کاهش چشمگیر مرگ ناشی از بیماری های واگیر

به گزارش ایسنا، در نشست شبکه مراکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت که روز یکشنبه، 9 خرداد ماه 1400 برگزار شد، دکتر باقر لاریجانی، رییس شبکه تحقیقاتی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، با بیان این مقدمه که تاکید عدالت در سلامت بر لزوم بهره مندی هر فرد از فرصت مناسب برای دستیابی به سلامت کامل بالقوه‌اش است، تصریح کرد: خوشبختانه کشور ایران موفقیت‌های چشم‌گیری در زمینه افزایش سلامت، افزایش امید به زندگی، کیفیت زندگی، ارتقای زیر ساخت‌ها و خدمات در حوزه سلامت به ویژه در مناطق محروم و کم برخوردار بدست آورده است، اگر چه هنوز با چشم انداز ایده‌آل مورد انتظار فاصله زیادی داریم.

نایب رییس کمیته ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر با بیان این که از سال ۱۳۸۵ دانشگاه‌های علوم پزشکی به تدریج اقدام به تاسیس مراکز تحقیقاتی برای بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت کرده اند، افزود: این مراکز با هدف تولید شواهد علمی و مطالعاتی در خصوص تبیین ارتباط عوامل اجتماعی- اقتصادی بر سلامت مردم در دهک‌ها و مناطق جغرافیایی مختلف و همچنین تاثیر دیگر متغیرها شروع به کار کردند. وی ادامه داد: گام بعدی تاسیس شبکه مراکز تحقیقاتی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت بود، که در سال ۱۳۹۱ در وزارت بهداشت انجام شد.

رییس شبکه تحقیقاتی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت با بیان این که دسترسی به تخت بیمارستان، از مصادیق دسترسی به خدمات سلامت است، افزود: مقایسه توزیع تخت‌های بیمارستانی در استان‌های مختلف در سال ۱۳۹۶ نشان   می‌دهد سرانه تخت فعال به جمعیت در استان یزد بیش‌ترین و در استان‌‎های سیستان و بلوچستان و البرز کم‌ترین میزان را داشته است.  

وی در همین خصوص خاطر نشان کرد: تفاوت در سرانه تخت بیمارستانی نشان از تفاوت در دسترسی به خدمات سلامت در سطح کشور دارد که در حقیقت بستر ایجاد بی عدالتی در سلامت را مهیا می کند.  لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: افزایش دسترسی به ارائه‌دهندگان مراقبت‌های اولیه در مناطق روستائی از زیر ۵ درصد در سال ۱۳۵۷ به حدود ۹۸ درصد در سال ۱۳۹۷ ، نشان از بهبود وضعیت عدالت در سلامت در این مناطق دارد.

رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم در مورد وضعیت عدالت در پیامد های سلامت تصریح کرد: به طور کلی روند شاخص کلیدی "امید زندگی در بدو تولد" در کشور در سیزده سال گذشته در هر دو جنس صعودی است و این شاخص از حدود ۵۸.۹ سال در سال ۱۳۶۵ به حدود ۷۵.۷ سال در سال ۱۳۹۷ رسیده است. لاریجانی با اشاره به یافته های مطالعه «استپش» و «نسباد» افزود: میزان مرگ ناشی از بیماری‌های واگیر، مادران، نوزادان و تغذیه ای در استان های کشور کاهش چشمگیری داشته است و در سال ۲۰۱۵ این رقم در استان هرمزگان بیشترین و در استان زنجان کمترین بوده است. 

وی تفاوت شش برابری بین میزان مرگ در این دو استان را نگران‌کننده خواند.نایب رییس کمیته ملی پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر در ادامه به تشریح میزان مرگ به علت بیماری‌های غیرواگیر در استان‌های کشور پرداخت و افزود: این رقم در استان گلستان بیشترین و در استان زنجان کمترین است و بین میزان مرگ در این دو استان تفاوت دو برابری وجود دارد. 

وی همچنین روند کاهشی میزان مرگ کودکان را افتخار آمیز خواند و تصریح کرد: خوشبختانه استان‌های کشور از لحاظ شاخص میزان مرگ در بین کودکان زیر پنج سال به هم‌گرایی رسیده‌اند.دکتر لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود با مقایسه وضعیت شاخص های عدالت در سلامت ایران با دیگر کشورهای منطقه و جهان افزود: امید به زندگی در ایران از متوسط منطقه بالاتر است هر چند از برخی دیگر از کشورها در وضعیت نامطلوب‌تری قرار دارد.  

وی در ادامه وضعیت کشور را از لحاظ میزان حوادث ترافیکی نسبت به بسیاری از نقاط دنیا نامطلوب خواند و افزود: میزان مرگ ناشی از حوادث و سوانح در ایران بسیار بالاتر از میانگین مناطق سازمان جهانی بهداشت است. 
در ادامه جلسه دکتر علی دل پیشه، رییس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، دکتر علیرضا اولیایی منش، رییس مرکز تحقیقات عدالت در سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر امیرحسین تکیان، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات عدالت در سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران و تعدادی از اعضای هیات علمی مراکز تحقیقاتی عدالت در سلامت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به بحث و بررسی در مورد اقدامات صورت گرفته در کشور، فرصتها و زمینه های همکاری مشترک در راستای پیشبرد اهداف شبکه در نظام سلامت پرداختند. 

 در بخش دیگری از این جلسه نسخه فارسی گزارش منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی در خصوص مولفه های اجتماعی سلامت و عدالت در نظام سلامت که از سوی شبکه مراکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت و مرکز تحقیقات عدالت در سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران تنظیم شده است، رونمایی شد. 

بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، این گزارش که با بهره گیری از نتایج تحقیقات در خصوص مولفه های اجتماعی سلامت و بررسی گسترده وضعیت نابرابری های بهداشتی در منطقه با عنوان "بازسازی عادلانه تر: دستیابی به برابری سلامت در منطقه مدیترانه شرقی" به سرپرستی کمیسیون عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت در منطقه مدیترانه شرقی و با مشارکت دکتر باقر لاریجانی، نایب رییس کمیته ملی پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر و دکتر محسن اسدی لاری، مدیرکل همکاری‌های بین‌المل وزارت بهداشت از ایران پیشتر منتشر شده بود، تجزیه و تحلیلی را در خصوص وضعیت نابرابری های بهداشتی و عوامل مرتبط در منطقه مدیترانه شرقی مانند مهاجرت، جنگ و کشمکش های داخلی، علاوه بر عوامل اجتماعی، سیاسی و محیطی که بر سلامتی و رفاه در سراسر منطقه تأثیر می گذارند به همراه لیستی از توصیه های عملی و اقدامات اساسی در این خصوص ارائه می دهد.