مراقب باشیم امسال گندم خوراک دام نشود

گروه اقتصادی: شهریور امسال قیمت خرید تضمینی گندم ۷۵۰۰تومان اعلام شد. برخی مسوولان در گذشته موافق واردات گندم به جای کشت آن بودند اما این موضوع در صنعت مرغ به مرحله اجرا رسید و سال گذشته و با تشدید تحریم‌ها علیه ایران به‌خوبی مشخص شد که وابستگی صنایع‌ غذایی به کشورهای تحریم‌کننده تا چه حد می‌تواند معیشت مردم را به خطر بیندازد.خشکسالی‌ های صورت‌گرفته در جهان نیز قیمت کالاهای‌ اساسی را افزایش داد و باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی در همه کشورها شد.

از سوی دیگر ایران نیز از این موضوع مستثنا نبود و تولید محصولات استراتژیک مانند گندم نیز با مشکلاتی همراه بود. مشکلاتی که نشان می‌دهد تولید محصولات استراتژیک از چه اهمیتی برخوردارند.سال زراعی کشور از شهریور آغاز می‌شود که در این زمان قیمت اقلام خرید تضمینی اعلام خواهد شد. با توجه به افزایش هزینه‌های تولید هنوز یک فصل از تصویب قیمت نگذشته صدای اعتراض کشاورزان آغاز می‌شود که تولید برایشان به‌صرفه نیست از این رو باعث می‌شود تولید با آنچه برنامه‌ریزی‌شده فاصله داشته باشد.

در شهریور امسال نیز قیمت خرید تضمینی گندم برای فصل زراعی جدید به کیلویی ۷هزار و۵۰۰تومان تصویب شد. جواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی با بیان این‌که در آغاز فصل زراعی طبق قانون باید در حوزه قیمت‌گذاری، قیمت مشخص باشد تا کشاورز با خیال راحت و با انگیزه و بدون دغدغه در این زمینه تصمیم‌گیری لازم را برای کشت انجام دهد، گفت: قیمت خرید تضمینی گندم را به استناد به قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی تعیین کرده‌ایم.

ساداتی‌نژاد بیان کرد: به دلیل اهمیتی که گندم برای کشور دارد، وزارت جهاد کشاورزی در این دوره براساس قانون، وظیفه خود را درست و دقیق انجام خواهد داد و همواره در کنار کشاورزان خواهد بود تا بتواند از آنها حمایت لازم را انجام دهد. با وجود خشکسالی این میزان تولید طبیعی است و شرایط ویژه‌ای ایجاد می‌کند اما به‌هیچ عنوان جای نگرانی برای تامین گندم در کشور وجود ندارد.

کشاورزان اکنون راضی هستند
عطاا... هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور قیمت تعیین‌شده ۷هزار و۵۰۰تومانی برای خرید تضمینی گندم را با توجه به نرخ فعلی تورم «مناسب» توصیف کرد و گفت: این نرخ مورداستقبال کشاورزان قرار گرفته است. موضوعی که در سال‌های گذشته نیز مطرح می‌شد و در بهار سال بعد از تصویب قیمت و برداشت گندم گلایه‌ها آغاز می‌شد. برخی کارشناسان کشاورزی بر این باورند دولت اگر قصد خرید تضمینی کالایی را دارد برای آن کف قیمت تصویب کند و با توجه به افزایش هزینه‌های کشاورزی امکان تغییر قیمت وجود داشته باشد.

با این که هاشمی گفته با تلاش‌هایی که مجموعه بنیاد ملی گندمکاران و تشکل‌های عضو ملی شورا داشتند، برای قیمت‌گذاری تمام محصولات کشاورزی به‌ویژه گندم امسال به قیمت مطلوب ۷هزار و۵۰۰ تومان برای هر کیلوگرم بر مبنای هزینه‌های تولید و سود متعارف رسیدیم اما کارشناسان معتقدند تعیین قیمت برای یک سال با توجه به تورمی که در کشور وجود دارد انگیزه کشاورز را در دوره کشت بعدی می‌گیرد.

وی درباره خرید تضمینی گندم سال زراعی گذشته توضیح داد: بحث میزان تولید و خرید تضمینی دولت دو موضوع متفاوت است زیرا در سال زراعی گذشته با مشکل جدی کمبود بارندگی در مزارع دیم روبه‌رو بودیم که خسارت زیادی به این بخش وارد کرد و موجب کاهش تولید محصول شد.هاشمی اضافه کرد: همچنین سال گذشته با وجود بالا بودن نرخ نهاده‌های تولید، قیمت خرید تضمینی مورد رضایت کشاورزان نبود؛ بنابراین بخشی از نهاده‌ها در انبارها ماند، بخشی قاچاق شد و بخشی هم به‌عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار گرفت که همین موضوع در کاهش خرید تضمینی گندم توسط دولت موثر بود. طبق مصوبه شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی، برای سال زراعی ۱۴۰۱ -۱۴۰۰ قیمت هرکیلوگرم گندم معمولی نان ۷هزار و۵۰۰تومان و گندم دوروم (ماکارونی) ۷هزار و۸۰۰تومان تعیین شده است.

با گندم ۵۰۰۰تومانی هم رغبت وجود داشت
زمانی که نرخ خرید تضمینی گندم از ۲۵۰۰تومان ابتدا به ۴۰۰۰تومان و سپس به ۵۰۰۰تومان تغییر داده شد که هزار تومان آن به‌عنوان جایزه بود برخی کشاورزان از افزایش قیمت ابراز خوشحالی کردند و پیش‌بینی می‌شد تولید در این‌خصوص افزایش یابد اما بررسی‌ها اکنون نشان می‌دهد با گندم ۵۰۰۰تومانی نه‌تنها تولید به میزان مورد نیاز انجام نشد بلکه گفته می‌شود احتمال واردات گندم وجود داشته باشد.

با تعیین قیمت گندم ۵۰۰۰تومانی عزیز کریمی مدیرکل دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی در سال گذشته با اشاره به افزایش صددرصدی قیمت خرید تضمینی گندم گفته بود تعیین قیمت خرید تضمینی گندم، موجب دلگرمی و خوشحالی کشاورزان و رغبت بیشتر برای تحویل محصولات به دولت می‌شود.عزیزکریمی درباره اقدام‌های وزارت جهاد کشاورزی در تامین بذر محصولات کشاورزی ازجمله تامین بذر گندم گفت: سالانه نزدیک به ۱۰۰میلیارد تومان یارانه برای حدود ۴۸۰هزار تن بذر گندم پرداخت می‌کنیم که البته تقریبا کل این بذر در داخل و با استاندارهای جهانی تولید می‌شود.

وی همچنین توضیح داده بود در اراضی دیم میانگین ۱/۳تن در هکتار و در اراضی آبی حدود ۴تن در هکتار گندم تولید می‌شود و استان خوزستان با تولید حدود ۱/۲تا۱/۴میلیون تن در صدر فهرست تولید گندم کشور قرار دارد.
وی با بیان این که استان‌های گلستان، کردستان، فارس و خراسان‌ها نیز در تولید گندم سرآمد هستند، ابراز امیدواری کرد: به تولید بیش از ۱۲میلیون تن گندم برسیم که از این میزان، مازاد بر مصرف کشور برای ذخایر استراتژیک ذخیره خواهد بود.

از تولید عقب ماندیم
علی خان‌محمدی، عضو مجمع‌ملی خبرگان کشاورزی درباره تاثیرات خشکسالی بر تولیدات کشاورزی گفت: خشکسالی یک رخداد جوی است که نمی‌توان از آن اجتناب کرد اما ما می‌توانیم با تصمیم‌گیری صحیح مدیریتی میزان خسارت وارده به بخش کشاورزی را کاهش بدهیم.

وی با اشاره به کاهش بارندگی و نبود باران موثر در سال‌جاری افزود: آبیاری‌ها در بخش کشاورزی نتوانست جوابگوی خشکسالی امسال باشد چرا که با کم‌شدن نزولات آسمانی رطوبت زمین کاهش یافته بود و زمین بازدهی سال‌های گذشته را نداشت.

این فعال حوزه کشاورزی با بیان این‌که کاهش بارندگی بر غذای دام نیز تاثیر مستقیم می‌گذارد، افزود: خشکسالی میزان تولید علوفه، گندم، ذرت و یونجه را کاهش داد و دامداران سنتی و صنعتی در کشور برای تامین نهاده موردنیاز با چالش‌های جدی مواجه شدند. در مجموع سال زراعی۱۴۰۰ میزان تولید کاهش چشمگیر داشت.

وی در پاسخ به این پرسش که دولت برای حمایت از بخش کشاورزی آسیب‌دیده از خشکسالی چه تصمیماتی اتخاذ کرد، گفت: حمایت‌ها و پشتیبانی‌های دولت از بخش کشاورزی نباید یک‌روزه و بنا به رخدادها باشد چنین تصمیماتی مسکن‌های موقتی هستند برای مهار بحران‌های احتمالی در بخش کشاورزی باید زیرساخت‌ها در این بخش را مقاوم کرد.این فعال حوزه کشاورزی با اشاره به تغییر شرایط اقلیمی کره‌زمین تصریح کرد: ایران همواره در رسته کشورهای خشک و کم‌آب جهان جای می‌گیرد از این‌رو باید به میزان آب در دسترس ساختار بدهیم اما متاسفانه توجه ما در این زمینه اندک است.

وی بابیان این که تقویت بذر محصولات کشاورزی در دنیا رایج شده، تصریح کرد: تقویت نهاده و بذر چالشی است که کشاورز ایرانی نتوانسته به‌سادگی از آن عبور کند هرچند گام‌هایی در این مسیر برداشته‌ایم اما ناکافی هستند و نمی‌توانند حال کشاورزی را بهبود ببخشد.

وی با بیان این که در ۳میلیون و ۲۰۰هزار هکتار گندم دیمی و ۲میلیون و ۷۰۰هزار هکتار گندم آبی داریم، خاطر نشان کرد: خشکسالی بر ۷۰درصد میزان تولید تاثیر گذاشت و از سوی دیگر دولت به موقع قیمت خرید گندم را اعلام نکرد. به گفته خان‌محمدی، امسال ۴/۵میلیون تن گندم تولید کردیم اما پیش‌بینی ما از تولید امسال بالای ۱۰میلیون تن بود؛ چراکه دولت در سال گذشته ۵/۸میلیون تن گندم از گندمکاران خریداری کرد. اگر روی بذر و بهره‌وری صحیح از آب و تولید کشاورزی کار می‌کردیم درحال‌حاضر باید به تولید ۱۰تن در هر هکتار می‌رسیدیم. اگر براساس پایداری نظام تولید، گندم کشت و برداشت می‌کردیم هم اکنون باید به صادرات ۵میلیون تن گندم در سال می‌رسیدیم. رویکرد ما در کشاورزی باید معطوف به افزایش کیفیت بذر و افزایش بازدهی تولید در هکتار باشد. میزان بارندگی در استان کردستان و خراسان‌شمالی بالاست از این‌رو می‌توان به افزایش تولید گندم در این استان‌ها امیدوار باشیم.

گندم ۷۵۰۰تومانی و جو ۹۰۰۰تومانی
قیمت جو که برای خوراک دام استفاده می‌شود کیلویی ۹۰۰۰تومان و قیمت خرد تضمینی گندم ۷۵۰۰تومان است. پیش‌بینی می‌شود دامدارانی که مشغول به کار کشاورزی هستند نیز به جای خرید جو برای دام‌هایشان از گندمی که می‌کارند استفاده کنند تا پول کمتری پرداخت کنند.

در طول سال‌های گذشته ویدئوهای زیادی مبنی بر چرای گوسفندان در مزارع گندم منتشر شد که نشان می‌داد کشاورزان برای کاهش قیمت دست به چنین اقدامی زده‌اند. موضوعی که مسوولان کشاورزی دولت‌سیزدهم وعده داده‌اند از این اتفاق‌ها نیفتد که کارشناسان صنعت کشاورزی دراین‌باره می‌گویند اگر قیمت محصولات کشاورزی با کف‌قیمت تعیین شود تاثیر بهتری نسبت به قیمت مشخص دارد.