قانون جدید فضای تبعیض آمیز ایجاد می‌کند

گروه اقتصادی: نگاه جنسیتی به تقسیم وظایف در کشور ما بحث دیروز امروز نیست و همچنان شاهد هستیم که در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیمات کلان دولت‌ها، بازتولید می‌شود. آخرین نمونه آن هم تغییر یک‌شبه ساعات کار ادارات به 6 صبح بود که تازه پس از اجرایی شدن مسئله شناور کردن ساعات شروع برای برخی از مادران مطرح شد. 

به گزارش دیده بان ایران،سال‌ها است که زنان و فعالان مدنی در جهت رسمی کردن نقش اجتماعی و اقتصادی زن در فضای قانون‌گذاری و بافت فرهنگ تلاش می‌کنند. با این حال موانع هرروز خودشان را به شکل‌های مختلف نشان داده‌اند. در رابطه با همین موضوع سیمین کاظمی معتقد است: این که در شرایطی برای قانون تغییر ساعت برنامه ریزی شده که مسئله و شرایط خاص زنان نادیده گرفته شده، یادآور این نکته است که در نگاه سیاست‌گذار اشتغال زنان امری مهم و ضروری نیست و زنان نامرئی هستند.

سیمین کاظمی پژوهشگر، پزشک و جامعه‌شناس درباره وضعیت زنان در قانون تغییر ساعت کاری گفت: همین مسئله شروع کار از ساعت 6 صبح به دلیل خلوت بودن معابر و خیابان‌ها از لحاظ تردد برای زنان مشکل ایجاد می‌کند. تردد در ساعات اولیه صبح برای همه افراد و به طور خاص برای زنان ممکن است چندان  امن نباشد. 

کاظمی درباره نقش مراقبتی زنان گفت: به علت تقسیم کار مبتنی بر جنسیت نقش مراقبت بر عهده زنان گذاشته شده است که چه به صورت رسمی چه به صورت عرفی موظف و مکلف شده اند که از فرزندان مراقب کنند. این نقش مراقبتی در تقابل با مشارکت اقتصادی و اجتماعی و به طور خاص اشتغال زنان قرار می‌گیرد و راهکاری هم برای آن در نظر گرفته نشده است.

این فعال زنان درباره نقش دولت در رفع این تعارضات توضیح داد: دولت باید شرایطی برای رفع تعارض نقش زنان فراهم کند تا زنان بتوانند فارغ از دغدغه‌های مراقبتی نقش‌های اقتصادی و اجتماعی خود را ایفا کنند. مثلا حمایتی که دولت درباره این مسئله می‌تواند انجام دهد، تاسیس مهد کودک رایگان و یا ارزان در محل کار است؛ اما به خاطر هزینه‌بر بودن از فراهم کردن این امکانات خودداری می‌کنند و زنان خودشان باید فکری به حال نقش مراقبتی خود بکنند که شامل استفاده از مهدکودک‌های پولی می‌شود.

قانون جدید فضای تبعیض آمیز ایجاد می‌کند
وی افزود: این تصمیم‌گیری دولت در مورد تغییر ساعت کار، باعث شده زنان برای ایفای نقش مراقبتی خود دچار مشکل بشوند؛ چون زمان آغاز کار مهدکودک‌ها با تغییراتی که در ساعت کار ادارات شده است همخوانی ندارد. اگر هم دولت بخواهد فقط زمان کار مادرانی که کودکان زیر هفت سال دارند را شناور بکند باز هم اعمال تبعیضی در میان کارمندان است.

کاظمی درباره اعمال تبعیض سیستماتیک در فضای کاری به دیده‌بان ایران گفت: توقع می‌رود که افراد در ازای کار مساوی، مزد مساوی دریافت می‌کنند. اما در این قانون زنانی که فرزندانی در این گروه سنی دارند استثنا در نظر گرفته می‌شوند و دولت برای اینکه هزینه مهد کودک را پرداخت نکند از زمان کار آن‌ها کم می‌کند. این در حالی است که کارمندان دیگر باید ساعات بیشتری کار کنند. این خود به نوعی تبعیض است که دولت با استفاده از قدرت خود در فضاهای کاری ایجاد می‌کند.

کاظمی افزود: وظیفه دولت فراهم کردن هزینه مهدکودک‌هایی در کنار محل کار و ادارات است که زنان غیبت از کار نکنند. البته این مسئله مربوط به بخش دولتی است. بخش خصوصی شرایط دیگری دارد. در بخش خصوصی هیچ پیش‌بینی درباره نقش مراقبتی زنان نشده است. تمام وظیفه مراقبت به عهده زنان است بدون اینکه هیچ حمایتی صورت گیرد. برای همین هم در بخش خصوصی بیشتر ترجیح این است که زنان مجرد استخدام شوند. زنان متأهل یا مشمول تعدیل نیرو می‌شوند یا به عناوین مختلف اخراج می‌شوند یا اصلا به کار گرفته نمی‌شوند.

این پژوهشگر درباره وضعیت زنان کارمند در بخش دولتی به دیده بان ایران گفت: دولت با توجه به مسئله افزایش جمعیت سیاستی متفاوت درباره استخدام زنان متأهل دارد و استخدام این زنان در اولویت است. این مسئله تاهل و فرزندآوری تبدیل به امتیاز شده است و زنان در ازای فرزندآوری استخدام می‌شوند و امتیازاتی هم دریافت می‌کند. 

زنان نامرئی‌اند
سیمین کاظمی گفت: این که برنامه ریزی برای تغییر ساعت به گونه‌‌ای برنامه ریزی شده که مسئله و شرایط خاص زنان نادیده گرفته شده است، واقعیتی را درباره رویکرد دولت به اشتغال زنان به ما یادآوری می‌کند؛ اینکه در نگاه سیاست‌گذار اشتغال زنان امری مهم و ضروری نیست و برای همین زنان در این معادلات کاملا نادیده گرفته می‌شوند و نامرئی هستند. به همین خاطر است که پس از اجرایی شدن این قانون، تازه به عنوان راهکار شناور کردن ساعت کار را برای حل مشکل زنان دارای فرزند کوجک مطرح کرده اند.