انتقال زندانیان دوتابعیتی ایرانی- آمریکایی به قطر

گروه بین‌الملل: سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در نشست خبری هفتگی‌اش اعلام کرد که موضوع تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا بر اساس توافق قبلی، امروز دوشنبه انجام خواهد شد. هم‌زمان، خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه گزارش کرد که یک فروند هواپیمای قطری برای خارج کردن زندانیان آمریکایی آزادشده در ایران، در فرودگاه تهران به زمین نشسته است.
ناصر کنعانی همچنین تایید کرد که انتقال شش میلیارد یورو از دارایی‌های بلوکه‌شده جمهوری اسلامی در کره جنوبی به حساب‌های تاییدشده در قطر در همین روز و هم‌زمان با انتقال زندانیان دو کشور انجام خواهد شد. سخنگوی وزارت خارجه ایران درباره جزئیات آزاد شدن پنج نفر زندانی ایرانی در آمریکا گفت: «دو نفر از شهروندان ایرانی آزادشده در آمریکا به کشور بازمی‌گردند و یک نفر دیگر با توجه به حضور خانواده‌اش به کشور دیگری سفر می‌کند. دو نفر دیگر نیز با توجه با سابقه حضور و زندگی‌شان در همان آمریکا باقی می‌مانند.»
این تبادل زندانیان و آزادسازی منابع مالی جمهوری اسلامی که هم‌زمان با سفر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، به نیویورک انجام می‌شود، از نگاه بسیاری از تحلیلگران به معنای تداوم کوتاه آمدن دولت جو بایدن مقابل جمهوری اسلامی دانسته شده است؛ اتفاقی که از نظر جمهوری‌خواهان و دونالد ترامپ، اصلی‌ترین رقیب بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری، «سیاستی احمقانه و تحقیرآمیز» خوانده شده است.
سیامک نمازی، ایرانی‌ــ‌آمریکایی ۵۱ ساله، عماد شرقی ایرانی‌ــ‌آمریکایی ۵۹ ساله و همچنین مراد طاهباز ایرانی‌ــ‌آمریکایی‌ــ‌بریتانیایی ۶۷ ساله از جمله زندانیانی‌اند که قرار است دوشنبه از ایران خارج شوند. هویت دو زندانی دیگر با تابعیت آمریکایی که گفته می‌شود یکی از آن‌ها زن است، هنوز فاش نشده است و این دو به دلایل شخصی خواسته‌اند ناشناس بمانند.
پیش از این و هم‌زمان با انتشار گزارش‌ها از توافق تهران و واشنگتن بر سر تبادل زندانی و آزادسازی شش میلیارد دلار از پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی، مقام‌های جمهوری اسلامی تایید کرده بودند که این پنج شهروند آمریکایی در ایران از زندان به حبس خانگی و هتل منتقل شده‌اند. بر اساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، مهرداد انصاری، امین حسن‌زاده، رضا سرهنگ‌پور، کامبیز عطار کاشانی و کاوه افراسیابی پنج ایرانی زندانی در ایالات متحده‌اند که ایران خواهان آزادی آنان شده است. چهار نفر اول متهمان و محکومان پرونده‌های نقض تحریم‌های آمریکا در ارتباط با ایران بوده‌اند. افراسیابی هم که ساکن آمریکا و استاد دانشگاه است، به لابی‌گری برای حکومت ایران متهم بوده است. او می‌گوید نه‌تنها زندانی نیست، بلکه در دو سال گذشته هم در دانشگاه تدریس کرده است و مایل نیست به ایران بازگردد.
از سوی دیگر، صدای آمریکا در اوایل شهریورماه ۱۱ ایرانی را که در ایالات متحده زندانی بودند یا به اتهام‌های فدرال تحت پیگرد قانونی قرار داشتند، شناسایی کرد و آن‌ها را منصور ارباب سیار، نیلوفر(نلی) بهادری‌فر، کامبیز عطار کاشانی، بهروز مختاری، رضا اولنگیان، عرفان سلمان‌زاده، کاوه لطف‌الله افراسیابی، امین حسن‌زاده، مهرداد انصاری، رضا سرهنگ‌پور کفرانی و ملک‌محمد بلوچ‌زهی معرفی کرد.
در سال‌های اخیر، برخی زندانیان دوتابعیتی یا خانواده‌هایشان بارها درباره وضعیت آنان در زندان‌های جمهوری اسلامی هشدار دادند و از دولت آمریکا بابت ضعف دیپلماسی و اهمال‌کاری انتقاد کردند. به عنوان نمونه، باقر نمازی، ایرانی‌ــ‌آمریکایی ۸۶ ساله که کمی قبل‌تر، پس از هفت سال حبس و ممنوع‌‎الخروجی از ایران به آمریکا بازگشت، در فروردین ۱۴۰۲طی یک بیانیه نوشت که رئیس‌‌جمهوری آمریکا «التماس عاطفی» او برای ملاقات حضوری به منظور گفت‌وگو در مورد وضعیت پسر زندانی‌اش را «نادیده گرفته است»؛ اما کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا همواره تاکید کرده‌اند که سرنوشت زندانیان آمریکایی در ایران برای واشنگتن اهمیت بسیار دارد.
در همین حال، دونالد ترامپ، نامزد پیشتاز انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا، در روزهای اخیر در شبکه اجتماعی تروت به آزادی پول‌های بلوکه‌شده جمهوری اسلامی و تبادل زندانیان میان تهران و واشنگتن واکنش نشان داد و نوشت: «بیایید این موضوع را روشن کنیم! ما یک معامله گروگان با ایران انجام دادیم. به آن‌ها پنج نفر بسیار سرسخت و باهوش را دادیم که ایران به‌شدت نیازمندشان بود. ما به همین ترتیب پنج نفر را پس گرفتیم، اما شش میلیارد دلار هم به آن‌ها دادیم!» ترامپ در ادامه نوشت: «آیا کسی می‌داند شش میلیارد دلار چقدر پول است؟ زمانی که رئیس‌جمهوری بودم، ۵۸ گروگان را در ازای هیچ پولی پس گرفتم. کشیش برانسون را به یاد دارید؟ این یک سابقه وحشتناک ایجاد می‌کند. جمهوری‌خواهان! همین حالا خواستار اجرای متمم ۲۵ قانون اساسی [عزل رئیس‌جمهوری] شوید.»