گروه بینالملل: در روز دوم نشست سران ناتو در لیتوانی، بار دیگر آینده جنگ در اوکراین و چگونگی حمایت از آن کشور در برابر تهاجم نظامی روسیه محور سخنرانیها و گفتوگوها بود.
در این میان، جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، گفت که اعلامیه مشترک کشورهای عضو «گروه هفت» بهروشنی نشان داد که حمایتهای بلندمدت بزرگترین دموکراسیهای جهان از اوکراین در آینده نیز ادامه خواهد داشت. همزمان، خبرگزاری رویترز شامگاه چهارشنبه ۱۲ ژوییه (۲۱ تیر) در گزارشی نوشت انتظار میرود که آمریکا، بریتانیا، و دیگر متحدان آنها خود را برای دادن تضمینهای امنیتی تازه و حمایتهای گستردهتر از اوکراین آماده کردهاند. در این بین، روزنامه واشنگتن پست شامگاه چهارشنبه در گزارشی نوشت که صحبتهای ولودیمیر زلنسکی، رئيسجمهوری اوکراین، در روز دوم نشست سران ناتو آرامتر بود و لحن «آشتیجویانهتری» داشت.
روز چهارشنبه، در جریان کنفرانس خبری مشترک رئیسجمهوری اوکراین با دبیرکل ناتو، زلنسکی نتایج نشست لیتوانی را در مجموع خوب توصیف کرد. او در روز اول، بهدلیل مشخص نشدن جدول زمانی عضویت کشورش در پیمان نظامی ناتو، بهتندی از رهبران ناتو انتقاد کرده بود. خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت که مفاد بیانیه تازه گروه هفت چشماندازی روشنتر از تلاشهای بلندمدت برای پایان دادن به جنگ، بازدارندگی، و واکنش به هرگونه حمله احتمالی در آینده دارد.
بایدن پیش از سخنرانی زلنسکی در روز دوم و پایانی نشست با او دیدار و گفتوگو کرد. بایدن در دیدارش با رئيسجمهوری اوکراین اذعان کرد که کییف از نبود جدول زمانی مشخص برای عضویت در ناتو ناامید و دلسرد شده است. در آن دیدار، رئیسجمهوری آمریکا بار دیگر تاکید کرد که دولتش تا هر زمان که لازم باشد از اوکراین در برابر تهاجم نظامی روسیه حمایت خواهد کرد. شبکه خبری انبیسی نیوز نیز در گزارشی نوشت که اظهارات روز دوم ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، ممکن است تا اندازهای خشم اوکراینیها را کاهش داده باشد. دبیرکل ناتو در روز دوم نشست از ارائه یک بسته سه قسمتی با هدف «نزدیکتر کردن اوکراین به ناتو» خبر داد، اقدامی که میتواند مسیر پذیرش اوکراین در ائتلاف نظامی ناتو را هموارتر کند. همزمان، وزیر دفاع دانمارک اعلام کرد کشورش، همراه با ۱۰ متحد دیگر در ناتو، برای آموزش دادن نیروهای هوایی اوکراین در استفاده از جنگندههای پیشرفته اف-۱۶ توافق کردهاند. پیشتر اعلام شده بود که بازسازی نیرویهای مسلح اوکراین یکی از هدفهای نشست سالانه ناتو در پایتخت لیتوانی است.
نشست ناتو؛ از چراغ سبز ترکیه تا چشمانداز مبهم عضویت اوکراین
رهبران کشورهای عضو پیمان نظامی ناتو روز سهشنبه در ویلنیوس پایتخت لیتوانی گرد هم آمدند تا درباره طیف گستردهای از مسائل و سیاستهای نظامی و امنیتی گفتوگو کنند. تداوم جنگ در اوکراین، سیاستهای دفاعی در قبال چین، چشمانداز عضویت اوکراین و تغییر سیاست ترکیه در قبال پذیرش سوئد، از مهمترین موضوعهای نشست دو روزه سران ناتو در لیتوانی است.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، در ابتدای نشست روز سهشنبه ۱۱ ژوئیه، ۲۰ تیرماه ۱۴۰۲، سران کشورهای عضو ناتو گفت: «چین دشمن ما نیست و کشورهای عضو ناتو باید به روند همکاریها با چین ادامه دهند.» خبرگزاری آسوشیتدپرس، همزمان با حضور ولودیمیر زیلنسکی، رئيسجمهوری اوکراین، در نشست ناتو، بهنقل از او نوشت: این که سران ائتلاف حاضر نیستند یک جدول زمانی روشن برای پذیرش اوکراین در پیمان نظامی آتلانتیک شمالی ارائه دهند پوچ و بیمعنا است.
پیشتر دیویداس ماتویونیس، نماینده لیتوانی در ائتلاف نظامی ناتو در گفتوگو با رادیو لیتوانی گفته بود هنوز هیچ دعوتی از اوکراین برای حضور در نشست ناتو صورت نگرفته است. با این حال، نماینده لیتوانی تاکید کرده بود اگر شرایط مناسب پیش برود، ممکن است چنین دعوتی انجام شود.
پذیرش عضویت سوئد نیز از دیگر موضوعهای اصلی نشست سران ناتو در لیتوانی است. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، با اشاره به تغییر سیاست دولت رجبطیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، در قبال درخواست عضویت سوئد، از این تغییر سیاست آنکارا بهعنوان یک «گام بلند تاریخی» یاد کرد. خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی نوشت اردوغان با ارجاع موضوع عضویت سوئد به ناتو به پارلمان این کشور، در عمل برای پذیرش سوئد چراغ سبز نشان داده است. ترکیه از اعضای قدیمی پیمان نظامی آتلانتیک شمالی ناتو بهشمار میرود و برابر اساسنامه ناتو، تمامی کشورهای عضو باید با درخواست کشورهای جدید برای عضویت در ائتلاف موافقت کنند. در این میان، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز سهشنبه به چراغ سبز ترکیه برای عضویت سوئد در ناتو واکنش نشان داد.
بهگفته سخنگوی کرملین، مسکو تحولات نشست ناتو را بهدقت پیگیری میکند. او روز سهشنبه در یک نشست خبری گفت: تصمیم دولت ترکیه برای پیشبرد درخواست عضویت سوئد در ناتو، برای روسیه پیامدهایی دارد و مسکو هم با اقدامات متقابل به آن واکنش نشان میدهد. اما اشارهای به این «اقدامات متقبال» نکرد. سخنگوی کرملین با تکرار موضع رسمی مقامهای روسی، کشورهای عضو ناتو را متهم کرد که پس از پایان جنگ سرد، با گسترش بیوقفه ناتو به سمت شرق، موجب بهوجود آمدن شرایط کنونی شدهاند. در این میان، ریشی سوناک، نخستوزیر محافظهکار بریتانیا از عضویت اوکراین در ناتو دفاع کرد و گفت: «جایگاه واقعی اوکراین در ناتو است». سوناک ابراز امیدواری کرد که در نشست دوروزه در ویلنیوس «پیشرفت قابل ملاحظهای» در عضویت اوکراین در ناتو بهدست بیاید.