیزری داریم و این فعالیتها از حوزههای زیادی عبور میکنند؛ نه فقط جاهطلبیهای هستهای، بلکه افزایش قابلیتهای موشک بالستیک، روابط دفاعی رو به رشد با روسیه، حمایت از روسیه در اوکراین.»
سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید افزود: «ما همیشه در این مورد با اسرائیلیها صحبت میکنیم و یک تصویر مشترک در مورد این تهدیدها داریم.» با این حال، کربی خاطرنشان کرد که "اسرائیلیها میتوانند مانند هر ملتی از جانب خود صحبت کنند، زیرا آنها در مقام خودشان درباره نحوه مقابله با تهدیدها سخن میگویند". روز دوشنبه ۲۲ خرداد برای اولین بار، یک مقام ارشد ایرانی علنا مذاکره با آمریکا در مورد موضوع هستهای را تایید کرد. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در تهران با بیان اینکه مذاکراتی با میانجیگری عمان در حال انجام است، گفت: «ما با طرف مقابل پیام رد و بدل کردیم.» کنعانی افزود که ایران هرگز از میز مذاکره خارج نشده و همواره آمادگی جدی خود را برای انجام مذاکرات عمیق و معنادار برای به نتیجه رساندن مذاکرات نشان داده است. وی همچنین تاکید کرد که این مذاکرات "محرمانه" نبوده است.
در صورت غنیسازی ۹۰ درصدی "اسرائیل به ایران حمله خواهد کرد!
یک مقام اسرائیلی که نامش فاش نشده به روزنامه "اسرائیل هیوم" گفته ایالات متحده آمریکا و کشورهای غربی میدانند که "خط قرمز" اسرائیل در رابطه با برنامه هستهای ایران غنیسازی ۹۰ درصدی است. او تأکید کرد تهران از حساسیت اسرائیل نسبت به این موضوع آگاه است و میداند اگر غنیسازی را به سطح ۹۰ درصد افزایش دهد، با حمله نظامی اسرائیل مواجه خواهد شد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در آغاز دوره جدید خود در سلسله گفتوگوهایی که با مقامات کشورهای اروپایی داشت، به رهبران آلمان، ایتالیا، فرانسه و بریتانیا گفته بود که اسرائیل غنیسازی ۹۰ درصدی اورانیوم توسط جمهوری اسلامی را تحمل نخواهد کرد و به این اقدام واکنش نشان خواهد داد. این منبع اسرائیلی همچنین به اسرائیل هیوم گفته به رغم تلاشهای آمریکا برای دستیابی به توافق هستهای با ایران، تا زمانی که رهبری جمهوری اسلامی ایران تمایل نداشته باشد، چنین توافقی محقق نخواهد شد. در همین حال سایت اسرائیلی "نشنال نیوز" نوشته اسرائیل متقاعد شده است که دولت بایدن برای اجتناب از مداخله کنگره در مسأله توافق هستهای و پرهیز از روبرو شدن با انتقادات تند جمهوریخواهان، به جای توافق، به تفاهم با جمهوری اسلامی بر سر برنامههای هستهای این کشور اکتفا خواهد کرد. اسرائیل مخالف هرگونه توافق هستهای میان تهران و واشنگتن است و نتانیاهو نیز به تازگی تأکید کرد، کشورش به هیچ توافقی با ایران متعهد نخواهد بود.